Aanpassen !

vayairis_aanpassenNasi Idjo meldt:
Vooruitkijken met Aanpassen!: overdracht en dialoog Universele thema’s gevangen in generatiedrieluik Indische Nederlanders
Van 22 januari tot en met eind maart is de triptiek Aanpassen!, het project over drie generaties Indische Nederlanders, te zien in de Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA). Op 9 februari wordt deze verrassende tentoonstelling geopend door de Amsterdamse wethouder Andrée van Es.   archieftopic, meer filmpjes , homepage Nasi Idjo
Foto: de makers van het project Aanpassen!, Vaya Nijhof en Iris Cousijnsen.

Dit bericht werd geplaatst in agenda - evenementen. Bookmark de permalink .

97 Responses to Aanpassen !

  1. Bintang schreef:

    Assimilatie, acceptatie, beide maar ten dele gelukt…

  2. Boeroeng schreef:

    Uit de Max Havelaar online
    http://cf.hum.uva.nl/dsp/ljc/multatuli/havelaar/mh7.html

    De Europese maatschappij in Nederlands-Indie is vrij scherp in twee delen gesplitst: de eigenlijke Europeanen, en dezulken die — hoezeer wettelijk in geheel dezelfde rechtstoestand verkerende — niet in Europa geboren zijn, en min of meer inlands bloed in de aderen hebben. Ter ere der begrippen van menselijkheid in Indi‘, haast ik me hier bij te voegen dat, hoe scherp ook de lijn zij die in ’t maatschappelijk verkeer wordt getrokken tussen de twee soorten van individuen welke tegenover de inlander gelijkelijk de naam van Hollander dragen, deze afscheiding evenwel geenszins ’t barbaars karakter vertoont, dat in Amerika bij de standsplitsing wordt waargenomen. Ik ontken niet dat er nog altijd veel onrechtvaardigs en stuitends in deze verhouding blijft bestaan, en dat het woord liplap mij meermalen in de oren klonk als een bewijs hoe ver de niet-liplap, de blanke, dikwerf van ware beschaving verwijderd is. Het is waar dat de liplap niet dan bij uitzondering in gezelschappen wordt toegelaten, en dat hij gewoonlijk, als ik me hier van een zeer gemeenzame uitdrukking bedienen mag: `niet voor vol wordt aangezien’, maar zelden zal men zulke uitsluiting of geringschatting horen voorstellen en verdedigen als een grondbeginsel. Het staat natuurlijk ieder vrij, zijn eigen omgeving en gezelschap te kiezen, en men mag het de eigenlijke Europeaan niet euvel duiden, wanneer hij de omgang met lieden van zijn landaard voortrekt boven ’t verkeer met personen die — hun meer of minder zedelijke en verstandelijke waarde in ’t midden gelaten — zijn indrukken en denkbeelden niet delen, of — en dit is misschien bij vermeend verschil van beschaving, zeer dikwijls de hoofdzaak — wier vooroordelen een andere richting hebben genomen dan de zijne. Een liplap — om de term te bezigen die voor beleefder wordt gehouden, zou ik moeten zeggen een dusgenaamd inlands kind, maar ik vraag vergunning mij te houden aan ’t spraakgebruik dat uit alliteratie geboren schijnt, zonder dat ik met die uitdrukking iets beledigends bedoel, en wat betekent het woord dan ook? — een liplap heeft veel goeds. Ook de Europeaan heeft veel goeds. Beiden hebben veel verkeerds, en ook hierin alzo gelijken zij op elkaar. Maar ’t goede en ’t verkeerde dat aan beiden eigen is loopt teveel uit elkander, dan dat hun verkering over ’t algemeen tot wederzijds genoegen kan strekken. Bovendien — en hieraan heeft de regering veel schuld — is de liplap dikwijls slecht onderwezen. De vraag is nu niet hoe de Europeaan wezen zou, als hij zo van de jeugd af ware belemmerd geworden in zijn ontwikkeling, maar zeker is het dat de geringe wetenschappelijke ontwikkeling van de liplap in ’t algemeen zijn gelijkstelling met de Europeaan in de weg staat, ook daar waar hij als individu in beschaving, wetenschap of kunst, misschien de voorrang boven een bepaalde Europese persoon verdienen zou. Ook hieraan is weer niets nieuws. Het lag ook bijv. in de staatkunde van Willem de Veroveraar, om de minstbeduidende Normandi‘r te verheffen boven de beschaafdste Sakser, en elke Normandi‘r beriep zich gaarne op ’t overwicht der Normandi‘rs in het algemeen, om zijn persoon ook daar te doen gelden, waar hij de minste zou geweest zijn zonder de invloed zijner stamgenoten als bovenliggende partij. Uit zoiets wordt natuurlijk in ’t verkeer zekere gedwongenheid geboren, die niet zou weg te nemen zijn dan door wijsgerige onbekrompen inzichten en maatregelen van het bestuur. Dat de Europeaan, die in zulke verhouding aan de winnende kant is, zich in dit kunstmatig overwicht zeer gemakkelijk schikt, spreekt vanzelf. Maar dikwijls is ’t koddig, iemand die zijn beschaving en taal grotendeels opdeed in de Rotterdamse Zandstraat, de liplap te horen uitlachen omdat deze een glas water en ’t gouvernement, mannelijk, of zon en maan onzijdig maakt. Een liplap moge beschaafd, goed onderwezen zijn, of geleerd — er zijn er zo! — zodra de Europeaan, die zich ziek hield om achter te blijven van ’t schip waarop hij borden waste, en die zijn aanspraken op beleefdheid baseert op `uwee’ en `verexcuseer’, aan het hoofd staat van de handelsonderneming die zo `enorm’ gewonnen heeft op de indigo in 1800 zoveel … nee, lang voor hij de toko bezat, waarin hij hammen en jachtgeweren verkoopt — wanneer zo’n Europeaan opmerkt dat de beschaafdste liplap moeite heeft de h en de g uit elkaar te houden, lacht hij over de domheid van de man die niet weet dat er onderscheid is tussen een gouden hek en een houten gek. Maar om hierover niet te lachen, had hij moeten weten dat in het Arabisch en Maleis de cha en de hha door ‚‚n karakter worden uitgedrukt, dat Hieronymus via Geronimo in Jer“me overgaat, dat we van huano, guano maken, dat een want een handschoen is, dat kous van hose afstamt, en dat we voor Guild Heaume in ’t Hollands Huillem of Willem zeggen. Zoveel eruditie is teveel gevergd van iemand die zijn fortuin maakte `in’ de indigo, en z’n beschaving haalde uit het welgelukken van dobbelarij … of erger! En zulk een Europeaan kan toch niet omgaan met zulk een liplap! Ik begrijp hoe Willem van Guillaume komt, en moet erkennen dat ik, vooral in de Molukken, zeer dikwijls `liplappen’ heb leren kennen, die me deden verbaasd staan over de omvang hunner kennis, en die mij op ’t denkbeeld brachten dat wij Europeanen, hoeveel hulpmiddelen ons ook ten dienste stonden, dikwijls — en niet vergelijkenderwijze alleen verre ten achter staan bij de arme paria’s, die van de wieg af hadden te strijden met kunstmatig-onbillijke terugzetting en ’t zot vooroordeel tegen hun kleur.

  3. Surya Atmadja schreef:

    @ Peter ,
    ik volg alleen de al bekende / “gangbare” benaming, door vele Indische(n) gebruikt.
    Ik zelf zou zeggen : KETURUNAN Orang Indo Belanda.
    De Amrikis of Engelstalligen( ?) noemen het “descendant” .
    De simpele uitleg maar wel populaire wikipedia schreef:
    http://nl.wikipedia.org/wiki/Indische_Nederlanders
    Sommige Indonesiers die niet goed geinformeerd zijn zeggen blasteran
    “Blasteran: een Indo-Europeaan, afgeleid van bastaard. Wordt in het huidige Indonesië gebruikt waar de beladen oorsprong niet altijd bekend is.”(WIKI)

    Voorbeeld 2 jr geleden vroeg de supir aan mijn vriend of ik een blasteran ben .
    Heb een beetje Indo Kop ( Wajah Indo) , kuning langsep ( Sunda / Betawi) .
    Nah als ikke slenteren in Pasar Malem Besar en praten praten met oudeTji’s of Tjangs ( de echte Indo) kan ik makkelijk als Indo gezien worden.
    En dan djedar djedur met Petjok woorden erbij.

  4. Peter van den Broek schreef:

    Ik heb alleen maar AANNEMELIJK willen maken van wie Indischen afstammen. Daarbij kan ik de woorden waarschijnlijk, bekend etc toch niet gebruiken, hoeveel boeken ik daarover dan gelezen heb… Uw methode lijkt meer op het betere pispottenkijken.

    Daarnaast, Uw definitie van 3de generatie lijkt evenveel op die van de tweede en eerste generatie, een statistisch onderscheid is er niet, gezien de dichotomie, normaalverdeling en andere statistische grappen om tot een homogene groep te komen.

    Ik heb al gezegd dat bij ons in de familie het verschil tussen de laatste 3de generatie en de eerste 4de generatie is 2 jaar. Wat wilt U dan met die generatieverschillen. Statistisch is het 0 en daarom spreken we van 3.0
    Men probeert kunstmatig een onderscheid te maken met hele onduidelijke begripsdefinitie en dan weten we bij onderzoek wat het resultaat is: een ratjetoe.

  5. Surya Atmadja schreef:

    @ Peter
    Aanvulling, de aanwezigheid van de Spanjaarden in de Molukken.
    De eerste kontakt van Portugezen met Ternate was in 1512 .
    Ternate was toen in oorlog met Tidore( geholpen door Spanjaarden) .
    De Paus had toen bemiddelt met de Saragosa overeenkomst.
    De wereld werd in 2 delen toegewezen aan Spanjaarden en Portugezen.
    In de Molukken vind je nog steeds mensen met Spaanse namen .
    Indon.Bron

    • Jan A. Somers schreef:

      In de Molukken zaten geen Spanjaarden, maar Portugezen. In de pauselijke bullen (zie verder mijn dissertatie), en op 7 juni 1494, bij het verdrag van Tordesillas, werd de scheiding tussen de Spaanse en Portugese invloedssferen vast gelegd op een meridiaan (46 W.L.) in de Atlantische Oceaan, 370 leagues (ca 2180 km) ten westen van de Kaap Verdische eilanden (vandaar dat Brazilië Portugees werd). Bij het doortrekken van die lijn naar de andere kant van de aardbol kwam men uit op 134 O.L., maar men kon die plaats natuurlijk niet goed vaststellen. De definitieve scheiding tussen de Filippijnen en de Molukken kwam op 22 april 1529 tot stand met het verdrag van Zaragossa. Veel details hierover zijn te vinden in de dissertatie van A.H.Böhm, Het recht op kolonisatie, Utrecht, 1936. Ik vermoed dat de formele jurisdictie over de katholieke kerk in Indonesië nog steeds bij Portugal ligt, maar dat heb ik verder niet gevolgd.

      • Surya Atmadja schreef:

        Volgens Indonesische bronnen kwamen de Spanjaarden uit de Filipijnen naar Tidore om te handelen.
        Daar stoten ze tegen de Portugezen die al in 1512 kwamen in Ternate
        Uiteindelijk ging de Spanjaarden terug naar de Filipijnen ( ze hadden de Tordesillas overeenkomst overtreden), e.e.a werd verder geregeld in de Zaragosa overeenkomst.

        Er lopen veel Molukkers met Spaanse namen zoals :
        Oliviera, Diaz, De Jesus, Silvera, Rodriguez, Montefalcon, Mendoza, De Lopez etc
        Volgens Indonesische WIKI waren er 19 Gubernur (Gooverneur) in de Molukken .
        Men kan het altijd nachecken of het waar is.

      • Jan A. Somers schreef:

        Van die namen klopt wel. In iedere oorlog (ook tussen Spanjaarden en Portugezen) komen er kindertjes van beide kanten. Die bullen waren om de scheiding tussen partijen voor elkaar te krijgen. Maar het ging in uw verhaal alleen over de Noordelijke Molukken. Mijn plaatsbepaling is vanaf de Noordelijke Molukken tot in bijvoorbeeld de Kei-eilanden.

  6. Surya Atmadja schreef:

    @ Peter
    Mijn evt bronnen zijn de boeken van J.G Taylor, Oud Batavia(2dln) gedenkboek van Bataviaasch Genootschap van Kunsten Wetenschappen(1922) n.a.v driehonderdjarig bestaan der stad in 1919 ., Nederlanda Indie Land volk Geschiedenis BestuurB-edrijf en Samenleving(2dln).
    Heb alleen doorgebladerd .Buiten de 5 dikke pillen van Geschiedenis van Nederlands Indie, Encyclopedie van PJ van Lith ( 1898) , Gongrijp , die moet ik nog doorbladeren.Na mijn pensioen.

    De laatste Hindu Koninkrijk Pajajaran had omstreeks 1521? ( even snel) een overeenkomst gesloten met de Portugezen in Malaka(veroverde Malaca omstreeks 1512 ?)
    Om de dreiging van DEMAK / Tjirebon (Islam) te kunnen weertaan.
    Demak en dacht ook Tuban hadden geprobeerd om Malaka (inmiddels van de Portugezen geworden) te veroveren.
    Pajajaran ging ten onder doordat Bantam( die nog steeds een vazaalstaat is van Pajajaran maar al onder invloed van Demak-Islam ) de laatste Koning had verdreven en bepaalde atribuut om een koning te kronen naar Bantam had meegenomen.
    Kunnen de Sundanesen( toen nog Hindu) hun koningen nooit meer kronen.
    Sunda Kelapa , de grootste haven van Pajajaran werd veroverd in 1527 , kreeg een nieuwe naam Jayakerta( de Europeanen noemen het Jacatra) .
    Sultan Agung van Mataram(Islam) wilde Bantam inlijven , maar moet eerst Jayakerta( inmiddels Batavia genoemd -JPC) veroveren.
    Zijn expeditie leger had in 1620 tijdens hun opmars naar Bantam(Batavia) West Java(nog Hindu) veroverd
    Het werd een jarenlange belegering, bekend was de belegering van Batavia in 1628-1629.
    Bron o.a :Sejarah Nasional Indonesia

    De broer van Cornelis , werd gegijzeld door de Sultan van Achin(Atjeh) waar hij zijn beroemde boek schreef:
    ” Spraeck ende woordboeck inde Maleysche ende Madagaskarsche talen, met vele Arabische ende Turcsche woorden.”
    De Sultan van Achin had daarna contact gehad via zijn gezant met een opstandige Prins in Brabant , die tegen zijn Spaanse heerser aan het vechten was.

    Over de Spanjaarden, ze hebben geen echte nederzettingen , er zal wel Spaanse soldaten meevechten (dus nakomelingen rondlipen in de Molukken) toen Portugal/Spanje eventjes dezelfde koning hadden.

  7. Peter van den Broek schreef:

    @dhr Atmadja.
    Ik heb het nog even nagekeken in een boekje over de geschiedenis van de Indische Scheepvaart en daar staat dat de Houtman op 15 juni 1596 in Batam voet aan wal zette. Daarna vertrok hij (enige onduidelijkheid is er of zijn broer of hij door de vorst van Batam als gijzelaar was genomen, gedwongen door de Portugezen naar Jacatra alwaar hij daar op 13 November als eerste Europeaan voet aan wal zette en waar een Nederzetting werd gesticht. Ik denk dat door een stabiele nederzetting ook stabiele relaties konden worden gevormd en daaruit kwamen kinderen die in de volksmond mestiezen werden genoemd.

    Ik weet niet wat Uw bronnen zijn aangaande Spaanse nederzettingen op de Molukken. De Filipijnen waren natuurlijk een Spaanse kolonie (was dacht ik ook een consequentie van het verdrag van Tordesillas zoals Brazilie een Portugese kolonie was in een zee van Spaanse kolonien.

    Er was geen sprake van een Spaanse en Portugeze Alliantie maar toch een iets hechtere band. In de Nederlandse Geschiedenis is bekend dat zijn Soeverein Filips II koning van Spanje en Portugal was

    • Jan A. Somers schreef:

      Dat laatste klopt, maar ze konden elkaar niet zien of luchten. Omdat ze beiden het ware geloof moesten verspreiden kwamen de pausen tussen beide met hun bullen. De scheiding in invloedssferen werd door hen (een beetje terecht) als volkenrecht gezien waardoor ze de hele wereld claimden. Hugo de Groot bestreedt dat, maar ja, hij werd betaald door de VOC. Vandaar dat de VOC naar Azië kon varen en Hugo met Mare liberum gezorgd had voor moderner volkenrecht. Ik weet het niet zeker, maar ik dacht dat in Indonesië de katholieke kerkelijke jurisdictie nog steeds bij een Portugese orde berust. (H.Huiskamp, A genealogy of ecclesiastical jurisdictions, Nijmegen 1994.) In ‘mijn’ tijd had je in Indië geen bisschoppen, maar Apostolisch Vicarissen. Bisschoppen moesten worden benoemd door Portugal, goedgekeurd door Rome, en dat werd door de Indische regering niet erkend. Ze werden overigens wel bisschop genoemd. Wat kan geschiedenis toch leuk zijn.

      • R Geenen schreef:

        En misschien zijn die bisschoppen wel medeplichtig geweest aan het onstaan van de indo’s, want zij hadden toch in hun vaandel staan: Ga heen en vermenigvuldig U.
        En ook een groep die niet zo goed was in zijn taal misschien het volgende toepaste: Vermenigvuldig en ga heen.
        You never know!

      • Pierre de la Croix schreef:

        Als ik het als protestants jongetje allemaal goed heb begrepen mochten (en mogen) RK bisschoppen niet zelf aan het vermenigvuldigingsspelletje meedoen.

        Maar ja … zij werden (worden) wel geacht anderen aan te moedigen zich te vermenigvuldigen. Ik kan mij dus voorstellen dat die bisschoppen ook wilden (willen) weten waarover zij praatten (praten). Lijkt mij heel verstandig.

        Pak Pierre

      • R Geenen schreef:

        Ook de bisschoppen wilden weten waar Abraham de “mosterd” vandaan haalde en ze hadden zelf al ondekt dat jeuk erger is dan pijn.

      • bokeller schreef:

        Wat kan geschiedenis toch leuk zijn
        Ergens las ik missonaris Franciscus Xavier preekte op Ternate
        en maakte vele bekeerlingen en zijn landgenoten laten een
        ”keur” van halfbloeden na.
        En dit al in1546,kan je nagaan wat er allemaal in de komende
        400 jaren werd nagelaten.
        siBo

  8. bokeller schreef:

    van Beek, op 20 februari 2013 om 20:04 zei:
    Dhr Geenen, wat bedoelt u met ‘toon

    Een echte Indo heeft nmi.2 Tonen en 8 Tenen.

    siBo

    • Pierre de la Croix schreef:

      en met 2 tonen kan je al het hoogste lied zingen …

      Pak Pierre

    • R Geenen schreef:

      van Beek, op 20 februari 2013 om 20:04 zei:
      Dhr Geenen, wat bedoelt u met ‘toon

      Een echte Indo heeft nmi.2 Tonen en 8 Tenen.

      siBo

      En die tonen zijn belangrijker dan een alloch en een autoch.
      Voor mij tenminste wel.

  9. Peter van den Broek schreef:

    @ Atmadja

    Volgens Jean Gelman Taylor in haar boek “ Smeltkroes Batavia” waren de Portugezen die als eerste Europeanen aan land kwamen in Jacatra maar zij vestigden zich nooit. Het is niet waarschijnlijk dat Portugezen een gezin op Jacatra gesticht hebben.

    Dat de Spanjaarden voet aan wal hebben gedaan in Indie is ook onwaarschijnlijk. Bij het Verdrag van Tordesillas werden de kolonien tussen Portugal en Spanje verdeeld. Spanje richtte zich meer op Zuid-Amerika en had 1 kolonie in Azie, Filipijnen.

    De eerste Nederlander die aan land ging in Jacatra op 13 November 1596 was Cornelis Houtman. Jacatra was een vazal van Batam dat toendertijd een belangrijke peperhaven was en één van de sultanaten die de aanspraken van het Centraaljavaanse Koninkrijk Mataram aanvochten.

    In 1610 tekende de heerser van Jacatra Wijaya Krama en Jacques l’Hermite, agent van de VOC een kontrakt waarbij de Nederlanders een stuk land in de Chinese wijk verwierven, alsmede toestemmimg om binnen een ommuurd erf een stenen huis te bouwen.

    In 1618 kregen agenten van de Engelse Oostindische Compagnie ook land- en voorrechten in Jacatra toegewezen.

    • Surya Atmadja schreef:

      @ Peter
      Dat boekje heb ik toevallig op mijn boekenplank.
      Cornelis de Houtman lande op Bantam.
      Ik denk niet dat hij naar Sunda Kelapa was gevaren.
      Hij werd namelijk min of meer weggejaagd door de Sultan van Banten wegens zijn onbeschofte manieren.
      Hij ging verder varen richting Bali , waar 2 bemanningen vrijwillig vestigen.
      De Spanjaarden waren ook “bezig”geweest in Noord Molukken en Filipijnen.
      Er was een tijd geweest dat Spanje en Portugal een alliantie (?) vormde.

  10. Surya Atmadja schreef:

    Het is onduidelijk welke volk het eerst in de Gordel van Smaragd kwam.
    Voorzover bekend waarschijnlijk de Portugezen( en Spanjaarden) .
    Voordat de Europenanen kwamen heb je al Arabieren, Perzen etc.
    Ze kunnen ook een Westerling genen hebben.
    Daarna kwamen pas andere volkeren , Denen, Engelsen , en 1 eeuw later de Nederlanders( Compagnie van Verre en VOC).
    Met hun bonte bemanning/ soldaten (KNIL)uit heel Europa .
    Wordt dan getjampoer adoekt, resultaat lekkere ratatouille .
    Hef niks , ik heb mss ook een Afrikaanse verbinding(out of africa) , of op zijn minst Arabisch ( van Adam en Eva) .

    • R Geenen schreef:

      >>>>>>>>>>Hef niks , ik heb mss ook een Afrikaanse verbinding(out of africa) , of op zijn minst Arabisch ( van Adam en Eva) .<<<<<<<<<<<<

      Wow, nu gaat het pas interessant worden. En nu nog DNA's en iemand die kan vertellen hoe oud een DNA is.

  11. Surya Atmadja schreef:

    @ Lucas.
    Je hebt 100% gelijk.
    100% Indo/Indisch was de eerste nakomeling van een Nederlander en de oorspronkelijke bewoners van de Gordel van Smaragd.
    Om de discussie zuiver te houden kan men globaal in 2 groepen onderscheiden.
    1. De nakomelingen van de 100% Indo (waarschijnlijk de nakomelingen van die 2 bemanningsleden van Cornelis de Houtman , na 1596.
    Het zal ook onbekende nakomelingen van andere Europeanen die al bijna 100 jaar in de regio te vinden zijn.

    2 .De migranten tijdens de uittocht na 1945 van groep 1 .

    De Armeense groep werd erkend als Nederlandse onderdaan door een besluit van een G.G.

    • van Beek schreef:

      Pak Surya, was de eerste Indo niet afkomstig van een Portugees en een Indonesiër? Er wordt naar mijn idee teveel uitgegaan dat een Indo afkomstig is van een Nederlander en een Indonesiër(Aziaat). Ik als Indo heb maar van één kant duidelijk Nederlands ‘bloed’. Namelijk van mijn overgrootvader van Beek. De rest van het Europese is Zwitsers, Belgisch en Portugees. Opmerkelijk is dat mijn overgrootvader van Beek kinderen kreeg met een vrouw van tahitiaanse afkomst. Hoe die daar terecht is gekomen moet ik nog voor op onderzoek gaan.

      • Loekie L. schreef:

        Het is dan ook niet Indo-Nederlander, maar Indo-EUROPEAAN.

      • van Beek schreef:

        Loekie L,

        Etnisch gezien zijn wij, ik in ieder geval, inderdaad indo-Europeaan of eurasion.
        Maar indo’s met een Nederlands paspoort zijn Indo-Europese Nederlanders. Indo’s met een Indonesische nationaliteit zijn Indo-Europese Indonesiërs.

      • R Geenen schreef:

        Etnisch gezien zijn wij, ik in ieder geval, inderdaad indo-Europeaan of eurasion.
        Maar indo’s met een Nederlands paspoort zijn Indo-Europese Nederlanders. Indo’s met een Indonesische nationaliteit zijn Indo-Europese Indonesiërs.

        Wat zijn de kinderen van indos met nederlands paspoort die in amerika wonen en zowel het nederlanderschap als ook het amerikaans staatsburgerschap hebben?
        Met andere woorden wat zijn indos met dubbele nationaliteit volgens U en gebruik makend van U formulering?

      • van Beek schreef:

        Geenen,
        Die kinderen met een dubbel paspoort zijn dus zowel Nederlander als Amerikaan.

        Mijn Indisch amerikaanse familie zijn Amerikanen.

      • R Geenen schreef:

        Maar wat voor “toon” zijn ze?

      • van Beek schreef:

        Mijn Indische amerikaanse familie zijn Indische Amerikanen en geen Indische Nederlanders en mijn indische fAmilie in Indonesie zijn indische Indonesiers en GEEN Indische Nederlanders zoals ik dat ben. Want ik heb de Nederlandse nationaliteit. Als je dus beide nationaliteiten hebt ben je dus zowel Indische Amerikaan als Indische Nederlandee. Susah deh

      • R Geenen schreef:

        Dus ook beide “tonen” of tweemaal de zelfde?
        Een beetje moeilijk lijkt me!

      • Pierre de la Croix schreef:

        Waarom staat er niet een Profeet op die verkondigt dat de Indo door God himself naar Zijn evenbeeld is geschapen?

        Daar kan niemand binnen de Indische gemeenschap iets tegen hebben. Einde discussie, iedereen happy.

        Behalve misschien Pak Surya, maar die kunnen we Ere-Indo maken, want hij is per slot van rekening al voor de helft Indo. Toch?

        Pak Pierre

      • R Geenen schreef:

        Waarom staat er niet een Profeet op die verkondigt dat de Indo door God himself naar Zijn evenbeeld is geschapen?

        Daar kan niemand binnen de Indische gemeenschap iets tegen hebben. Einde discussie, iedereen happy.

        What about de moslim indo en al die ander geloven en anders denkenden? Ik denk niet dat dat werkt. Geloof is persoonlijk en laat dat zo blijven.

      • van Beek schreef:

        Dhr Geenen, wat bedoelt u met ‘toon’?

      • R Geenen schreef:

        van Beek, op 20 februari 2013 om 20:04 zei:

        Dhr Geenen, wat bedoelt u met ‘toon’?

        De twee tonen, alloch- en autochtoon.

      • van Beek schreef:

        O Sekarang baru mengerti(nu begrijp ik het pas). Volgens mij hanteert ieder zijn eigen regels voor allochtoon en autochtoon. Hier in Nederland ben je een allochtoon als jezelf of tenministe één van je ouders in het buitenland is geboren. Ben je in Nederland geboren en je ouders ook, dan ben je een autochtoon. Volgens mij is dit een typisch Nederlands/Belgisch begrip en kennen jullie dat in de states niet. In Indonesië kennen ze het geloof ik ook niet. Hebben jullie in de USA daar termen voor? Waarschijnlijk immigrants en natives? In het Indonesisch zou dat waarschijnlijk orang pribumi en pendatang zijn. Ben wel benieuw wat het in het maleis/Indonesisch is pak Surya? of in het Javaans pak Pierre? 😉

      • R Geenen schreef:

        De termen in de States zijn: Citizens, Legal Aliens and Illegal Aliens

      • ronaldo schreef:

        die van geenen lucu sekali ya…met zn tonen….allochtoon, autochtoon…wat te denken van beltoon, ringtoon, hij voert altijd de boventoon…:)

      • R Geenen schreef:

        die van geenen lucu sekali ya…met zn tonen….allochtoon, autochtoon…wat te denken van beltoon, ringtoon, hij voert altijd de boventoon…:)

        En die domme toon die jij gebruikt gebruik ik hier niet.

      • Arthur Olive schreef:

        Pak Pierre de la Croix, u schrijft:
        “Waarom staat er niet een Profeet op die verkondigt dat de Indo door God Himself naar zijn eigen evenbeeld is geschapen?”
        Wij kunnen allen geloven wat we willen geloven, dat blijft dus persoonelijk.
        Het is echter duidelijk dat er in de bijbel staat dat Adam en Eva in het evenbeeld Gods zijn gemaakt (Genesis 5:1,2).
        Het is ook duidelijk dat allen die na Adam kwamen in het evenbeeld van Adam gemaakt waren (Genesis 5:3).
        Dat is dus na de val van Adam, nadat hij spiritueel dood was, het is een graven image.
        De Indo komt dus in de wereld in het evenbeeld van Adam.

      • ronaldo schreef:

        ronny van geenen…voel ik daar een bepaalde ondertoon?…lol..jij bent echt de geene(n) die hier humorloos is en uit de toon valt…maar ik vermaak me wel om jou hoor. zal ik je tonen ook…:)

      • Pierre de la Croix schreef:

        @ Arthur Olive, op 21 februari 2013 om 04:20 zei (onder meer) in reactie op mijn verzuchting van 20 feb 2001 uur waarom er niet een Profeet opstaat die verkondigt dat de Indo door God Himself naar zijn eigen evenbeeld is geschapen:

        “Wij kunnen allen geloven wat we willen geloven, dat blijft dus persoonelijk.
        Het is echter duidelijk dat er in de bijbel staat dat Adam en Eva in het evenbeeld Gods zijn gemaakt (Genesis 5:1,2).
        Het is ook duidelijk dat allen die na Adam kwamen in het evenbeeld van Adam gemaakt waren (Genesis 5:3).
        Dat is dus na de val van Adam, nadat hij spiritueel dood was, het is een graven image.
        De Indo komt dus in de wereld in het evenbeeld van Adam”.

        Ik ben blij voor jou Pak Arthur, dat zoveel rock solid duidelijk voor jou is.

        Overigens moet ik bekennen dat mijn verzuchting en wat ik daarop heb laten volgen niet serieus waren bedoeld.

        Als er voor de zoveelste keer hard wordt gevochten in de arena over de vraag wie of wat een Indo precies is en wanneer de allerallerallereerste Indo het levenslicht heeft aanschouwd, dan verstout ik mij soms tot het schrijven van nonsens.
        Dat die onzin door mensen zoals jij serieus wordt genomen zegt natuurlijk niets over die mensen zoals jij, maar alles over mij, die domme badut ……..

        Ik buig deemoedig het hoofd.

        Pak Pierre

        P.S. Mas Van Beek wilde nog van mij de Javaanse woorden weten van “autochtoon” en “allochtoon”.

        Doeh …. weet niet, Mas van Beek, akoe orak weroh.

        De vriendjes van wie ik – letterlijk- spelenderwijs Javaans leerde en ik hielden ons daar niet mee bezig. Ofschoon de een in de kampong woonde en de ander, als kind van onze inwonende bedienden, in het “paviljoen” van het grote Indische huis waar IK woonde, wij waren “gelijken” in ons spel en doen en laten buitenshuis en hadden dus geen behoefte aan woorden die ons onderscheid moesten aangeven.

        Alles lezende over wat hier wordt geschreven over de ware herkomst en identiteit van de Indo zou onze eenvoudige analfabete Javaanse baboe Bèng misschien wel hebben opgemerkt: “Kok rèkoh-rèkoh joh”, oftewel “wat een geklets allemaal”.

        Pak Pierre

      • van Beek schreef:

        Pak Pierre, Surabayaans javaanse collega’s in het Indisch restaurant waar ik in het weekend werk , moeten elke keer weer lachen als ik weer wat javaans tussen mijn maleis gebruik. Niet wetende dat de meeste ‘javaanse kennis’ van u komt. Dus ga er vooral meedoor en wie weet spreek ik over een paar jaar het javaans. Matur nuwun.

        Ps, ben benieuwd wat ze vanavond van de woorden rekoh-rekoh vinden.

        Mas van Beek

      • Pierre de la Croix schreef:

        Nu ja, Mas van Beek, mij plagiëren mag, mijn “copyright” is “the right to copy”.

        Ik schrijf op I4E voor mijn lol en om mijn eigen oetek draaiende te houden. Als dan bovendien iemand anders nog plezier beleefd aan en/of lering trekt uit mijn schrijfsels, dan ben ik heel gelukkig.

        Een toegiftje dan voor in het restaurant, eveneens van baboe Bèng: “Odjo ngroesohi wong toeoh” wat ze zei als ik zeurde en dat zoveel betekende als “je moet oude mensen niet lastig vallen”.

        De trouwe “Bèng” heette eigenlijk Soepi, maar omdat ze in haar jeugd als kleine gendok nogal gembèng (huilebalk) was, werd het voor eeuwig “Bèng”.

        Bèng overleed in 1964. Ik was toen al 12 jaar in Nederland. Mijn moeder en tante zonden nog lang na haar dood postwisseltjes aan haar kinderen, tot dat de bedelbrieven elkaar in steeds rapper tempo volgden en ook hun kinderen zich eigenstandig meldden voor een opah. Tja …. wat zou ik in de plaats van die kinderen en hun kinderen hebben gedaan?

        Pak Pierre

    • Hans Boers schreef:

      “De Armeense groep werd erkend als Nederlandse onderdaan door een besluit van een G.G.”………

      Desondanks moest een originele Armeniër, geboren in Isphahan (Nieuw Julpha) Perzie, apart van dit generale besluit. een aanvraag indienen tot naturalisatie. (Hetgeen eens uitmondde in een discussie in de Tweede Kamer bij de behandeling van de aanvraag tot naturalisatie, omdat gedacht werd, dat Armeniërs Muslim waren.)… DE TIJD 3 febr 1885.

      Het generale Besluit was slechts gebaseerd op het feit, dat de Armeniërs Christelijk waren en niet omdat zij “blank” waren

  12. Lucas schreef:

    De discussie over tot welke generatie je behoort gaat werkelijk alle kanten uit.
    In mijn familie hanteren we als 1ste generatie de Europese/Hollandse voorvader die zich voor het eerst vermengde met de Indische/Indonesische autochtone bewoners, daarnaast reisden familieleden ook heen heen en weer tussen moeder- en of vaderland, de z.g. circulaire migratie, voor opleiding, verlof, ziekte herstel of pensioen.
    In onze familie begon het bij mijn Hollandse bet-overgrootvader die trouwde met een Timorese. Zijn zoon, mijn grootvader trouwde na zijn studie in Nederland met een Indische (gemengdbloedig), ook mijn vader trouwde een Indisch meisje, hoewel niet Nederlands (Armeens/Sumatraans). Bij ooms en tantes, neven en nichten was/is de Indische vermenging niet altijd even zichtbaar, maar het nagelaten Indisch erfgoed wordt nog altijd gekoesterd en voortgezet.

  13. Boeroeng schreef:

    Het lijkt mij dat de makers niet hun speciale best deden om in de expositie het verschil tussen Indisch en Indonesisch uit te leggen.

    • R Geenen schreef:

      En misschien weten de makers van genoemd event zelf niet het verschil en hopen dat anderen met het antwoord komen.

      • Pierre de la Croix schreef:

        Experts genoeg op I4E.

        Pak Pierre

      • Maud van der Baan-Busch schreef:

        Dialoog tussen mijn dochter en haar studiegenoot.
        Studiegenoot:” Jij lijkt wel een beetje Aziatisch, of Turks of Marokkaans?”
        Dochter: “Mijn vader is een Nederlander en mijn moeder Indisch.”
        Studiegenoot: “Waar komt je moeder vandaan?”
        Dochter:”Ze is geboren in Indonesië en hier opgegroeid”
        Studiegenoot: “O, dus jij bent een allochtoon?”
        Dochter: “Neen, mijn moeder is Indisch.”
        Studiegenoot: “Ja, dat zeg ik toch. Je moeder komt uit Indonesië.”
        Dochter: “Mijn moeder is Indisch.”
        Studiegenoot: “Dus jij bent half Indonesisch.”
        Dochter: “Neen, ik ben Indisch.”
        Studiegenoot: “Ja, dat zeg ik toch half Indisch dan”

        En als we het over uiterlijkheden hebben, vraagt men me regelmatig of ik Javaans-Surinaams ben (en Javaans Surinamers weten echt wel wat Indisch is), vanwege mijn donkere uiterlijk. Mijn zus daarentegen wordt vaak als Italiaanse gezien. Ook wel leuk, die verschillen.

      • R Geenen schreef:

        Hallo Maud,
        Ik begrijp je nu een stuk beter.
        Ik wist niet dat zulke “studiegenoten” in Nederland wonen.
        Je zelf op die manier in de kijker zetten———–!

      • Lance schreef:

        Ben maar blij dat ze je niet aanzien voor een totok!

      • van Beek schreef:

        Als u in Indonesië bent geboren, is uw dochter in mijn opinie wel een allochtoon. Een allochtoon is iemand die zelf niet in Nederland is geboren of wie tenminste één ouder heeft die niet in Nederland is geboren.

        Als je ouders in ned-Indië zijn geboren of jij zelf, is het te betwijfelen of je tot de allochtonen hoort. Het was Nederlands gebied, maar het is toch geen Nederland.

        Een groep Indo’s wil niet tot de allochtonen behoren omdat het een negatieve associatie heeft. Zie Marokkanen probleem. En omdat ze bang zijn dat ze niet tot de groep Nederlanders behoren. Nationaliteit en etniciteit hebben volgens mij niks te maken of je allochtoon bent of niet.
        Vb1 Een Nederlands(dus met de Nederlandse nationaliteit) echtpaar dat woont en ook is geboren in China krijgt een kind. Dat kind is volgens mij een allochtoon in Nederland.
        Vb2 Een etnische Marokkaan die geboren is in Nederland en zijn/haar ouders ook, is een autochtoon in Nederland.

      • R Geenen schreef:

        Het wordt tijd dat al die tonen maar eens afgeschaft worden. Het is te complex.
        Laten we alleen maar de tonen aan onze voeten schoon houden.

      • Anoniem schreef:

        Kan iemand ons vertellen wat het verschil is tussen een indo, een halfbloed en een liplap?

      • R Geenen schreef:

        Een liplap is een ander woord voor kleurling, dus ook wij indos, werd mij onlangs nog uitgelegd. Nooit eerder gehoord.

      • CJ Lentze schreef:

        @Geenen- het woord ‘liplap’ wordt ook door Multatuli gebruikt in de ‘Max Havelaar’ om Indo’s aan te duiden. In het betreffende hoofdstuk wijdt hij kort uit over de status van ‘de liplap’ in het Indië van toen, en zegt hij dat deze vaak ten onrechte worden onderschat en gepasseerd.

      • Pierre de la Croix schreef:

        Pan Dale’s Etymologisch Woordenboek, 2de druk:

        “Liplap – Indo-Europeaan”. Voor het eerst opgetekend in 1622 (!) – ontleend aan maleis liplap (in laagjes van verschillende kleuren), b.v. mas liplap (imitatiegoud); een orang liplap werd zo een aanduiding voor een Indo-Europeaan, hetzelfde woord als “liplop”, de laag in de kokosnoot die de binnenkant van de schaal bekleedt”.

        Ook het Indisch Lexicon, Indische woorden in de Nederlandse literatuur, “Een vervliegende woordenschat” er nog maar eens op na geslagen.

        Oeps …. te veel verwijzingen naar “liplap” en “het liplaps” om hier te citeren. Eentje dan, over het “liplaps”, toegeschreven aan Govert Jan van Suchtelen, “Jansen in Indië”: “Liplaps is het taaltje dat de liplap spreekt”. Daar is geen speld tussen te krijgen. Ander woord voor “petjok” dus, zou je zo zeggen.

        Het citaatje van Multatuli staat er ook, maar ik pik er een uit van een mij onbekende, ene Bossenbroek uit 1994: “Zo waren voor de mestiezen ook andere benamingen in zwang, bijvoorbeeld liplap, vermoedelijk omdat er gemengdbloedigen waren met dikke lippen. Overigens sprong men met dat woord nogal slordig om en kon het gebeuren dat “liplap” soms ook werd gebruikt voor Hollanders die in Indië waren geboren”.

        Tja …. allemaal niet vleiend wat men in Indië over de Indo-Europeaan zei en schreef. Gelukkig maar dat het Indisch Lexicon als ondertitel heeft “Een vervliegende woordenschat”. Treffender kan het niet zijn.

        “Blauwe”, “klipsteen”, “liplap” en tenslotte “Indo”. Vervliegende woorden voor een vervliegende mensensoort …..

        Pak Pierre

  14. Anoniem schreef:

    Bovenstaande tekst is van

    Maud van der Baan-Busch

    • Boeroeng schreef:

      Maud, als je reageert dan moet je onder je tekst even zoeken waar je je naam kan invullen.

      Nasi Idjo schreef dit:

      Daarmee is een aanzet gegeven tot een dialoog tussen drie generaties Indische mensen, maar ook voor een hernieuwde kennismaking van de huidige Nederlandse samenleving met deze ogenschijnlijk geruisloos geïntegreerde gemeenschap.

      http://www.nasi-idjo.nl/archief/activiteiten_2010/

      Dus de opzet was toch ook Nederland iets te vertellen over ‘wat is Indisch’ .

  15. Anoniem schreef:

    Gisteren ben ik naar de tentoonstelling van Nasi Idjo geweest in de Oba van Amsterdam. Ik heb met verbazing rondgelopen in de (kleine) ruimte. Je moet wel belangstelling hebben om de (vele) teksten op de doeken te lezen en de computerbeelden te bekijken en te beluisteren. Ook de vitrinekastjes waren verstild en alleen iets zeggend als je daadwerkelijk de achtergrond, waarvan uit gegaan is begrijpt. Maar wat zegt het de ander, de generatie Nederlandse kinderen van nu? Ik heb het gevoel dat we nog steeds niet uit “onze” zwijgcultuur en bescheidenheid zijn gekomen, ondanks het jarenlange verblijf in Nederland en de nieuwe Indische generatie(s). Onbeantwoord blijft de vraag wat is nou Indisch en wat Indonesisch? Tenzij ik de strekking van de tentoonstelling verkeerd heb begrepen.

    Maud van der Baan-Busch.

    • Boeroeng schreef:

      Het ging niet om een antwoord op de vraag ‘wat is Indisch’

      Nasi Idjo wil met de tentoonstelling en het boek aanzetten tot dialoog

      Aanpassen!

      • Anoniem schreef:

        Ja Boeroeng, de dialoog. Maar welke dan? Aanpassen? Als ik zeg dat ik van Indonesische afkomst ben dan hoor ik veel Indische mensen zuchten. Gewoon omdat Amsterdammers dat beter begrijpen ipv Indisch. Als men mij zegt dat Ik een allochtoon ben, dan hoor ik mijn familie protesteren. Ook mijn dochter met haar Hollandse vader wordt gezien als allochtoon en als ze zegt dat haar moeder Indisch is dan kijken ze haar met grote ogen aan en vragen waar dat ligt of denken dat ik uit India kom.Valt dat dan ook niet onder het kopje aanpassen?

      • R Geenen schreef:

        Door het accent dat ik heb wanneer ik mijn engels spreekt heb ik vaak genoeg de vraag gekregen: “Are you Dutch-Indo?”
        Blijkbaar weten vele Indo’s hier in California zich wel op een positieve manier te verkopen. Als je vindt dat het Indo zijn belangrijk is, moet je het ook hun laten weten en met een vorm van trots tonen.
        Heus, daar is niets verkeerds aan.

    • R Geenen schreef:

      Maud van der Baan-Busch:
      Onbeantwoord blijft de vraag wat is nou Indisch en wat Indonesisch? Tenzij ik de strekking van de tentoonstelling verkeerd heb begrepen.

      Was er niemand van de organisatie aanwezig? Je had toch ook bovenstaande vraag aan hun kunnen stellen?
      Of je bent toch ook indisch en geeft de voorkeur om in de schaduw van jezelf te leven.

      • Maud van der Baan-Busch schreef:

        Ik begrijp de termen wel, maar voor Nederlanders en andere culturen niet altijd duidelijk wat Indisch en Indonesisch is en daar ging het de tentoonstelling toch ook om, om kennis te maken met de Indische gemeenschap. Grappig, dat u het over Amerika heeft. Mijn familie woont daar ook en inderdaad werd ik meteen herkent als Dutch-Indisch. En waarom daar wel en hier niet? Misschien toch door de geruisloosheid waarmee we geïntegreerd zijn? En neen er was niemand aanwezig om iets te vragen. Ik was daar alleen.
        Ja en trots op mijn Indisch zijn ben ik echt wel.
        Ja, dank Boeroeng, heb ik hoop ik nu wel gedaan.

      • R Geenen schreef:

        Geweldig Maud.

      • Pierre de la Croix schreef:

        Maud van der Baan-Busch, op 19 februari 2013 om 18:57 zei (onder meer) tegen Amerindo Geenen:

        “Grappig, dat u het over Amerika heeft. Mijn familie woont daar ook en inderdaad werd ik meteen herkent als Dutch-Indisch. En waarom daar wel en hier niet? Misschien toch door de geruisloosheid waarmee we geïntegreerd zijn?”

        Misschien door onze geruisloze integratie, maar ik denk misschien méér omdat in Nederland exotische komaf niet zo’n serieus “issue” is als in de VS, waar iedereen niet zo maar “Amerikaan” is maar (ik hoop dat ik het allemaal goed opschrijf) African American, Native American, Latin American, White Caucasian, enz.

        Overigens is de VS – zoals een iegelijk weet – heel groot. Ik betwijfel het dan ook of u mevrouw Van der Baan-Busch, als “Dutch-Indisch” zou zijn herkend in de binnenlanden van, pak ‘m beet, Omaha, Oklahoma of Nebraska. Als bezoekend zeeman en toerist werd ik als Indische Nederlander, c.q. Indo, van New York tot Miami tot New Orleans tot L.A. en San Francisco zonder aarzelen in het etnische doosje voor de Latino’s, c.q. Mexicanen, werd gestopt.

        Pak Pierre

      • R Geenen schreef:

        Overigens is de VS – zoals een iegelijk weet – heel groot. Ik betwijfel het dan ook of u mevrouw Van der Baan-Busch, als “Dutch-Indisch” zou zijn herkend in de binnenlanden van, pak ‘m beet, Omaha, Oklahoma of Nebraska. Als bezoekend zeeman en toerist werd ik als Indische Nederlander, c.q. Indo, van New York tot Miami tot New Orleans tot L.A. en San Francisco zonder aarzelen in het etnische doosje voor de Latino’s, c.q. Mexicanen, werd gestopt.

        Pak Pierre

        Het uiterlijk van indos varieert nogal en misschien is dat de reden dat U als een latino wordt gezien.
        Ik werd herkent als Dutch-Indo door mijn accent in de engelse taal.
        En dat is diverse keren gebeurt, vooral in de makelaardij.
        Daarbij in aanmerking nemende dat in zuid California misschien wel de meeste indos wonen. U weet het mooie weer, niet waar!

      • Pierre de la Croix schreef:

        Tja … ik geef toe heer Geenen, ik zie er uit als een Mexicaanse wetback. Maar – zo meen ik door de 74 jaar contact met allerlei Indo’s toch zeker te weten – ik lijk ook erg op de doorsnee “run of the mill” Indo.

        Ergo, ik denk heer Geenen, dat u toch de uitzondering bent die door “de” Amerikaan, of in engere zin “de” Californiër, als Indo-Dutch wordt herkend aan uw accent en niet aan uw voorkomen.

        Als dat, i.c. de herkenning aan uw accent, zoals u schrijft “diverse keren is gebeurd, vooral in de makelaardij” dan geeft u daarmee zelf al de beperking aan: “Diverse keren” is bij lange na “niet altijd” en “vooral in de makelaardij” betekent dus “doorgaans niet in andere sectoren van economische bedrijvigheid”.

        Mijn ervaring is dat “de” Amerikaan, blank, zwart, bruin, geel of alles er tussenin, van noord naar zuid en van oost naar west, geen bal verstand heeft van exotische accenten, anders dan die welke hij in zijn directe omgeving dagelijks hoort. Dat reken ik “de” Amerikaan overigens niet aan, ik constateer alleen maar een feit.

        Pak Pierre

      • R Geenen schreef:

        Pierre, het maakt mij niet uit hoe U het wilt zien.
        Ik heb ruim 25 jaar als makelaar gewerkt en heb daarom niet alleen met makelaars te maken, maar ook met architecten, kontrakters, huurbeheerders, lenders, bankers, Title Reps(die het eigendom controleren), Bouwkundigen van de gemeentes, die voor vergunning zorgen, verzekerings agenten en natuurlijk met de verkopers en kopers van allerlei pluimages, eigenaren van huizen, die varieren tussen de $80,000 en $5,000,000.
        Daarnaast verkocht ik niet alleen huizen, want ik had mij ook gespecializeerd in garage bedrijven, apartements gebouwen en kleine shopping centers.
        In California wonen ruim 30 millioen mensen en in de county of Los Angeles, waar ik ook mijn huis heb, ruim 10 millioen.
        Ja het is maar een kleine groep in verhouding met heel de states.

        Hier is een kopie van wikipedia: Los Angeles County, also known as L.A. County, officially the County of Los Angeles,[4] is a county in the U.S. state of California. As of the 2010 census, the county has a population of 9,818,605, making it the most populous county in the United States. Los Angeles County alone is more populous than 42 individual U.S. states. The county seat is the city of Los Angeles, the largest city in California and the second-largest city in the United States (after New York City).

        Echter wel vergelijkbaar met Nederland, niet waar.

      • Pierre de la Croix schreef:

        Sir, I am duly impressed.

        Pak Pierre

  16. Peter van den Broek schreef:

    Dhr Atmadja stelt: “Niemand kan beweren ( ik ook niet) dat de Indo in Nederland Oost Indie een homogene groep is “……………….. Ik durf zelf het tegendeel te beweren daarmee in aanmerking nemend dat men de Grootste Gemene Deler in beschouwing dient te nemen en niet wat ons scheidt.
    Ik doel daarmee op de groep van het IEV die voor de oorlog niet alleen veel leden had maar ook veel sympathisanten. Ik denk dat het interessant zou zijn het IEV te beschouwen als sociaal fenomeen, het eerste bindend element voor Indischen in de Indische geschiedenis, dus door alle klassetegenstellingen heen was het IEV DE Indische groep. Het waren Indischen (als begrip in Indie en niet in Nederland) met dezelfde politieke ideeen.
    Het bestaan van homogene groepen ook bij Indischen staat of valt met de criteria, want hoe kunnen we anders over verschillende generaties bij Indischen spreken.

    Terugkomend op generaties: dan worden om verwarrend te creeren verschillende criteria gelegd op verschillende generatie. Dan begrijp ik wel dat latere generaties Indischen met de mond vol tanden staan,

    Het niet duidelijk definieren van generaties (dat weinig met leeftijd te maken heeft) , vind ik een vorm van onhygienisch denken, wie had ook alweer gezegd: Wovon man nicht sprechen kann, darüber muss man schweigen…., een Oosterijker ofzo

    En dan maar toch over eerste, tweede, derde en vierde generatie als een kip zonder kop blijven lullen . Dat is hetzelfde als gebakken lucht. Probeer dat eens aan een buitenstaander uit te leggen, laat staan aan de kinderen.
    Mijn zoon blijft zeggen:…….. Indisch. …. dat is het probleem van mijn vader en daarin heeft hij groot gelijk. Hij is tenslotte ook een Indo.

    Ik blijf erbij dat het generatieprobleem , het tellen ervan van 1 tot 3 of 4 in Nederland is ontstaan en wel door de zgn 1ste generatie. Die blijft de discussie over Indie monopoliseren, alsof zij de wijsheid in pacht hebben, louter en alleen dat ze in een afgelegen dessa de wereld aanschouwde.. dat blijkt wel uit de reacties op het interview met Marion Bloem over Tjalie Robinson (zie de video op I4E)…. Vele reacties van 1ste generatie would-be Indischen waren meer dan stuitend, en beschamend. Dat uitsluiten omdat we er niet bij waren, dat deginererend toontje. Alsof Geschiedenis bestaat omdat zij erbij waren, ledigheid kent toch ook zijn grenzen. En dan druk ik mij eufemistisch uit.

  17. P.Lemon schreef:

    Toen de tropische nederlanders in de jaren na de WO2 hun geboortegrond dwz nederlands indië (tot 1949) gedwongen verlieten omdat de oorspronkelijke bewoners vd de archipel formeel ( de jure) en in de praktijk ( de facto) weer baas in eigen huis werden, raakten blank (totok) en gekleurd ( v kulit langsep tot donkerbruine indo) ‘terug’ in het onbekende vaderland ontheemd.
    Anders dan de in de welvaartsjaren instromende mediterrane migranten die nog kunnen terugvallen op hun land van herkomst waren de ‘indischen’ alleen op het kikkerland en de andere emigrantenlanden aangewezen. (Het bekende misverstand vd doorsnee ‘hollander’ die de repatriant een terugkeer naar het thuisland ‘gunt’.)
    Voor generatie 3 en later bestaat hun ‘valkuil’ uit het te ver meegaan met de nog niet gedoofde liefde van de ‘oudjes’ voor een moederland dat alleen nog fictief bestaat. Tot troost compenseert men tot heden de opkomende heimwee gevoelens met de diverse indische cultuuruitingen (kumpulans, pasars, verhalen en contacten via de sociale media e.d). Het blijft bizar dat door bestuurlijk/politiek falen de groep ‘indischen’ kind vd rekening zijn geworden en ws nog lang zullen blijven. De wrok hierover is als een veenbrand en dan krijgt aanpassen toch een andere lading.

  18. Ed Vos schreef:

    Heren, doet u vooral geen moeite om indisch in hokjes te plaatsen en tijd- en scheidslijnen te trekken.
    Weinigen die zich daarvan iets aantrekken.

    Indisch wordt toch voornamelijk in verband gebracht met lekker Indonesisch eten.
    Zolang het niet te veel wordt aangepast aan de Hollandse smaak, of wanneer je het niet kant en klaar bij de AH koopt, houden zo!

    • Jan A. Somers schreef:

      Eigenlijk heeft u wel gelijk. Heel groot gelijk. Misschien nog muziek en dansen? Maar eten als eerste. Maar geen Indonesisch eten. Indisch eten!!!

      • van Beek schreef:

        Somers, indisch eten = Indonesisch eten. Waneer is iets Indisch eten? Als het door een Indisch persoon wordt gemaakt? Er zijn wel wat gerechten die in ned indie zijn onstaan zoals pastel tutup. Maar voor de rest is hetzelde. Ik proef het verschil niet tussen de soto van mijn oma/vader en die van de Indonesische beste vriendin van mijn moeder(de streek waar je vandaan komt heeft ook invloed) Een keuken ontwikkelt zich altijd dus ook de indonesische. Tijdens de nederlandse bezetting van de archipel, kwamen er Europese invloeden. Via de arabische handelaren, de arabische, en je hebt ook nog indiaase en chinese invloeden. Dat allemaal vormt de Indonesische keuken. Ik gebruik zelf het woord indisch keuken als ik geen zin heb om indonesisch te zeggen. Te lang.

      • ronaldo schreef:

        raar om altijd weer dat denigrerende te moeten lezen..geen indonesisch eten, maar indisch…pfff…geen indonesische bumbus ,maar indische bumbus..waar haal je die indische bumbus…geen afstammeling van een indonesier willen zijn, maar van een europeaan, waar vandaan die idung pesek, soms van die mooie blanke nenek moyang van je….geen kontol willen zijn,maar wel als een lul gedragen…eng gedrag vind ik dat…ooit hoorde ik meerdere indo’s zeggen…wij hebben helemaal geen cultuur, wij hebben nix….wees blij met je leven en gedraag je zoals je hoort te gedragen, jangan ada pententegan…doe normaal dan doe je indisch genoeg….:)…

      • van Beek schreef:

        @ronaldo, hier ben ik het totaal mee eens! Ik ga zo lekker een Indonesische maaltijd ontbijten!

      • Ed Vos schreef:

        Je hebt en goede kijk op zaken Van Beek. Dat bevalt me wel
        Een innerlijke en familiaire band met Indonesie soms?
        Je kunt country, r&r, of de jive, hawai-muziek ook indisch noemen omdat veel ‘índischen’ daarvan houden.

        Ook de Indonesische (inlandse) keuken beleefde een diaspora: naar Suriname, naar Nederland , Australie,VS en onderging daarnaast ook invloeden van buitenaf.

        Omgekeerd deed de Nederlandse keuken het. De klappertaart bijvoorbeeld, hoewel dat geen keukengerecht is.

      • Jan A. Somers schreef:

        Ik vergelijk geen thuiskoks hier en daar, teveel persoonlijke werkwijzen. Mijn vrouw kookt anders dan mijn moeder. Ik vind het eten in Indische restaurants in Nederland lekkerder dan het eten in restaurants in Indonesië. Dit is geen statistiek hoor, te weinig metingen.

      • Ronny Geenen schreef:

        Ik vergelijk geen thuiskoks hier en daar, teveel persoonlijke werkwijzen. Mijn vrouw kookt anders dan mijn moeder. Ik vind het eten in Indische restaurants in Nederland lekkerder dan het eten in restaurants in Indonesië. Dit is geen statistiek hoor, te weinig metingen.

        U vindt het eten in indische restaurants in Nederland lekkerder. Dat betekend de indische keuken in Nederland is ver-nederlands.
        In feite is dat jammer. In California is gelukkig die trend niet zo, want de nieuwste Indonesian restaurants zijn juist meer indisch dan amerikaans/nederlands van smaak.

      • van Beek schreef:

        @somers. De Indonesische restaurants hier zijn aangepast aan de autochtone bevolking hier. Ik werk zelf ook in een Indonesisch restaurant. Ook de rendang is expres niet heet gemaakt. Het ligt er ook aan waar je naar restaurants gaat in indonesie. Ga je naar de malls toe of naar toeristische plekken dat ben ik het met u eens! Maar ik kom waar de orang pribumi’s zitten en waar er autenthiek Indonesisch word gekookt. Bij de middel en lage klasse wordt naar mening het heerlijkst gekookt.

        Bijv in cina town, glodok in jakarta. Ik heb veel lontong cap go meh’s gegeten van verschillende mensen maar daar is het het lekkerst. Voor de mensen die een rencana hebben om naar jakarta te gaan en van lontong cap go meh houden is het een aanrader. Er is maar 1 plekje daar die dat gerecht verkoopt. Je hoeft bij pasar cina, gang untuk makan cap go meh te zeggen en ze weten het. Enorme porsie voor maar 25000 rupiah!

        @ed Vos. Mereka disana selalu bilang sama saya: ini orang Muka barat hati indonesia 😉

    • Ronny Geenen schreef:

      Indisch wordt toch voornamelijk in verband gebracht met lekker Indonesisch eten.
      Zolang het niet te veel wordt aangepast aan de Hollandse smaak, of wanneer je het niet kant en klaar bij de AH koopt, houden zo!

      Tot iemand op het idee komt om ook het indisch koken in generaties op te delen. Zoals waar is het authentiek, waar wordt het nu ook in Indonesie gemaakt en zoals het vandaag de dag in Nederland wordt gemaakt uit een pakje.
      Ha, Ha!

      • Hans Boers schreef:

        De vraagstelling van Ronny Geenen luidde:
        “Zoals waar is het authentiek, waar wordt het nu ook in Indonesie gemaakt …”

        Hier wordt het authentiek gemaakt.
        http://imexbo.nl/koken-in-de-desa.html

        En niet alleen “hier zoals in de link” maar nog vééééél meer op andere plaatsen in Indonesia, mits men de 5* hotels en aanverwante 5* oorden achter zich durft te laten.

      • R Geenen schreef:

        Hans Boers schrijft: Hier wordt het authentiek gemaakt.
        http://imexbo.nl/koken-in-de-desa.html

        En niet alleen “hier zoals in de link” maar nog vééééél meer op andere plaatsen in Indonesia, mits men de 5* hotels en aanverwante 5* oorden achter zich durft te laten.

        Leuk verhaal en goede fotos. Bedankt.

        Echter mijn kommentaar ging over het koken van indisch eten in Nederland in het algemeen.Vele, en vooral restaurants, maken reklame via advertenties, dat hun eten authentiek is.
        Authentiek, maar van welke streek? De fotos die je laat zien van het bereiden van een bepaald gerecht is authentiek voor dat dorp of streek, echter op een ander eiland, bv Padang Sumatra wordt het zeer waarschijndelijk anders gemaakt.
        Net zo goed als een wijn uit Bordeaux anders smaakt dan een wijn uit het Rhone dal of uit Spanje en Italie.

  19. Surya Atmadja schreef:

    Jan A. Somers, op 22 januari 2013 om 11:50 zei:
    Maar toch nog een serieuze vraag: Moet ik de eerste generatie Indisch niet leggen bij het kind van het eerste Nederlands-Inlandse koppel? .
    ———————————————————————————-
    Eigenlijk wel .
    Hun kroost waren dan de Mesties, of Eurasian met de juiste verhouding 50-50.
    Waarschijnlijk de nakomelingen van 2 achtergebleven scheepsbemanning(een adelborst/matroos ?) aan het hof van een Balinese vorst.
    Ze waren niet teruggegaan met de vloot van Compagnie van Verre.
    Wel is er weer problemen om de hoek kijken.
    1.De eerste lichting kroost zijn vaak niet geregistreerd en erkend .
    2.Vergeet niet dat voordat de Zeeuwen/Amsterdamse zeelieden van Compagnie Van Verre kwamen de Engelsen, Denen etc en i.h.b de Portugezen/Spanjaarden al bijna een eeuw in de Molukken zaten.
    De Portugezen hadden zelfs een overeenkomst gemaakt de de Sundanese (Hindu) koninkrijk , de Pajajaran.
    Dus het zal mss niet onmogelijk zijn dat in de haven Sunda Kelapa of Bantam van Pajajaran ( Sunda Kelapa , later Batavia genoemd) al halve Portugezen /Spanjaarden etc rondliepen.
    Pajajaran werd overgenomen door Bantam ( ooit een vazalrijk van Pajajaran)

    Als we over “reparianten” hebben( de meesten zijn niets eens repatrianten) dan heb je over de Indo uit de tijd van Nederlands Indie die na 1945 (in 6 of meer golven ) naar Nederland kwamen.

    Het is een roewet verhaal , maar moet wel verteld worden, toch ?

    • Ronny Geenen schreef:

      Blijkbaar hebben in de oude tijd veel europeanen niet goed begrepen de gezegde “Ga heen en vermenigvuldig” en de volgende gezegde toegepast: “Vermenigvuldig en ga heen”
      Een oude zeemans humor, dat tegenwoordig heel makkelijk ook ter land wordt toegepast, niet waar..

  20. Jan A. Somers schreef:

    Zo langzamerhand heb ik begrepen dat ik nooit aan iemand moet vragen van welke generatie ik ben. Alles opgeteld ben ik dan van alles en nog wat, echt Indisch toch? Een soort kamponggladakker. Dat zijn toch de liefsten? Maar toch nog een serieuze vraag: Moet ik de eerste generatie Indisch niet leggen bij het kind van het eerste Nederlands-Inlandse koppel? (‘Inlands’ om de geschiedenis geen geweld aan te doen). Om een grens te trekken bij aankomst in Nederland is maar een zuchtje in de tijd van de geschiedenis van de Indo’s?

  21. Surya Atmadja schreef:

    De Nasi Idjo is een groep mensen die in een vereniging / stichting met thuissbasis Twente.
    Ik weet dat bij de 1ste generatie Indo/Indische Nederlanders (of zoals ze zich zelf vaak ook “Indischen ” noemden )hun kinderen (DUS de volgende generatie) samen waren aangekomen in Nederland.
    Er zijn maar weinig die als vrijgezellen waren gekomen en pas hun kinderen in Nederland(in dit verhaal Twente) kregen.
    Hoe je de volgende groepen benoemt is afhankelijk van de specifieke gezinssituatie.
    Globaal kan je spreken van 3 verschillende generaties ( dat hebben velen ook genoemd , zelfs de Nasi Idjo , Indisch3.nl groep, de oude Darah Ke3 groep.

    Niemand kan beweren ( ik ook niet) dat de Indo in Nederland Oost Indie een homogene groep is .
    Iedereen weet dat vader of opa soms verschillende vrouwen hebben en dat hun kinderen van de 1ste of 2de(jongere) vrouw cq njai een groot leeftijdsverschil kunnen hebben.

    Verder kan ik meegaan met de stelling dat naast de globale 3 groepen indeling men duidelijk een onderscheid kan maken tussen de groep die bewust hebben meegemaakt en die het alleen maar van verhalen hebben gehoord hoe het froeher was in N.O.I

    Een andere probleem komt door overlappingen, zie voorbeeld vdB , hij kan als 2 degen genoemd worden of zelfs 3de gen.
    Er zijn veel bekende Indo’s die tot de 2de generatie behoren omdat ze in NLD geboren en hun ouders de eerste waren die hun voet hadden gezet in NLD.

    Ik heb alleen vermeld wat ik waargenomen heb.
    Geen sociologische benadering of wat dan ook .
    Het is de taak van de groep zelf en dames en heren geleerden om een passende criteria en benaming te formuleren, waar” iedereen” kan herkennen en senang voelen.

    • Ronny Geenen schreef:

      Om het voor mijzelf gemakkelijker en duidelijker te maken zie ik het voortaan als volgt.
      Alle indischen die in de periode voor de oorlog in het voormalig Indie zijn geboren en naar nederland kwamen zijn voor mij eerste generatie.
      Deze eerste generatie bestaat uit: grootouders, ouders en kinderen, die allemaal iets hebben meegemaakt in dat tropenland.
      De tweede generatie zijn zij die in Nederland uit de bovenstaande indischen geboren.
      De tweede generatie zijn ook de geborenden uit een indische eerste generatie en een europeaan.
      De derde generatie zijn alle geborenden uit een mix van de tweede generatie en blanda’s en misschien ook hier en daar nog mogelijk met een van de eerste generatie.
      Zo kan ik het ook zien voor de indischen in Amerika.

      • Surya Atmadja schreef:

        Ronny
        Jou stelling kan het gehakketakt van uitsluitingen , twijfel , gepasseerd worden/ voelen etc vermijden worden.
        Jammer dat je te laat kwam, want nu heb je al de “gangbare” 3 generatie .Dat hebben ze zelf gekozen , en kennelijk voelen ze zich senang.

        En toch heb ik uit eigen ervaring gezien dat de kinderen van Nederlanders (totok- want je hebt ook Nederlanders van andere oorsprong zoals Afrika etc) met mensen uit Indonesia vaak Indisch genoemd worden .
        Terwijl ze in feite tot een andere / nieuwe groep behoren .
        Indonesiers noemen ze Indo-Belanda ( Indo van Indonesia) , of Indo-Jerman of Indo Perancis etc .
        Die generatie zie je vaak vertegenwoordig als bekende acteur , actrices of presentatoren in Indonesia.

        @ Peter.
        De oude(re) generatie die N.O.I ervaring hadden zijn mijn inziens niet homogeen genoeg om als een groep te zien.
        Reden was de koloniale samenleving met standen maatschappij.
        Er zijn verschillen in opleiding, vorming , maatschappelijke status etc.
        Er was ook verschil of je een ambtenaar ben , particulier of KNIL.
        We praten nog niet eens over de verschillende streken waar de “inlandse”partner/vrouw afkomstig zijn .
        Die kan je in diverse literatuur na lezen.

        De jonge huidige generatie(” de 3de gen” ) kan men homogeen noemen , met de grote gemene deler , kinderen / nakomelingen van de gerepatrieerden.
        Ze spreken allemaal Nederlands, hebben Nederlandse opvoeding/vorming etc .

  22. van den Broek schreef:

    Ik heb hun boek gelezen: aanpassen..aanpassen..aanpassen en daar kom toch een ander beeld naar voren dan dhr Admatja beschrijft. Het gaat in het boek over 3 generaties en daar zal de tentonnstelling wel op voortborduren. Wat dhr Admatja over de generaties schrijft lijkt me gekunsteld en van enig systematisch benadering ontbloot. De Heer Admatja gebruikt een definitie van generatie waarvan ik alleen Nasi Goreng kan maken. BvB Mijn oma en moeder, geboren in Indie zijn volgens mij 1ste generatie, zij hebben HET nog meegemaakt. Bij dhr Admatja zijn zij eerste en tweede generatie, dus ik ben derde generatie….Bij ons in de familie hebben we een derde en vierde generatie die 1 jaar met elkaar verschillen. De één heeft twee Indische ouders (is eigenlijk een bloedzuivere Indo), de andere heeft een Indische en Nederlandse ouder, wie is meer Indisch en meer generatie???

    Ik ben ook een gewone Nederlandse jongen met een Indische achtergrond. Ik snapt niet op basis van welk argument dhr Admatja mij dat als tweede generatie in sociologische zin kan ontzeggen, ik heb niet zijn ervaring in Twente, maar rommel wat rond in het buitenland.
    Ik vind het opmerkelijk dat dhr Admatja zulke gemeenplaatsen kan maken, hij moet toch met overtuigende argumenten komen om tot homogene groep van Indischen te komen. Anders is de hele discussie over generaties barpraat en na sluitingstijd houden we er mee op..

    Ik ga wel naar de tentoonstelling “Aanpassen”. Het boek heb ik met alle genoegen gelezen. Het boek stemt tot nadenken en tot verder onderzoek. Het is te hopen voor dhr Bo Keller dat er nergens gebogen dient te worden voor de Japanse vlag of dat vervelende samoerai zwaarden met eenduidelijke bijschriften verklaard dienen te worden.

  23. Ronny Geenen schreef:

    Ik vraag me af of het woord “AANPASSEN” bedoeldt is voor de 3de en 4de generatie, want er is geen volk dat beter heeft aangepast als het indische.

    • Surya Atmadja schreef:

      Mijn inziens is het verslag van integratie en assimilatie van de 1ste en 2de generatie.
      De 3de en 4de generatie zijn gewone Nederlandse jongens/meisjes , met Indische achtergrond.
      Ik heb vanaf 1969 t/m 1978 de Indische / Ambonese gemeenschap in Enschede( Twente) van dichtbij meegemaakt.
      Komt zelfs geregeld tot ongeveer 10 jr geleden in Enschede omdat ik met een Hollandse meisje ( geboren in Enschede) getrouwd ben.
      Heb nog bekenden uit Indische kringen uit die tijd .
      We hadden veel lol gehad , niet alleen in Enschede, maar ook in de omringende dorpen zoals Hengelo , Denekamp, Losser etc .

      • Ronny Geenen schreef:

        Als ik terugdenk aan mijn Hollandse tijd kan ik alleen maar koncluderen dat ik haast nooit indische vrienden heb gehad. Altijd Hollandse vanwege onze interesse voor bijvoorbeeld de roeisport, photografie en het kaarten (klaverjassen en bridge) tot in de vroege ochten uren.
        Pas hier in de States heb ik meer indische vrienden. Ik was daar tamelijk vlug aangepast, kan ik wel zeggen. Ik heb een vermoeden dat het internet de situatie heeft veranderd.

Laat een reactie achter op P.Lemon Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *