beeld moet weg



coenHet beeld van Jan Pieterszoon Coen op een stadsplein in Hoorn moet worden verwijderd vanwege de ‘smet van genocide’ die kleeft aan Coen, aldus binnenstadbewoner Eric van de Beek. Een voorstel hiertoe is verstuurd naar de gemeente.

Dit bericht werd geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink .

89 Responses to beeld moet weg

  1. Jan Somers schreef:

    In de discussie rond JPC is het niet belangrijk, maar de Verenigde Nederlanden was geen verzameling van stukjes Nederland zoals met de huidige provincies. Het was een confederatie van de lage landen, les Pays-Bas, zelfstandige soevereine staten, met elk een eigen naam, ontstaan in 1548 met Brussel als hoofdstad. Met het Congres van Wenen (1814-1815) heette de nieuwe samenvoeging van de Noordelijke Nederlanden met de Zuidelijke gewesten ook weer de Vereenigde Nederlanden. Probeer een Brusselaar, Gentenaar of Antwerpenaar een Nederlander te noemen! Nadat de zuidelijke gewesten in de unie van Atrecht het Spaanse gezag weer hadden erkend gingen de noordelijke gewesten in de unie van Utrecht verder. Vanaf 1588 kon de Republiek (Koning Philips II was afgezworen) worden gekenschetst als confederatie van zeven soevereine landen, pas later de provincies in een eenheidsstaat. Het kon nog verdeelder: sommige auteurs spreken over een republiek samengesteld uit autonome steden. In deze Republiek groeide langzamerhand het overwicht van Holland. De Raad van State was in naam het regerend college maar was in feite machteloos. De stadhouders waren van hun macht ontdaan. De Staten-Generaal groeiden uit tot het hoogste bestuursorgaan, geen regering(!), met alleen beslissingsbevoegdheid inzake militaire zaken en internationale betrekkingen, waarin de besluiten eenstemmig moesten worden genomen. In 1601 kwam met een Zeeuwse vloot een door Sultan Ala Oeddin afgevaardigd gezantschap uit Atjeh in Zeeland aan. De gezanten werden door Prins Maurits met vorstelijk eerbetoon ontvangen, in Grave, ver weg van Holland. Het hoofd van het gezantschap, de 71-jarige Abdoel Hamid, is in 1602 overleden en kreeg een staatsbegrafenis in het Zeeuwse Middelburg, in de christelijke(!) Oude Kerk. De naam Nederland komt eigenlijk pas duidelijk voor bij Multatuli, die Max Havelaar laat uitleggen: De Javaan is Nederlands onderdaan. De koning van Nederland is zijn koning. Er zijn nu ook Nederlanders.
    De Staten-Generaal hadden geen bevoegdheden op economisch gebied, hun bemoeienis met de VOC had een ander doel. Met de oorlog tegen Spanje/Portugal ging het niet goed, het geld raakte op, en Prins Maurits en Oldenbarnevelt zagen in de handelsactiviteiten van de voorcompagnien de mogelijkheid van een handelsoorlog. Door het overnemen van de Aziatische handel van Portugal kon afbreuk worden gedaan aan de vijand, op kosten van de handel. Maar dan moest er wel een einde worden gemaakt aan de moordende concurrentie tussen de Hollandse en Zeeuwse compagnien. De eerste vergadering was gepland op 15 januari 1598 in Den Haag, neutraal gebied. De Hollanders waren op tijd, de Zeeuwen waren er niet, zij waren door ijsgang vertraagd. Dat kwam hun goed uit, toen de Zeeuwen op 19 januari verschenen waren de Hollanders al weer vertrokken. Mede door de tegenwerking van de Zeeuwen, die zelfstandig wilden blijven, duurde het vier(!) jaar tot 1602 voordat de VOC een feit was. Het bestuur, de Heeren-XVII, was daarbij een zodanig compromis dat de besluitvorming zeer traag verliep. Feitelijk kreeg hierdoor het bestuur door de Gouverneur-Generaal in rade min of meer de vrije hand, hetgeen Coen al had begrepen. Zo vroegen bijvoorbeeld Heeren-XVII in 1625 aan GG Carpentier de wetten van Hollant te respecteren waarop deze antwoordde dit te zullen doen voor zover het hem uit kwam.

  2. Boeroeng schreef:

    Wat blijkt uit de bijlages is dat in 1887 de 300e geboortedag van JP Coen werd gevierd te Hoorn. Toen ontstond de wens een standbeeld te maken
    http://www.oudhoorn2.nl/kwartaalblad/pdf/1993/1993-044-ocr.pdf
    http://www.oudhoorn2.nl/kwartaalblad/pdf/1993/1993-045-ocr.pdf
    http://www.oudhoorn2.nl/kwartaalblad/pdf/1993/1993-046-ocr.pdf

  3. sigeblek schreef:

    “Behalve Multatuli waren alle Nederlanders de orang penjajah”.
    Nou, nou meneer Vos toch , zo asin heb ik nog nooit gegeten .
    Zelfs de bewierookte ( met menyan ?) Multatuli is voor dese Indonesier (ondergetekende dus) ook een penjajah , niet jahat maar een redelijk goede/eerlijke en menselijke penjajah.
    Moet ook niet laten leiden door de geromantiseerde film met Peter Faber in de hoofdrol.
    Daarnaast heb je ook goede Nederlanders die de zijde van de Indonesiers( nationalisten) kiezen ( niet die Menir P.P = is een verrader in mijn ogen) , jammer dat qua aantal ze niet zo talrijk waren .
    De Nederlandse leraren van H.I.K Goenoeng Sahari ( Batavia) waren ook goede Nederlanders, die H.I.K was min of meer een “bolwerk” van toekomstige Indonesische leraren .
    Had een gepensioneerde ex leraar van mijn ouders in Amsterdam ontmoet (1968) , hij sta sympathiek voor de “strijd” van zijn oud leerlingen.
    En wat dacht je dan van de “communisten”, de dienstweigeraars ?
    De HIK van Goenoeng Sahari was 1 van de leveranciers van de Boedie Oetomo beweging (opgericht in 1908?).

  4. sigeblek schreef:

    “Behalve Multatuli waren alle Nederlanders de orang penjajah”.
    Nou, nou meneer Vos toch , zo asin heb ik nog nooit gegeten .
    Zelfs de bewierookte ( met menyan ?) Multatuli is voor dese Indonesier (ondergetekende dus) ook een penjajah , niet jahat maar een redelijk goede/eerlijke en menselijke penjajah.
    Moet ook niet laten leiden door de geromantiseerde film met Peter Faber in de hoofdrol.
    Daarnaast heb je ook goede Nederlanders die de zijde van de Indonesiers( nationalisten) kiezen ( niet die Menir P.P = is een verrader in mijn ogen) , jammer dat qua aantal ze niet zo talrijk waren .
    De Nederlandse leraren van H.I.K Goenoeng Sahari ( Batavia) waren ook goede Nederlanders, die H.I.K was min of meer een “bolwerk” van toekomstige Indonesische leraren .
    Had een gepensioneerde ex leraar van mijn ouders in Amsterdam ontmoet (1968) , hij sta sympathiek voor de “strijd” van zijn oud leerlingen.
    En wat dacht je dan van de “communisten”, de dienstweigeraars ?
    De HIK van Goenoeng Sahari was 1 van de leveranciers van de Boedie Oetomo beweging (opgericht in 1908?).

  5. Ed Vos schreef:

    @Ronaldo.
    Het interessante van ouder worden is dat je verbanden probeert te leggen, en dat kan omdat je meer kennis (al dan niet gefragmenteerd) bezit.
    Op de 6e klas lagere school, zo heette het toen, kon ik van 100 jaartallen 98 maal zeggen wat er gebeurde. Zo was het schoolsysteem, feitenkennis was belangrijk.
    Maar het hoe en het waarom van de gebeurtenissen ontging me volkomen.

  6. Ed Vos schreef:

    @Ronaldo.
    Het interessante van ouder worden is dat je verbanden probeert te leggen, en dat kan omdat je meer kennis (al dan niet gefragmenteerd) bezit.
    Op de 6e klas lagere school, zo heette het toen, kon ik van 100 jaartallen 98 maal zeggen wat er gebeurde. Zo was het schoolsysteem, feitenkennis was belangrijk.
    Maar het hoe en het waarom van de gebeurtenissen ontging me volkomen.

  7. ronaldo schreef:

    @ Ed Vos..”ik haal er van alles bij Ronaldo..”
    gaat u gang heer Vos, ik vind het alleen maar interressanter, want ik weet niet zo veel van Colijn en de aanval en vernietiging van Cakranegara…geef ik gewoon toe en de verhalen vind ik prachtig..ook over van Heutsz en Aceh…dat sterkt de nieuwsgierigheid helemaal bij mij, omdat ik daar ook ben geboren..vroeger gaf ik als jonge jongen er niets om, maar nu naarmate je ouder word, ga ik steeds met nieuwsgierigheid al de verhalen lezen/aanhoren…

  8. Boeroeng schreef:

    Ik kan niet zoveel vinden op het internet hoe de slag om Jacatra ( ik gebruik hier de VOC-naam en spelling maar) eigenlijk toeging… Hoeveel doden,hoeveel gewonden ?
    Maar echt vreedzaam ging het niet blijkens de rede van de landelijke politicus Schaepman op 30 mei 1893 te Hoorn bij de onthulling van het standbeeld .
    De redevoering was er een van nationale trots over het wereldrijk Nederland en in concreto de persoonsverheerlijking van JP Coen, een kind van dat land.
    Waarom 30 mei ?
    Omdat het tegelijk een viering was van de vernietiging van Jacatra en de stichting van Batavia..?
    Waarom 1893 ? Misschien omdat in 1593 voor het eerst een plan werd besproken een noordelijke route naar Indi te vinden… men vierde het begin van het wereldrijk Nederland, het begin van knechting van de Indische archipel ?
    Althans dat lijkt me de keuzes voor deze dag en dat jaar.
    Lees hier het artikel van de Nieuwe Tlburgsche Courant 4-6-1893 met de rede van Schaepman
    ps: Papa Rost te Bali

  9. Ed Vos schreef:

    Het verraad van Lombok is eigenlijk geen juiste benaming. Je kunt immers niet spreken van verraad door Balinezen omdat zij stiekem het vijandelijk Nederlandse kamp waren binnen geslopenen (Lombok-expeditie 1894). Het eiland Bali was nog niet eens “gepacificeerd”.
    Het indonesische perspectief is simpel deze: Behalve Multatuli waren alle Nederlanders de orang penjajah.

  10. Ed Vos schreef:

    Het verraad van Lombok is eigenlijk geen juiste benaming. Je kunt immers niet spreken van verraad door Balinezen omdat zij stiekem het vijandelijk Nederlandse kamp waren binnen geslopenen (Lombok-expeditie 1894). Het eiland Bali was nog niet eens “gepacificeerd”.
    Het indonesische perspectief is simpel deze: Behalve Multatuli waren alle Nederlanders de orang penjajah.

  11. siGeblek schreef:

    Ik bedoelde iets anders.
    In sommige Nederlandse site of artikelen werd een gebeurtenis m.b.t Indie/Indonesia te vaak van uit Nederlandse perspectief gezien , en uiteraard het verraad komt van , en de “bad guys” zijn altijd de andere kant.
    Zoals de mythe over de “heldhaftigheid” van JPC , zelfs Jan S constateerde ook dat JPC vaak te mooie gang van zaken voorstelde.
    Zijn couragie (of zoiets) was eigenlijk “geluk” of zelfs uit zijn duim gezogen.
    Dat is ook de reden waarom ik in mijn discussies vaak de Nederlandse bronnen raadpleegde , om te voorkomen dat ik het verwijt krijg te veel door Indonesische perspectief laat beinvloeden.

  12. Ed Vos schreef:

    Overigens was het Colijn die meedeed aan de aanval en vernieling van Cakranegara. Vervolgens ging hij naar Aceh om Van Heutsz bij te staan.
    Ik haal er van alles bij, Ronaldo, om het standbeeld van Coen , in de tijd te plaatsen.
    Die Rost van Tonningen die meedeed aan de puputan op Bali (en ook op Aceh en Lombok wekzaam was), was de vader van Meinoud Marinus Rost van Tonningen die collaboreerde met de Duitsers.

  13. Ed Vos schreef:

    Ik kom oorspronkelijk uit de driekhoek Cakranegra, Mataram, Ampenan.
    De oplettende lezer zal nu weten welk eiland ik bedoel(de).

  14. siGeblek schreef:

    Verraad van Cakranegara ?
    U bedoelt ?
    Ik vraag me af of wij in deze informatietijdperk klakkeloos de tempodoeloe verhalen / mythes zo maar als zoete kue(h) moeten slikken.

  15. siGeblek schreef:

    Tijdens de “wilde vaart”tot de oprichting van de VOC(Octrooi 20 maart 1602) schreven Amsterdamsche Bewindhebbers eens “altijd in gedachten hebben dat de Zeeuwen ons werck viant zijn “.
    Mijn inziens is het niet juist om de gevluchte bevolking van Jayakerta aan te duiden als Javanen, in de meeste gevallen waren het of Sundanezen of Bantammers ( Bantam was ooit een vazalstaat van Pajajaran).
    Aangevuld met eventueel Chinezen en andere handelaren uit die regio.
    De verleende octrooi aan VOC werd verleend door de Staten Generaal uit kracht hunner “souveraine macht ende authoriteit”, dus door de Republiek der Vereeenigde Nederlanden.

  16. siGeblek schreef:

    Tijdens de “wilde vaart”tot de oprichting van de VOC(Octrooi 20 maart 1602) schreven Amsterdamsche Bewindhebbers eens “altijd in gedachten hebben dat de Zeeuwen ons werck viant zijn “.
    Mijn inziens is het niet juist om de gevluchte bevolking van Jayakerta aan te duiden als Javanen, in de meeste gevallen waren het of Sundanezen of Bantammers ( Bantam was ooit een vazalstaat van Pajajaran).
    Aangevuld met eventueel Chinezen en andere handelaren uit die regio.
    De verleende octrooi aan VOC werd verleend door de Staten Generaal uit kracht hunner “souveraine macht ende authoriteit”, dus door de Republiek der Vereeenigde Nederlanden.

  17. Ed Vos schreef:

    Hartelijk dank voor de uitleg. Blijkt weer dat Jan Somers jurist is.
    Dat beeld werd toch geplaatst in 1893 voor het verraad van Cakarnegara (met Van Heutsz) en de puputan in Bali (met o.a. Rost van Tonningen)?
    Het pastte allemaal in de tijdsgeest.

  18. Ed Vos schreef:

    Hartelijk dank voor de uitleg. Blijkt weer dat Jan Somers jurist is.
    Dat beeld werd toch geplaatst in 1893 voor het verraad van Cakarnegara (met Van Heutsz) en de puputan in Bali (met o.a. Rost van Tonningen)?
    Het pastte allemaal in de tijdsgeest.

  19. Peter van den Broek schreef:

    Bij het lezen van voorgaande artikelen gingen bij mij wat waarschuwingslichten branden over Vaderlandse Geschiedenis, ik weet er wat van af maar ik weet meer van de moderne Geschiedenis
    Het is best interessant te weten wanneer voor het eerst van Nederlanders gesproken wordt.
    Nadat de Watergeuzen in 1972 Den Briel hadden ingenomen en na de ondertekening van de Unie van Utrecht in 1579 ontstond in de volgende jaren de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en haar instellingen (o.a. de Staten-Generaal in het Binnenhof)DUS mag met recht over de Nederlanden en Nederlanders gesproken worden, de Nederlanden werden ook als zodanig door andere mogendheden erkend, rekening houdend met n van de grootste zee- en oorlogsvloten die Nederland had. Nog zwelt mijn borst van trots bij het horen van de namen van Hr.Ms. oorlogsschepen: De Tromp, De Ruyter…. Gelukkig heeft de Koninklijke Marine niet de onvergevelijke fout gemaakt n harer schepen de naam JP Coen te geven. Misschien was de naam te lang of ze wisten dat aan JPC kleeft teveel bloed zijn handen.

  20. Jan Somers schreef:

    Wat een discussie rond zon rotvent! Zonder de discussie te benvloeden hierbij nog wat aanvulling:
    Nederland en Nederlanders bestonden nog niet, het waren Hollanders en Zeeuwen die elkaar beconcurreerden. Als Hollanders een contract hadden gesloten, maar de Zeeuwen boden later meer, dan kregen die de buit. Voor de Hollanders was dat een verbreken van het contract: pats boem! Dit was de situatie die door Matelieff werd beschreven. De eerste GG, Both, was dus noch een Hollander, noch een Zeeuw, en Coen was als Westfries ook een beetje buitenstaander. In Europa had een contract al de juridische betekenis van een afspraak die moest worden nagekomen, voor de Indische vorsten was een contract niet meer dan een in de tijd en persoon begrensd accent in een zich ontwikkelende relatie, zowel met de Compagnie als met de machtsconcurrentie in eigen gelederen. Het was meer een gunst dan een afspraak. Zo kon interne oppositie aanleiding zijn tot beleidswijzigingen en kon een vorst zijn opvolger niet binden. Bovendien mocht volgens Hugo de Groot de Compagnie de haar uit het contract toekomende rechten zelf verdedigen tegenover derden, indien de verdragspartner daartoe niet in staat werd geacht. De contracten werden uitonderhandeld in zowel de plaatselijke taal als in het ‘Nederlands’ (en Portugees). De VOC beschikte over tolken die meerdere talen spraken. Ook verzocht Coen zijn bazen om geen mensen te sturen die alleen maar snel rijk wilden worden en te kort bleven om de taal te leren. De vorsten waren ook niet achterlijk, hadden veel ervaring met o.a. Chinezen, Portugezen, Arabieren en Engelsen, en beschikten over eigen tolken. Een groot probleem was dat de conceptcontracten meermalen werden vertaald en gekopieerd, met de hand, door schrijvers die soms nauwelijks de tekst begrepen. Geen contract zonder meningsverschillen over de uiteindelijke tekst! Om deze reden zijn de in het Corpus Diplomaticum opgenomen teksten (afkomstig van kopien!) ook niet volledig betrouwbaar. Van belang is ook dat wij met onze Indische roots soms een kokervisie hebben op de VOC. Het ging om kennis van talen in het hele octrooigebied, alle kusten en eilanden tussen Zuid-Afrika en Japan! Vele malen groter dan de Indische Archipel. Plus de landen in Europa die voor de afzet van belang waren.
    In de Banda-archipel speelde de concurrentie tussen de Nederlanders en de Engelsen een grote rol. De Nederlanders waren er niet altijd, de Engelsen hadden handelsposten vlakbij op Poelau Ai en Poelau Roen en boden concurrerende prijzen. De VOC mocht de Engelsen niet hard aanpakken, in Europa waren het immers bondgenoten tegen Spanje. Maar na de moord op Banda wist Coen daar toch de Engelsen ook uit te schakelen, tot woede van Londen. In de Londense conferenties van 1613 en 1615 wist Hugo de Groot vast te stellen dat zijn Mare liberum weliswaar de basis van het recht was, maar kon worden overruled door contracten van de VOC waarin een monopolie was afgesproken. De voortdurende ruzie met de Engelsen kreeg in 1623 overigens nog een staartje met de Ambonsche moord.
    Dat de welvaart in Holland en Zeeland gebaseerd was op de handel op Azi is maar gedeeltelijk waar. De winsten van de VOC werden gedrukt door de grote overhead: hoge transportkosten, het bestuur in Azi en de oorlogen (ook tegen de Portugezen en de Engelsen). Het aandelenbezit was aanvankelijk wijdverbreid, maar doordat de dividenden tegenvielen, en de papiertjes toch niet als waardevol bezit werden gezien, kwamen de aandelen al snel tegen een lage koers in het bezit van enkele rijken. Grootaandeelhouders met inkomens en bonussen ver boven de Balkenendenorm! Hierbij waren ook immigranten uit Portugal, Frankrijk en steden als Antwerpen. Het ging overigens niet om de handel in alleen de Indische Archipel, maar om het hele gebied tussen Zuid-Afrika en Japan, vele malen groter dan het handelsgebied van de moedernegotie. De moedernegotie was meer een volkse aangelegenheid en bracht veel meer welvaart. Oorspronkelijk gekoppeld aan de haringvisserij was er handel in zout, maar gezien de vraag naar retourlading waren veel combinaties mogelijk. Zo kon in het voorjaar haring worden gebracht naar Zuid-Europa, alwaar zout geladen werd voor Nederland en het Oostzee-gebied. Hiervandaan kon voor het invallen van de winter worden vertrokken met graan en hout voor Spanje en Portugal. De daar in het najaar geproduceerde wijn kon dan, samen met zuidvruchten en specerijen naar Dordrecht en Middelburg worden gebracht waar ook Duitse wijnen werden opgeslagen. Een kleinschalige bedrijvigheid, met lage kosten, gespreid over velen met bescheiden welstand, maar wel veel meer welvaart brengend dan de VOC.
    Nog even de stichting van Batavia. Bij het terugtrekken door Bantam van zijn troepen waren de inwoners mee weggevlucht. Feitelijk is er niet gevochten, het overwinningsverhaal van Coen was duidelijk bedoeld voor zijn bazen, hij had een conquest nodig om soevereiniteit voor het rendez-vous te kunnen vestigen. Volgens de (onbetrouwbare) kronieken was er n burgerslachtoffer. Coen had arbeiders nodig, maar na zijn verzoek aan Nederland konden de eersten pas na twee jaar zijn gearriveerd. Al kort na de verovering keerden de vluchtelingen terug, er was geld te verdienen. De Chinezen kwamen het eerst en werden met open armen ontvangen. De uit Bantam terugkerende Javanen werden eerst nog onderworpen aan een pasjesregeling maar dat werkte uiteraard niet, na een regenachtige werkdag was er niet veel pasje meer over. Dat wantrouwen ebde snel weg, de Javanen merkten al gauw dat zij bij de VOC meer konden verdienen dan in Bantam, en zij bleken betere bouwvakkers te zijn dan de Chinezen.

  21. s schreef:

    Kleine opmerking over Van Ophuijzen.
    Hij is niet de vader van de Bahasa Indonesia.
    Dat waren de Pemuda(en Pemudi)de Indonesische jongeren (zie Sumpah Pemuda 1928).
    Van Ophuijzen had de Nederlandse spelling (en latijnse schrift) geintroduceerd in zijn Kitab Logat Melayu.
    Bahasa Melayu bestaat al lang , op zijn minst tijdens de Srivijaya tijd( Kedukan Bukit 683 N.C- Palembang) in Palawa schrift.
    Prameswara de stichter van Tumasik(Singapura) en Malaka was een Srivijayase prins.
    Later werd de Bahasa Melayu geschreven in Arabische schrift.
    In 1901 ging Van Ophuijzen samen met 2 Minangkabause leraren (assistenten ?) de Nederlandse spelling introduceren.
    Gebaseerd op Bahasa Melayu Tinggi( officieel) die gangbaar was in Riau .
    300 jaar eerder had ene Frederik de Houtman zijn beroemde woordenboek geschreven tijdens zijn gevangenschap in Achin.

  22. sigeblek schreef:

    De contracten met de plaatselijke vorsten werd in de regio (meestal)gesloten dmv de gangbare taal in die regio.
    In Zuid Oost Azie was het de Bahasa Melayu “Pasar”, de handelstaal . Niet de “Pasar Maleis” !!!!.
    Voorbeeld Magelhaens nam ene Panglima Awang ( aka Henry the Blake) als tolk/vertaler om verdragen te sluiten.
    De Portugezen had een “hamba” = dinaar van de overwonnen Sultan van Malaka als tolk vertaler gevangen genomen .
    De Europeanen had in de status van Henry The Blake vergist ( ze dachten dat P.A een slaaf was).
    Zie het verslag van o.a Pigafeti.
    P.A is afkomstig uit Sumatra.
    Vaak werd ook een afschrift gemaakt , met de resultaat dat kwaadwillende partijen soms een verkeerde vertaling gebruiken.Zoals het geval was bij J.P.C .

  23. Ed Vos schreef:

    Wat ik me een tijdje afvraag is op welke wijze een contract, een overeenkomst werd gesloten met zo’n lokale vorst of dorpshoofd. Ik ben niet op de hoogte van de literatuur hierover, vandaar.
    Zo’n Hollandse koopman kent de lokale taal niet, en evenmin spreekt zo’n lokale vorst Nederlands. Ik veronderstel dat die Hollandse boekhouders geen mondelinge overeenkomst sloten met zo’n vorst, maar een schriftelijke, want anders is het einde zoek.
    In welke taal werd zo’n overeenkomst op schrift gesteld?
    Ik stel het zo voor me. Een Hollandse koopman sluit een overeenkomst met een vorst op zo’n eiland, en stelt daarvoor een schriftelijk kontrakt op, met veel voorwaarden en vooral veel “kleine lettertjes”.
    De taal is Nederlands. Vervolgens wordt zo’n kontrakt door een tolk(?) voorgelezen aan de vorst. Die knikt maar van ja, maakt honderd diepe buigingen uit respect, maar begrijpen doet hij het verhaal niet.
    Vervolgens plaatst hij een kruis of een duimafdruk (op een zegel) en het kontrakt is gesigneerd.
    De volgende dag, komt er een ander koopman, een Engelsman, die doet aan de vorst een aantrekkelijk bod waar deze niet omheen kan en vervolgens wordt er door hem wederom, nu in het Engels gesteld, kontrakt gesigneerd.
    Immers, de vorst wist naar eer en geweten totaal niks van een uitsluitende levering aan de Hollander. Hem werd dit niet voorgelegd, of hij begreep er naar zijn eer en geweten toptaal niets van. Kan ook zijn dat de plaatselijke adat anders was dan de Hollandse.
    De eerste partij, de Hollander, hoort van dit nieuwe kontrakt, immers aan hem wordt niks meer geleverd en onsteekt in hevige woede.
    Aangezien in het kontrakt dat hij met de vorst afsloot, niets werd vermeld van het opleggen van een dwangsom of een stevige geldelijke boete, maar het terstond in beslagnemen van de gehele oogst (peper, rijst o.i. d.) en in het ergste geval een strafexpeditie, wordt de vorst nu geconfronteerd met een horde vechtlustige en schietende militairen voor zijn poort.
    Er is voor hem geen ontkomen aan. Een en ander conform de tijdsgeest, ja zo ging het toch in die tijd?
    Maar zo’n machtsverstoon als JPC tentoonspreidde hoeft nu ook weer niet. Die is/was buiten proportie.
    Dus, nogmaals de vraag, hoe, op welke wijze, werd zo’n overeenkomst afgesloten met een vorst.

  24. Boeroeng schreef:

    Ik denk het toch niet Robbie….
    De VOC kon prima functioneren zonder JP Coen, die ook niet de grondlegger was. En als een handelsonderneming niet kan bestaan zonder moord,intimidatie en roof dan is het een goede zaak dat die ten onder gaat.
    .
    Rembrandt van Rijn zou toch wel geboren zijn met schildertalenten.

  25. Robbie van de Hoef schreef:

    Zonder J.P.Coen: Geen Gouden Eeuw,
    Geen Rembrandt van Rijn,
    Geen voormalig Nederlandsch Indi en ook
    Geen Indonesi zoals wij dat nu kennen.

  26. r de groot schreef:

    Eigenlijk staat JPC op dezelfde level als kapt. Westerling, alles in opdracht van….en het doel heiligt de middelen. Tsjee en wat hebben we vaak op school geleerd hoe fout die Duitsers waren met hun bevel is bevel….????? Nederland heeft altijd moeite gehad met hun eigen geschiedenis en zal o.a.nooit toegeven dat JPC fout was.

  27. Sergio schreef:

    Kill one man and you’re a murderer.
    Kill many and you’re a conqueror.
    Kill thousands you’re a hero.
    Het is raar maar waar,zo kijkt men tegen mannen als Coen aan..

  28. Ed Vos schreef:

    He Ronaldo, al staat dat beeld daar een eeuw groen te worden op dat plein, zal mij een zorg wezen. De duiven doen daarop hun BAB en dat is goed voor de werkverschaffing, en ook voor hobbyist-fotografen zoals ik. Mooi gebouw daartegenover overigens.
    Maar nogmaals in een museum staat het beter.
    2. Heb ik uit boeken geciteerd? Waar dan?
    3. Panas dalam? Ik werd pas panas dalam toen ik de reacties las op de sites, die ons via de links werden doorgegeven. Niet van de reacties hier.
    4. RIAGG? Ik lees dat nu pas hierboven: zo eentje staat vlag bij de gouverneur-generaals buurt in Tilburg, vlak bij het indisch monument.
    Jongens, zand erover ik ga maar eens protest-stemmen 😉

  29. sigeblek schreef:

    Een replica van een standbeeld van JPC in Indonesia ?
    Hoewel het een beetje bizaar is ben ik toch benieuwd hoe groot het moet zijn.
    Mss kunnen de andere Surya Atmadja’s daaro en andere nakomelingen van Indonesische nationalisten het voorkomen.

  30. ronald schreef:

    onder de xtc zittende housepartyganger…doorluchtige heeren…vvd/cda’r met gedoogsteun van een pvv’r…sjongejonge zeg…wat een zuurpruimende gasten zijn jullie… je nu zo druk maken om een beeld dat al zo lang staat, die ook gewoon behoort tot de nederlandse geschiedenis…nix verkeerds aan toch,wat die man gedaan heeft, is niet goed te praten, maar geschiedenis is niet altijd leuk nieuws… beeld moet gewoon blijven staan…nogmaals, ik heb nooit eerder indo’s of wie dan ook horen klagen over dat beeld, maar nu…en leer goed lezen naar andere meningen, niet alleen maar jezelf willen horen…er was hier ook een mevrouw die haar mening gaf, maar niemand reageerde er op, omdat jullie zuurpruimen jezelf zo belangrijk vinden en alles hebben jullie klakkeloos uit de geschiedenisboeken, dus je hoeft niet alles zo onder de mensen, hun neus in te peperen…en als je niet mee eens ben, ga de straat op, laat je zien en laat je horen dat je als indo van dat beeld af wilt…en niet maar mauwen achter je geraniums en gesloten gordijntjes..ga er dan voor…maar ik vind het wel prachtig hoor dat sommigen van jullie helemaal panas dalam worden…maar alleen jammer tegen de verkeerden…lol
    ps. als je niet weet wat de riagg is…hmm…dan ben je na de oorlog niet meer buiten geweest…(geintje)

  31. Ed Vos schreef:

    Ik ben geen Doorluchtige Heer en ik wil hier verder maar niet te lang: maar ik vind Wim’s opmerkingen knalgoed. Niets aan toe te voegen, behalve dat elke pillenslikkende housepartyganger die niets weet van de indische geschiedsschrijving ook mag deelnemen aan een discussie over het beeld van JPC. Ik kan mezelf ook wel verdedigen hoor!
    Op de vraag over hoe sigeblek zelf denkt over de persoon van Coen, kwam hij niet verder dan de vermelding dat hij een binding heeft met Coen… Ik zou zeggen, plaats in Indonesie dan maar een standbeeld voor Coen. Een replica, zoals Jan Somers eerder vermeldde.
    Maar dat zal nimmer gebeuren. Ook niet voor Daendels van de Grote Postweg waarvan men nog steeds profiteert. Evenmin voor Ophuysen de vader van het bahasa Indonesia. Of voor om er maar enkele te noemen Thomas Karsten en Maclaine Pont, de laatste de vader van de Indonesische stedenbouw. Niet te vergeten Van Heutsz, want zonder hem geen Indonesie. Zonder de BOW geen spoorbruggen,en dat soort zaken.
    Maar neen, men komt in Indonesie niet verder dan het plaatsen van een tank op een voetstuk (Ambarawa) of beelden van pemuda’s met vervaarlijke hakmessen die streden tegen de Anjing Nica.
    Mag ik ook onbeschaamd nationalistisch zijn? 😉

  32. Peter van den Broek schreef:

    Als het mag wil ik terugkeren naar het topic. Daarna mogen de hooggeleerde Heren weer rustig met modder naar elkaar gooien.
    Het plein “Roode Steen” in Hoorn waar het standbeeld van JPC staat is genoemd naar de rode steen in het trottoir naast het standbeeld, waar terechtstellingen werden voltrokken. De naam komt waarschijnlijk van het bloed dat rijkelijk vloeide bij terechtstellingen en geen vlekken achterliet op de rode steen. De roode steen kan symbolisch beschouwd worden als het bloed dat JPC rijkelijk liet vloeien bij zijn moordtochten in de Indische archipel. De Hoornen kunnen het plein ook omdopen in het “Roode bad van JPC”. Zodoende worden zijn slachtoffers op plechtige manier herdacht,
    Mijne Doorluchtige Heren, gaat Uw gang

  33. Wim Beynon schreef:

    Nir Surya Atmadja, natuurlijk beziet de bestuurlijke Indonesische elite die samenspande met de Nederlanders al die fraaie gebouwen en beelden niet als symbolen van de koloniale onderdrukking. Het zal voor hen wel een zware traumatische ervaring zijn om niet in Indonesie te wonen. Wat is RIAG?
    Ook hier op dit blog opereert blijkbaar een VVD/CDA’r met gedoogsteun van een PVVr.
    Maar genoeg over politiek, je kunt een onder de XTCpillen zittende houseparty-ganger ook niet verbieden te dansen, Mr. Ronaldo.

  34. sigeblek schreef:

    Ed Vos | dinsdag, 01 maart 2011 om 18:11
    “Dendels (Daendels) itu orang penjahat”, zei mijn vrouw toen we daar eens doorheen liepen. Dan heb je de Van Heutszstraat, de JPC-straat. Vlug doorlopen denk ik maar.
    Voor Indonesiers is het blijkbaar ook niet leuk om in ons land met die vriendelijke inwoners voortdurend en onverwachts te worden geconfronteerd met een voor hen pijnlijk en en vernederend verleden.
    ====================================================
    Nooit geweten dat Dendels door de Indonesiers als “penjahat” werd genoemd.
    Froeher leerden we op school dat hij Tuan(Besar) Guntur heette.
    Het zal een straf zijn voor Indonesiers om in Ollanda te wonen , bijna dagelijks ziet hij/zij Nederlanders , al dan niet oud Indie gangers , “kolonialen” etc .
    Zal wel een traumatische ervaring geven als je in Hoorn loopt te winkelen , of langs de oude Koloniale Instituut in Amsterdam te rijden , allemaal symbool van onderdrukking.
    Kan je in de zomer niet meer slenteren(jalan jalan) in de Amsterdamse grachten gordel , want daar staan huizen voortgekomen uit de inkomsten uit Nederlands Oost Indie.
    Heb nooit last van gehad , mss heb ik een afwijking ?.
    Mijn Indonesische vrienden in Nederland hebben ook geen last, tenminste dat hadden ze nooit verteld.
    Of lopen ze stiekem bij de RIAG ?
    Ken ook.

  35. sigeblek schreef:

    @ Ronalo , tierlek had ik geen zin.
    Vooral omdat ik met mijn sekolah (d)jongkok en krom Nederlands (B.B.B= Bahasa Belanda Bengkok) door die Menir gelijk gepromoveerd werd als historicus (apa itu ?).
    @ Nir Beynon: Ik “heet” Surya Atmadja, en niet Atmadja.
    Mag ook Sigeblek noemen.LOL dese.

  36. ronaldo schreef:

    nou, meneer Wim Beynon…ik snap het wel, wat de heer Ed Vos schreef..maar heeft U ook de reactie van een ander persoon hier, dan ook gelezen? die las bijna uit dezelfde bronnen, iets anders…Maar ed vos en velen zien tegenwoordig, trotse Nederlanders als wakkere pvv’ers, da’s weer een beetje minder, om zo dan te reageren, of niet dan? dat bedoel ik dan ook, als we het ergens over hebben, dan worden er zoveel dingen en mensen er bij gehaald, hele volksstammen, om dan zo je gelijk te krijgen of je mening te versterken?..en na het lezen van vele vragen die u elke keer stelt hier in deze discussie,die zo dermate vaag zijn dat de persoon in kwestie totaal geen zin in heeft om het te beantwoorden, vraag ik me wel eventjes af, of u het wel snapt..:)…we hoeven natuurlijk geen deskundigen te zijn om te discussieren, toh..lol

  37. Wim Beynon schreef:

    Aan Ronaldo: schreef de heer Ed Vos niet van een weloverwogen mening? Het is je blijkbaar niet duidelijk wat hij daarmee bedoelde.
    Plunderaars worden op een sokkel geplaatst, hun kinderen, de indo’s, krijgen de rekening.

  38. sigeblek schreef:

    @ Nir Vos .
    Vraag me af wie je bedoelde met “dat een indonesische buitenstaander, die hier zeer gedetailleerd schrijft over JPC’s daden, “een van de gezaghebbende leden van dit blog”
    Ergens was een vraag gesteld aan mij door Nir Beynon( niet familie van DE Beynon) .
    Het was 2 vreemde vragen , had geen zin om te antwoorden.
    Voor Nir Vos wil ik wel een uitzondering maken .
    Antw. 1 :Hoe moet ik dat weten ?
    Antw. 2: Het is de zaak van de orang Hoorn/Belanda , als buitenlander en ook Indonesier ben ik een gast .
    Het is hun eigen zaak of ze hun helden willen vereren of niet.
    Ik heb geschreven dat JPC de grondlegger is van een imperium.Duidelijker kan het niet .
    @ Burung :
    Met veel fantasie heb je gelijk dat ik een heeeel klein binding heb met JPC.
    Volgens verhaal ( katanya)was 1 van de soldaten van Mataram II de stamvader van een Jakartaanse familie.
    Zonder JPC kwam die officier (?) nooit naar Jayakerta .
    Eeuwen later kwam 1 van zijn nakomelingen “nyekar” bij zijn graf , samen met zijn Nederlandse vrouw.
    Zijn graf was bekend bij de plaatselijke bevolking als k(e)ramat , lag midden de graven van zijn mensen in een oude Javaanse kerkhof in Jakarta.
    Of het verhaal waar is weet ik echt niet.
    Mss is het een omong kosong verhaal .

  39. Peter van den Broek schreef:

    Met de koloniale geschiedenis moeten vooral wij Indischen toch maar uitkijken, het getij kan verkeren.
    Ik ga regelmatig naar de Oosterbegraafplaats in Amsterdam om het graf van mijn lieve oma te eren. Achter het hoofdgebouw werd mijn oog getrokken door een monumentaal graf, bewaakt door twee krijgshaftige figuren om te voorkomen dat Atjehse geesten GG Van Heutz (ja hij) rekenschap zouden vragen…. Op een gegeven moment was het monument van deze in het oog soringende plaats verdwenen en dat kan gezien de afmetingen niet onopgemerkt gebeurd zijn. …….Op mijn vraag aan de dienstdoende grafschenner wat er met de overblijfselen van Van Heutz gebeurd was, antwoordde hij dat monument vanwege restauratie naar een minder vooraanstaande plek “tijdelijk” verplaatst was. Het grafmonument is sindsdien niet van plek veranderd.
    Teneur van het verhaal. 1)De Hoornen hadden in alle stilte het beeld moetn laten verdwijnen, geen haan en ook niemand van I4E had er naar gekraaid 2) de geschiedenis zal oordelen over de plaats die de kolonialen verdienen; wij denken alleen aan Snouck Hurgronjen, Sukarno, Poncke Princen, Luns etc.

  40. ronaldo schreef:

    ow ja…nou worden opeens wakkere pvvrs bij gehaald…sjongejonge, zeg…een paar jaar geleden, of vorig jaar, hebben we niet n indo gehoord, dat dat beeld van die gozer weggehaald moest worden of zich druk gemaakt te hebben wattie allemaal had gedaan…nu komt n of andere dwaas uit Hoorn die na een bezoekje bij de plaatselijke coffeshop, zo stoned als een pisang naar buiten komt en begint te ouwehoeren dat dat beeld weg moet, gaan er zoveel gasten hier zich druk om maken,terwijl er geen n indo of wie dan ook zich ooit druk heeft gemaakt om dat beeld, die daar al hl lang staat…en…ik zie ook, dat de ene indo bukan main pienterder is dan de ander, want er wordt met de hele geschiedenis gesmeten, want de jappen, duitsers, eskimo’s…en weet ik veel wie allemaal, worden er bij gehaald…en wat hebben we er nu weer van geleerd? helemaal nix…laat die gast lekker ouwehoeren man…laat hem dat beeld lekker zelf weghalen als t m dwars zit…die mooie hoornse binnenstad bewoner, eric van de beek, of rook te veel van die chemische troep of eet te veel paddestoelen…en blijven lachen he…:)

  41. Ed Vos schreef:

    Wat de discussie betreft mbt het beeld in Hoorn,komt het me voor dat men op dit blog weloverwogener schrijft dan op “die andere” (Hoornse) sites.
    Mij lijkt het dat daar overwegend een stel wakkere PVV’ers Trots staan te zijn op hun Nederland.

  42. Boeroeng schreef:

    Nou kamperfoelie, het laten staan van dit beeld is net zo min bevorderlijk voor de wereldvrede.. maar daar gaat het niet om?
    Je kunt toch niet een massamoordenaar verheerlijken en roemen als held… en trots zijn op die man ?
    Zie die tegenactie van Hoornse inwoners
    Juist deze motieven is het wegpoetsen van een stukje foute geschiedenis .
    Het weghalen van het beeld zal met de valse herinnering aan hoe geweldig deze man zgn was.. ook de herinnering aan de hele VOC geschiedenis (ook betreff de stad Hoorn) uit de binnenstad halen…
    Maak dan een VOC-museum, waar dat dwaze beeld staat.. en zet er een plaquette bij.. over al het leed wat deze man veroorzaakte.
    Hoe mal is het om trots te zijn op deze man omdat hij Batavia stichtte… Hij verjoeg de bevolking van het stadje Jacatra (Djajacarta) met geweld..Hoeveel mensen dood? 100.. of 400.. of meer ? Hoeveel mensen werden verbannen .. was dat 20.000 ? Hij brandde hun huizen plat, hij pikte hun akkertjes in..
    Men zegt vaak … die VOC was een handelscompagnie.
    Ja idd… de mafia ook… Die wilt ook met geweld de handelsmonopolies veroveren en behouden.
    JP Coen was een oudhollandse mafioso in het kwadraat..

    Een gedenksteen van JP Coen ligt op de binnenplaats van een Wayangmuseum aan de Taman Fatahillah te Jakarta.,
    Op die plaats was ooit zijn graf, maar het is niet duidelijk of zijn beenderen daar nog steeds liggen.
    Bron

  43. kamperfoelie schreef:

    met verwondering en verbazing de commentaren gelezen!
    er is zoveel fout gegaan, de hele geschiedenis is doorspekt met geweld, corruptie en machtsmisbruik!
    laten we niet nadoen wat fout is maar leren uit het verleden. ik weet nog zo net niet of het weghalen van een standbeeld vrede bevordert…..
    maar ja, ik denk simpel: wees aardig voor elkaar!

  44. Pierre de la Croix schreef:

    Jempolan
    Mijn complimenten aan Jan Somers voor – wederom – een wel doorwrocht en helder verhaal.

  45. Ed Vos schreef:

    Iedereen die deze discussie gevolgd zal al het al opgemerkt hebben. In het Wayang Museum te Jakarta staat een herdenkingssteen voor JPC. Geen jago die daarnaar kraait het staat daar goed en waarom verwijderen?
    http://nl.wikipedia.org/wiki/Jan_Pieterszoon_Coen
    Het is wel zo dat wanneer ik door Java– en vroeger door Bali– toer, dat ik door middel van beelden en/of plaquettes regelmatig word geconfronteerd met de onafhankelijkheiddstrijd der Indonesiers. “Merdeka atau mati”. Een keer is leuk, twee keer OK, maar toch denk ik vaak: “maak het een beetje”. Niet dat ik me schaam, maar ik hoef in het openbaar niet voortdurend geconfronteerd te worden met hun heroische strijd tegen de Nederlanders.
    In Tilburg, heb je ook een gouverneurs-generalen buurt. “Dendels (Daendels) itu orang penjahat”, zei mijn vrouw toen we daar eens doorheen liepen. Dan heb je de Van Heutszstraat, de JPC-straat. Vlug doorlopen denk ik maar. Voor Indonesiers is het blijkbaar ook niet leuk om in ons land met die vriendelijke inwoners voortdurend en onverwachts te worden geconfronteerd met een voor hen pijnlijk en en vernederend verleden.
    Ik vind het dan ook bijzonder jammer, dat een indonesische buitenstaander, die hier zeer gedetailleerd schrijft over JPC’s daden, “een van de gezaghebbende leden van dit blog”, en die ook actief aan deze discussie deelneemt, onderduikt wanneer hem een simpele vraag wordt gesteld over hoe hij zelf denkt over de figuur JPC en het standbeeld in Hoorn.
    Ik weet het, vaak moet je ook geen rechtstreekse vragen stellen, je krijgt dan alleen maar ontwijkende antwoorden.

  46. Jan Somers schreef:

    Het is een interessante discussie geworden die praktisch alle kanten van JPC belicht. Een keiharde, wrede man, die niemand ontziet die in zijn ogen fout heeft gehandeld. Niet alleen als bestuurder, maar ook in zijn privleven. Integer, niet corrupt, maar ook keihard tegenover zijn pleegdochter en haar minnaar. Daarnaast stichter van een handelsrijk, dat in de 19e eeuw door samenvoeging van elkaar bestrijdende vorstendommen werd uitgebouwd tot een eenheidskolonie, met de grondwet van 1922 onderdeel van het Koninkrijk der Nederlanden, dat in 1945-1949 praktisch naadloos overging in de Republiek Indonesia. Hij lag voortdurend in de clinch met zijn bazen, en had een hekel aan de naam Batavia, dat had Nieuw Hoorn moeten zijn. Nog lang zal hij schrijven vanuit het fort Jakatra.
    Aan de stichting van Batavia ging overigens wel het een en ander vooraf. Er was een moordende concurrentie tussen de zelfstandig opererende vloten van de diverse kamers van de VOC, die door de betrokken vorsten handig tegen elkaar werden uitgespeeld. In 1608 en 1609 schreef admiraal Cornelis Matelieff aan Hugo de Groot en aan Oldenbarnevelt dat de handel in Azi onder een zelfstandige, eenhoofdige leiding moest worden gebracht. Op 1 september 1609 besloten in Middelburg de Heeren-XVII dat er een Gouverneur-Generaal moest worden aangesteld over alle vloten en kantoren. Op 27 november 1609 gingen de Staten-Generaal hier mee akkoord en benoemden Pieter Both als eerste Gouverneur-Generaal. Het was niet duidelijk of hij als dienaar van de VOC de baas zou zijn van de nieuwe Aziatische handelstak van de VOC, of namens de Staten-Generaal een publiekrechtelijke status zou hebben. Een tweede probleem was dat hij geen standplaats had, overstappend van schip op schip. Wel werd in 1613 Coen met wat medewerkers als directeur-generaal ten behoeve van de handel gestationeerd in Jakatra.
    Matelieff had overigens aan Hugo de Groot ook geschreven dat er een scheiding moest komen tussen de handel (en opslag) in Azi en vervoer tussen de Nederlanden en Azi, met een rendez-vous. Vanuit handelsposten moest voor de ingekochte goederen plaatselijk vervoer naar het rendez-vous worden gehuurd, en daar opgeslagen. De vloten uit de Nederlanden hoefden dan niet meer met hun logge grote schepen verder te varen dan het rendez-vous, zij konden daar met hun boodschappenlijstje shoppen in de magazijnen en na reparaties retour. Noch de Heeren-XVII, noch de Staten-Generaal, noch de Gouverneur-Generaal konden tot een beslissing komen. Bantam had stedelijke allure, maar de machthebbers beoorloogden elkaar voortdurend waardoor de rechtszekerheid en veiligheid niet waren gewaarborgd; het ging niet alleen om de magazijnen, maar ook om veel geld om waren te kopen. Jakatra stelde als desa niets voor en viel onder Bantamse verbodsbepalingen waardoor er weinig handel was. Coen wilde zekerheid en wenste daartoe onafhankelijkheid, het lukte echter niet Poelau Pandjang van de Bantammers te kopen. Zijn aanvankelijke voorkeur ging uit naar het veroveren van Malacca op de Portugezen om via conquest soevereiniteit te verwerven op basis van rechtsopvolging. De oorlog in Europa was hiervoor een goede rechtsbasis. Straat Malakka was echter slecht te bezeilen met de dwarsgetuigde schepen en berucht om de Atjese zeerovers. De keus lijkt uiteindelijk (bij toeval) te zijn bepaald door de problemen met, en de verovering van Jakatra, met een beetje juridisch gegoochel eveneens conquest. Coen besefte dat hij zijn successen had te danken aan verrassend optreden, bluf, en enig geluk, maar dat voor consolidatie meer nodig was. Het werd een stad waar gewerkt en gewoond kon worden als in een Nederlandse stad, met wetgeving als van een staat, de latere Statuten van Batavia.
    Als we praten over een standbeeld, dan had dat eigenlijk voor Matelieff moeten zijn geweest. Maar ja, deze was alleen maar admiraal, en een krachtpatser komt altijd als eerste aan de beurt. Als je het standbeeld weghaalt, dan ook de beeldengroep bij de haven van de scheepsjongens van Bontekoe, zonder Coen ook geen Bontekoe. Als stichter van Batavia, naadloos overgaand in Jakarta, had Coen zijn standbeeld overigens best in Jakarta kunnen krijgen!?! Zonder Coen geen koninginne van het oosten! Een replica sturen? Hoe staat het overigens met zijn graf?

  47. Wim Beynon schreef:

    Het historisch Nieuwsblad hield in 2009 reeds een enquete over het beeld onder haar lezers, hetgeen leidde tot interessante conclusies
    http://www.hoorngids.nl/nw-7951-7-3230037/nieuws/historisch_nieuwsbladlezers_schamen_zich_niet_voor_coen.html

  48. Wim Beynon schreef:

    Het historisch Nieuwsblad hield in 2009 reeds een enquete over het beeld onder haar lezers, hetgeen leidde tot interessante conclusies
    http://www.hoorngids.nl/nw-7951-7-3230037/nieuws/historisch_nieuwsbladlezers_schamen_zich_niet_voor_coen.html

  49. Boeroeng schreef:

    Trotse Hoornaren willen het beeld houden op het plein.
    Aktie voor behoud Standbeeld J.Pz. Coen
    27-2-2011 Tegenaktie na oproep voor verwijdering
    Bron

  50. Boeroeng schreef:

    Trotse Hoornaren willen het beeld houden op het plein.
    Aktie voor behoud Standbeeld J.Pz. Coen
    27-2-2011 Tegenaktie na oproep voor verwijdering
    Bron

  51. sigeblek schreef:

    @ Peter .
    Ik weet niet wie je bedoelde met “enkele gezaghebbende leden van deze blog”.
    V.w.b de gewone soldaten die gestuurd werden door de regering/politici heb ik ook geen moeite als ze geeerd worden door de Nederlanders, uitgezonderd mensen die oorlogsmisdaden hadden gepleegd.Zal wel mooi zijn om hun te laten vechten voor volk en vaderland( koningin ?) en daarna hun gaan verwijten omdat ze hun werk deden .
    Ach waarom zou ik als Indo kesasar ( verdwaalde Indonesier) gaan mengen in een discussie hoe de Nederlanders hun eigen mensen moeten behandelen.

  52. Ed Vos schreef:

    p.s. Voor sommigen wellicht te hard, maar ik waag het er toch maar op.
    Ik had boven Hitler genoemd, en Peter ging hier even mee door. Maar ik had evengoed Hirohito/Japan kunnen noemen en de bezetting van Indie..
    Een parafrase op het stukje citaat uit Rik’s lezing:
    “Men (de Japanners) achtte de eigen handelswijze blijkbaar toch uiteindelijk in overeenstemming met de wijze waarop men de machtspositie in Azi wilde versterken.”

  53. Ed Vos schreef:

    Voor al degenen die Coen’s handelen in de context van zijn tijd willen zien.
    In Rick van den Broeke ’s lezing las ik:” Ondanks de kritiek op diens handelen in Banda trokken de Heren XII daarvan niet de consequentie door Coen uit zijn ambt te ontheffen als gouverneur-generaal van Indi. Men achtte diens handelswijze blijkbaar toch uiteindelijk in overeenstemming met de wijze waarop de VOC haar machtspositie in Azi wilde versterken. Zo gaat dat ; de Heren XII hielden Coen dus ondanks diens brute daden een hand boven het hoofd.”
    Ook in die tijd kon Coen’s handelen totaal niet door de beugel.

  54. Anoniem schreef:

    Peter van Den Broek!
    …Voor mij mag dat beeld bestaan maar mag dan op de achterzijde een zuil geplaatst wordne met de namen van degenen die door JPC zijn geexecuteerd.
    Voor mij geldt hetzelfde, gewoon ergens in een museum maar zeker niet zoals ie nu staat.
    Setuju sekali!! oftewel helemaal mee eens!!!!

  55. Peter van den Broek schreef:

    JPC heeft om vnl economische redenen ongeveer 14.000 Bandanezen naar de andere wereld geholpen en daarvoor moet zijn standbeeld blijven bestaan, schrijven enkele gezaghebbende leden van deze blog.
    Maar dan hebben de NL-militairen die om dezelfde redenen (operatie produkt is wel een sprekende naam) wat Indonesisch rebellen en burgers (zie excessennota)ook naar dezelfde wereld hebben geholpen toch ook een huizenhoog standbeeld verdiend.
    In Serbie worden voor zoveel minder (Srebrenica) doden de verantwoordelijken als oorlogsmisdadigers gebrandmerkt. Maar dat is toch wel wat anders.
    Maar Hitler heeft ook wel goede dingen gedaan, de Autobahnen gebouwd, Mussolini heeft de Romeinse moerassen drooggelegd, maar dat betekent niet dat zij ook een standbeeld hebben verdiend, als ik de redernering van de hooggeleerde heren volg.
    Ik denk toch dat die Inlandse of Indonesische doden in de geleerde heren ogen gewoon minder tellen en dat JPC daarom toch wel een standbeeld heeft verdiend.En dan wassen we gewoon het bloed van zijn handen . Mij duizelt de tsunami van bovenstaande informatie voor de ogen maar een criterium waarop ik JPC kan beoordelen ontbreekt in aller velden.
    Voor mij mag dat beeld bestaan maar mag dan op de achterzijde een zuil geplaatst wordne met de namen van degenen die door JPC zijn geexecuteerd. Zo wordt op aanschouwend ewijze de voor- en achterkant van geschiedenis getoond. Dan wordt recht gedaan aan JPC en zijn slachtoffers

  56. Wim Beynon schreef:

    Dat is heel snel, meneer, maar u heeft mijn vragen, 2 welgeteld, niet beantwoord.
    1. Staat ergens in Indonesie nog een statue (of zelfs meerdere) van JP Coen?
    2. Vervolgens vroeg ik om UW mening.
    Ik zal het zo stellen: Moet volgens U (Indonesier)dat beeld in Hoorn blijven staan?
    Duidelijker kan ik niet zijn.

  57. sigeblek schreef:

    Nir Beynon ,
    u moet wel goed lezen. Tot 2x toe heb ik geschreven dat de Nederlanders JPC moet eren.
    Quote:
    1.”Dat JPC een bijzonder persoon is zal niemand ontkennen , voor mij is hij de grondlegger van de Nederlandse “imperium” .Vandaar dat ik schreef dat de Nederlanders hem hoe dan ook moeten eren.”
    2.”Persoonlijk vind als buitenstaander dat Nederland Coen moet blijven eren ……. ”
    In een andere Indische site had komentaar gegeven op Erik van de Beek :
    “Itu namanya roomser dan de paus.
    Zonder JPC bestaat Batavia niet, dat hij de “coning”van Jayakerta en de regent van Bantam had bedrogen was toen geoorloofd.
    Trouwens de VOC had carte blanche gekregen van de Staten Generaal.”

  58. sigeblek schreef:

    Nir Beynon ,
    u moet wel goed lezen. Tot 2x toe heb ik geschreven dat de Nederlanders JPC moet eren.
    Quote:
    1.”Dat JPC een bijzonder persoon is zal niemand ontkennen , voor mij is hij de grondlegger van de Nederlandse “imperium” .Vandaar dat ik schreef dat de Nederlanders hem hoe dan ook moeten eren.”
    2.”Persoonlijk vind als buitenstaander dat Nederland Coen moet blijven eren ……. ”
    In een andere Indische site had komentaar gegeven op Erik van de Beek :
    “Itu namanya roomser dan de paus.
    Zonder JPC bestaat Batavia niet, dat hij de “coning”van Jayakerta en de regent van Bantam had bedrogen was toen geoorloofd.
    Trouwens de VOC had carte blanche gekregen van de Staten Generaal.”

  59. Wim Beynon schreef:

    Kan de historicus Atmadja ons vertellen of ergens in Indonesie nog een standbeeld staat van Jan Pieterszoon Coen?
    Stoort hij zich als Indonesier aan de aanwezigheid van een standbeeld van JP Coen in Nederland?

  60. Henk schreef:

    Waar zijn ze mee bezig?
    Les in een stukje “vaderlandse geschiedenis”?
    Wanneer verloor Alva zijn bril ook weer?

  61. Henk schreef:

    Waar zijn ze mee bezig?
    Les in een stukje “vaderlandse geschiedenis”?
    Wanneer verloor Alva zijn bril ook weer?

  62. Emmy Verhoeff schreef:

    Wat een flauwekul. Het standbeeld van JPCoen weg omdat er een ‘smet van genocide’ op rust. Holland, het vaderland van negatieve smetten vrij, om maar even te lonken naar een regel uit een vaderlands lied. Poets de smetten weg en draai de mensheid een smetteloos geschiedenisrad voor d’oogen.
    Valt dit geschiedvervalsing of dekken we dit toe onder de naam smetvrees?
    Wat mij betreft mag JPCoen daar blijven staan. Hij is geschiedenis. Met positieve n negatieve kanten.

  63. Emmy Verhoeff schreef:

    Wat een flauwekul. Het standbeeld van JPCoen weg omdat er een ‘smet van genocide’ op rust. Holland, het vaderland van negatieve smetten vrij, om maar even te lonken naar een regel uit een vaderlands lied. Poets de smetten weg en draai de mensheid een smetteloos geschiedenisrad voor d’oogen.
    Valt dit geschiedvervalsing of dekken we dit toe onder de naam smetvrees?
    Wat mij betreft mag JPCoen daar blijven staan. Hij is geschiedenis. Met positieve n negatieve kanten.

  64. sigeblek schreef:

    V.w.b de dbnl stuk .
    Ik vind grappig om uit bijna dezelfde bronnen iets anders te kunnen lezen .
    Ik ben een paar boeken aan het doorbladeren
    Mss omdat ik een Indonesier ben ?
    Dat JPC een bijzonder persoon is zal niemand ontkennen , voor mij is hij de grondlegger van de Nederlandse “imperium” .Vandaar dat ik schreef dat de Nederlanders hem hoe dan ook moeten eren.
    Dat hij bloed aan zijn handen had (Banda), de Bantammers en Jacatranen Batavia had afgetroggeld is ook een feit.
    Dat hij de rechtsinstellingen der verachte heidenen en muhametisten niet vertrouwde was begrijpelijk , dat hij de “woede”van de Bantamers en Javanen op zijn hals kreeg is ook te begrijpen ( voorbeeld van zeeroverijen door de VOC) .
    Immers de regels van beschaafde volkeren gelden niet meer .
    Dus wie is hier de verraders of bedriegers ?
    Dat Coen bepaalde verdragen anders had begrepen of veranderen is ook begrijpelijk , maar “netjes” is het niet.
    Dat doet me denken hoe de Nederlanders eeuwen later een verdrag gaat aankleden tot de “woede”van de Indonesiers ( Linggardjati overeenkomst).

  65. Ed Vos schreef:

    Ja Mas Rob, Coen behoort tot de erflaters van de nederlandse beschaving.
    De vraag die we kunnen stellen is, waarom staat dat beeld daar? Dat moeten we maar aan de gemeente Hoorn vragen.
    Afgaande op wat hier geschreven staat:
    1. Coen was de stichter van de stad Jakarta
    2. Hij bestreed die verraderlijke bandanezen
    3. Hij was de blicaming van de VOC mentaliteit
    4 Hij maakte de stad Hoorn welvarend.
    Misschien vinden een aantal mensen mij een linkse toek, dat mag, maar Coen hoort eerder in een geschiedenisboek thuis of in een musuem dan op een stadsplein.
    Ja, bij die VOC mentaliteit hoort ook het bijhouden van een dubbele boekhouding, en daar staat tegenwoordig een straf op, vanwege misleiding 😉

  66. Mas Rob schreef:

    @ Boeroeng
    Maar ik kan me ook voorstellen dat, zodra het beeld is weggehaald, mensen denken moest dat nou?
    Coen is een van de erflaters van de Nederlandse beschaving, ondanks dat zijn optreden in de archipel onaanvaardbaar is moderne ogen. Coen hoort bij ons, of we dat nu willen of niet. Het weghalen van zijn standbeeld poetst ons verleden niet schoon.
    In vele opzichten is Coen de belichaming van de VOC-mentaliteit waar zelfs hedentendage nog aan wordt gerefereerd. Laat het beeld staan, als zichtbaar teken dat het VOC meer was dan een jongensboek vol avontuur en vreedzame handelsgeest.
    Tip: een van de standaardwerken over de Nederlandse geschiedenis, Erflaters van onze beschaving door Jan Romein en Annie Romein-Verschoor, is nu online te raadplegen. Voor de liefhebbers de link naar het gedeelte over Jan Pieterz. Coen: http://www.dbnl.org/tekst/rome002erfl01_01/rome002erfl01_01_0012.php .
    Het stuk eindigt met de volgende woorden die het waard zijn om herhaarld te worden:
    “Hij legde de grondvesten van een koloniaal rijk, dat de gehele verdere politieke, maatschappelijke en culturele geschiedenis van Nederland mede bepaald heeft en hij werd ervoor beloond – afgezien van de omstreden ton gouds – met de vloek van duizenden ongelukkigen. Wie het eerste als zijn doelbewuste daad geerd wil zien, aanvaarde ook de last van de laatste.”

  67. Boeroeng schreef:

    Nou Sigeblek… na 40 jaar Nederland ben je geen buitenstaander meer.
    En JP Coen is de stichter van Jakarta, de stad waar je geboren en getogen bent,…dus alleen daarom al ben je geen buitenstaander in dit onderwerp.
    Meer dan dit .. JP Coen was een van de eerste organisators van het kolonialisme ter velde.. en dat heeft jou mede bepaald. Mij ook. Alweer ben je geen buitenstaander in dit item.
    Er valt niet veel te eren aan een massamoordenaar.
    De man heeft zijn eigen pagina in de geschiedenisboekjes….het is niet pretty, maar het moet doorverteld worden.
    Je kunt natuurlijk denken.. laat dat standbeeld staan als ‘het slechte voorbeeld’ Zo… van dit nooit meer.. en ook als voorbeeld wat er verkeerd is aan persoonsverheerlijking van foute figuren.. Dat nooit meer…. In Hoorn zal men steeds weer dat beeld zien en zich afvragen.. moet dat nou ?
    Zo kun je ook denken

  68. sigeblek schreef:

    Rick schreef:
    ” zo talentvol als Van den Broecke was in de handel zo bekwaam was Jan Pieterszoon Coen als strateeg en militair.”
    V.w.b JPC , berust het op waarheid of was het gevolg van mythe?.
    Ik las iets anders :
    De geschiedenis van dit beleg( Jayakerta) is echter in onze bronnen zoodanig met nutteloze details overladen geworden en Coen heeft in zijne rapporten de dingen onder zulk een eigenaardig licht geplaats , dat hem steeds een lot van kloekmoedigheid en beleid is toegezwaaid , dien hij kwalijk verdiende.
    Bron : Oud Batavia .
    Verder werd geschreven:
    “maar vraagt men , of Coen’s geweldadig ingrijpen ons verschoonbaar dunkt, dan zeggen wij: hij kon niet anders en wij zijn dankbaar dat in dit beslissend uur de man werd gevonden om de dingen te zien zooals zij geschapen stonden en om de verantwoordelijkheid voor het niet te vermijden geweld op zijne schouders te laden.
    Persoonlijk vind als buitenstaander dat Nederland Coen moet blijven eren , zonder Coen die zijn wil door drukte om Jacatra te kiezen als toekomstige hoofdkantoor en colonie zal de geschiedenis een andere wending krijgen.
    Dat hij door list en bedrog Jayakerta kon veroveren en Batavia kon stichten moet men op de juiste manier beoordelen.

  69. sigeblek schreef:

    Jakarta , voorheen Djakarta , Batavia , Jayakerta en Sunda Kelapa was in de 14de eeuw de hoofdhaven van de Sundanese Hindu koninkrijk Pajajaran.
    Voor zover bekend was de eerste Hinduvorst in West Java een Indier die met een Sundanese “prinses”trouwde en de macht overnam van zijn schoonvader ,met de titel Prabu Dharmaloka Demawarman Aji Raksa Gapura Sagara.
    Verder bekend onder de naam Dewamarman I uit Salaka Negara in de buurt van Pandeglang .Maar dat was in 130 NC ( Saka Sunda=Sundanese jaartelling 52).

  70. Rick van den Broeke schreef:

    Zie de lezing die ik destijds op de Pasar Malam Besar in Den Haag gaf over de Banda-eilanden: http://members.upc.nl/rvandenbroeke/bandalez.htm

  71. Ed Vos schreef:

    Ik ben niet iemand die geneigd is te zeggen dat je alles in de historische context moet plaatsen. Ja, dan zouden de daden van Hitler en zijn trawanten ook in die context van de eerste helft van de vorige eeuw geplaatst moeten worden.
    Mocht dat beeld van Coen verdwijnen, dan toch maar naar het museum. Niet dat het via de vuilnisbelt opeens verschijnt in het programma “Tussen kunst en kitsch”, en het vervolgens slechts in een huiskamer te bewonderen is.
    Ach, wat weet ik van Coen. De stichter van het huidige Jakarta, lees ik hierboven, iets voor Indonesiers om zeer trots op te zijn dus, tenminste indien er niet onverhoopt een prasasti uit het Hindoe-tijdperk opduikt waaruit blijkt dat Batavia, onder andere naam, door een Hindoe-vorst werd gesticht.
    In Salatiga Indonesia, trof ik boven een huis een opschrift aan: “Nil desperandum”. “Jangan putus asa”. Het opschrift heeft nu een prominente plaats boven het huis. Een van de zeer weinige opschriften uit de koloniale tijd in die stad.
    Nu de eigenaar het huis heeft geverfd kun je het op een behoorlijke afstand lezen. Voorheen helemaal niet.
    Ik ben benieuwd wat de trotse eigenaar van ’t huis zal doen wanneer hij tot de ontdekking komt dat dat “Nil Desperandum” het motto is van Coen.

  72. Kembang Merah schreef:

    Volledig met Pak Pierre eens, chapeau!!!
    Laat het verleden gewoon rusten en richt u allen op de toekomst dat nog vele problemen kent en ook hier en overal ter wereld blijven de geweldadigheden hand ter hand worden overgenomen hetzij in Dictatuur, Geloof enz.enz. Vrede?? Hoezo vrede, welk land of staat kent VREDE? Zolang mensen hun naasten haten zal er nooit vrede kunnen komen.
    God bless you.

  73. Pierre de la Croix schreef:

    Wie mag nog held zijn …?
    Ik ben diep onder de indruk van de historische kennis die hier wordt tentoongespreid. Ik wil ook beslist geen moord, geen massamoord, geen volkerenmoord goed praten. Wat mij betreft nooit meer doen!
    Ik wil er wel weer voor pleiten om de daden van historische figuren te beoordelen in het licht van hun tijd. In de tijd van JPC was geweld een normaal middel om iets te bereiken. In de Nederlanden woedde de bloedige en wrede tachtigjarige oorlog, in de Indische archipel vlogen de lokale machthebbers elkaar ook regelmatig in de haren. De VOC zou haar machtsbasis niet hebben kunnen uitbreiden wanneer ze niet de ene radjah of sultan bereid zou hebben gevonden op te trekken tegen de andere, van het naburige rijkje.
    Als we naar de maatstaven van nu gaan meten, dan zouden wij al onze helden van hun sokkels moeten rukken en hun graftombes moeten hancur, inclusief die van Willem van Oranje en Michiel de Ruiter. Het zou leeg worden in onze straten en pleinen. Het zou ook leeg worden in de straten en op de pleinen van alle steden en dorpen in de hele wereld. Want iedere held en bevrijder heeft wel zijn duistere keerzijde ….
    U voelt het al …. ik wil straks ook mijn eigen standbeeldje, ergens onder een klapperboom op Candi in Semarang, met uitzicht op de vredige Ungaran, Merbabu, Sumbing en Sindoro. Rook in de verte op een berghelling ….. tukang kayu membakar kayu ….
    Pak Pierre

  74. sigeblek schreef:

    Het was logisch dat men namens of voor de Staten Generaal verdragen aangingen.
    De Staten Generaal van Holland had VOC carte blanch gegeven middels art 35 van de verleende octrooi (geldig voor 21 jaar) om :
    “mette Princen ende Potentaten verbintenissen ende contracten te maken op ten naem van de Staten-Generaal der Vereenichde Nederlanden ; om aldaer eenige forteressen te bouwen ;om daar gouverneurs , volck van oorloge ende officiers van justitie ende andere nodelycke diensten te stellen”
    Zie ook :
    De lastbrief van zijne Heeren Meesters in patria(29 maart 1608).
    “De eylanden van Banda ende Moluques is het principale wit , waernaer we schieten.
    Wij kunnen U.E niets gewisses ordoneren alleenlyk op ’t hoogchte recommanderen de eylanden, daar de naghelen mette nooten ende foelie groeijen , deselve soeckende met tractaet ofte met geweld aann de Comp. te verbinden.
    Oock op elck land een klein fortres opwerpende en met eenich krygsvolck besettende”
    Met tractaet ofte met geweld.
    De woorden laten aan duidelijkheid niets te wenschen over.

  75. sigeblek schreef:

    Het was logisch dat men namens of voor de Staten Generaal verdragen aangingen.
    De Staten Generaal van Holland had VOC carte blanch gegeven middels art 35 van de verleende octrooi (geldig voor 21 jaar) om :
    “mette Princen ende Potentaten verbintenissen ende contracten te maken op ten naem van de Staten-Generaal der Vereenichde Nederlanden ; om aldaer eenige forteressen te bouwen ;om daar gouverneurs , volck van oorloge ende officiers van justitie ende andere nodelycke diensten te stellen”
    Zie ook :
    De lastbrief van zijne Heeren Meesters in patria(29 maart 1608).
    “De eylanden van Banda ende Moluques is het principale wit , waernaer we schieten.
    Wij kunnen U.E niets gewisses ordoneren alleenlyk op ’t hoogchte recommanderen de eylanden, daar de naghelen mette nooten ende foelie groeijen , deselve soeckende met tractaet ofte met geweld aann de Comp. te verbinden.
    Oock op elck land een klein fortres opwerpende en met eenich krygsvolck besettende”
    Met tractaet ofte met geweld.
    De woorden laten aan duidelijkheid niets te wenschen over.

  76. sigeblek schreef:

    Aanvulling :
    Coen had een opvatting dat men , om tegenover dergelijke tegenstanders niet weerloos te zijn of hun het veld te ruimen , mag en moet breken met beginselen , die onder beschaafde volkeren in acht worden genomen ; dat men vertrouwen moet niet in zijn goed recht maar in de macht die men bezit en de kracht waarmee men zich af kan slaan”.
    Was ook te zien hoe hij zijn colonie ( Batavia) had kunnen stichten , vanaf de tijd dat hij de lodji ging verbouwen tot een fort ( in strijd met de verdragen) , zijn uitwijken naar de Molukken door de de Bantammers toezeggingen te geven die hij later gaat verbreken.
    Zijn belofte aan de Bantamschen Rijksbestierder : “doen ende accorderen zou al t geene Pangoran van Bantham begeeren sal .
    Tot zijn terugkomst en de verovering van Jacatra (Jayakerta).De coning van Jayakerta was een regent van Bantam en op dat moment min of meer de bondgenoot van JPC.
    Hij had eene voorloopige dulding overeengekomen met JPC , het tijdelijk toestaan van de versterkte lodji , totdat de terugkomst van JPC uit de Molukken.
    Volgens de Engelsen ( die Hollandsch verstonden) had Coen de Hollandsche tekst vervalscht (*).
    Prins Aria Ranamanggala schreef een brief aan de onzen te Jacatra( Valentijn IV , 1.450) : want ik alrede den koning van Nakatra myn maagschap verworpen , en my vyand van de Engelzen gemaakt heb , en dit al , om uwent wil etc.
    Bemerkt ik zekerlyk , dat gy u eigen zelven zoekt te bedriegen en my te verraden.
    Over de verovering van Jayakerta( Jacatra).
    Coen en Reael met een Raad van vier personen besloten om met geweld zich meester te maken van Jacatra omme jurisdictie en de possessie op de geven actie te becomen
    Alles vlak en vierkant tegen de orders uit Holland.
    Met 1000 man zijn ze geland , de Bantammers hadden blijkbaar (en terecht) geen aanval verwacht
    Op den 30en Mei stonden slecht drie stukken geschut tegen de onzen in positie .
    Bij dit heldendaad sneuvelde 1 enkele Nederlander, Godlof!.
    Want stel u voor dat er niet een was gevallen!
    Daarna gingen de Nederlanders een strooptocht langs de rivier gehouden om huizen af te branden.
    Na deze actie ging Coen naar Bantam om de daar aanwezige landgenoten te bevrijden en de Engelsen weg te jagen.
    Zo mocht Coen nu eindelijk naar Holland schrijven , dat voet en dominie in t landt van Java was verkregen en het fondament van soo lange gewenste rendez-vousgelegd.
    Laat hij daarop volgen :
    Siet en considereert doch wat een goede couragie vermacht .
    Salam.
    A.M.I.S.S Atmadja

  77. sigeblek schreef:

    Aanvulling :
    Coen had een opvatting dat men , om tegenover dergelijke tegenstanders niet weerloos te zijn of hun het veld te ruimen , mag en moet breken met beginselen , die onder beschaafde volkeren in acht worden genomen ; dat men vertrouwen moet niet in zijn goed recht maar in de macht die men bezit en de kracht waarmee men zich af kan slaan”.
    Was ook te zien hoe hij zijn colonie ( Batavia) had kunnen stichten , vanaf de tijd dat hij de lodji ging verbouwen tot een fort ( in strijd met de verdragen) , zijn uitwijken naar de Molukken door de de Bantammers toezeggingen te geven die hij later gaat verbreken.
    Zijn belofte aan de Bantamschen Rijksbestierder : “doen ende accorderen zou al t geene Pangoran van Bantham begeeren sal .
    Tot zijn terugkomst en de verovering van Jacatra (Jayakerta).De coning van Jayakerta was een regent van Bantam en op dat moment min of meer de bondgenoot van JPC.
    Hij had eene voorloopige dulding overeengekomen met JPC , het tijdelijk toestaan van de versterkte lodji , totdat de terugkomst van JPC uit de Molukken.
    Volgens de Engelsen ( die Hollandsch verstonden) had Coen de Hollandsche tekst vervalscht (*).
    Prins Aria Ranamanggala schreef een brief aan de onzen te Jacatra( Valentijn IV , 1.450) : want ik alrede den koning van Nakatra myn maagschap verworpen , en my vyand van de Engelzen gemaakt heb , en dit al , om uwent wil etc.
    Bemerkt ik zekerlyk , dat gy u eigen zelven zoekt te bedriegen en my te verraden.
    Over de verovering van Jayakerta( Jacatra).
    Coen en Reael met een Raad van vier personen besloten om met geweld zich meester te maken van Jacatra omme jurisdictie en de possessie op de geven actie te becomen
    Alles vlak en vierkant tegen de orders uit Holland.
    Met 1000 man zijn ze geland , de Bantammers hadden blijkbaar (en terecht) geen aanval verwacht
    Op den 30en Mei stonden slecht drie stukken geschut tegen de onzen in positie .
    Bij dit heldendaad sneuvelde 1 enkele Nederlander, Godlof!.
    Want stel u voor dat er niet een was gevallen!
    Daarna gingen de Nederlanders een strooptocht langs de rivier gehouden om huizen af te branden.
    Na deze actie ging Coen naar Bantam om de daar aanwezige landgenoten te bevrijden en de Engelsen weg te jagen.
    Zo mocht Coen nu eindelijk naar Holland schrijven , dat voet en dominie in t landt van Java was verkregen en het fondament van soo lange gewenste rendez-vousgelegd.
    Laat hij daarop volgen :
    Siet en considereert doch wat een goede couragie vermacht .
    Salam.
    A.M.I.S.S Atmadja

  78. sigeblek schreef:

    Is JPC de slachter van Banda of niet ?
    En het was ook bekend dat hij de contracten met Pangeran Aria Ranamanggala van Bantam en de “coning”van Jacatra vaak had verbroken.
    Misschien kwam de gezegde : “Seperti Belanda minta tanah”ook uit die tijd afkomstig.
    V.w.b de Bandanezen , werd ook gezien als”de vijanden Gods en verdienen geene genade: ons daarentegen , roept Coen in vervoering uit , kan niets deren , want God is met ons!”

  79. Jan Somers schreef:

    De contacten tussen Nederlanders (die bestonden toen overigens nog niet!), Engelsen, Portugezen en Bandanezen tussen het eerste verdrag (1602, Wolfert Hermansz.) en de laatste aanval van de VOC van 21 april 1621 waren te ingewikkeld om hier in het kort op te schrijven. (zeven paginas tekst lijkt mij te veel voor Indisch4ever!) Van belang is de moord op admiraal Verhoeff en ca. 30 kapiteins en opperkooplieden tijdens een overleg met de Bandanezen op 22 mei 1608. Hier schijnt Coen getuige van te zijn geweest. Dan zijn er de vele verdragen die zijn gesloten, maar door de Bandanezen op grote schaal ontdoken omdat de handel met de Engelsen, Bantammers en Makassaren meer opleverde. Ook van belang was de opdracht aan de VOC, in het kader van het twaalfjarig bestand zoveel mogelijk verdragen te sluiten om daarmee de Portugezen voor te zijn. Interessant is ook dat Batavia en Banda de enige plaatsen in de Indische archipel zijn geweest waarvoor door de VOC formeel de soevereiniteit van de Staten Generaal werd opgeist. Die hele geschiedenis, met alle verdragen (voor zover vermeld in het Corpus Diplomaticum Neerlando-Indicum), zijn kort samengevat in mijn dissertatie: De VOC als volkenrechtelijke actor (Rotterdam 2001) pag. 163 t/m 169. Deze dissertatie is in ieder geval beschikbaar bij alle universiteitsbibliotheken in Nederland, het Nationaal Archief, het Vredespaleis, en de Koninklijke Bibliotheek in den Haag, en bij het Erasmushuis en universiteiten in Jakarta en Yogyakarta.

  80. Jan Somers schreef:

    De contacten tussen Nederlanders (die bestonden toen overigens nog niet!), Engelsen, Portugezen en Bandanezen tussen het eerste verdrag (1602, Wolfert Hermansz.) en de laatste aanval van de VOC van 21 april 1621 waren te ingewikkeld om hier in het kort op te schrijven. (zeven paginas tekst lijkt mij te veel voor Indisch4ever!) Van belang is de moord op admiraal Verhoeff en ca. 30 kapiteins en opperkooplieden tijdens een overleg met de Bandanezen op 22 mei 1608. Hier schijnt Coen getuige van te zijn geweest. Dan zijn er de vele verdragen die zijn gesloten, maar door de Bandanezen op grote schaal ontdoken omdat de handel met de Engelsen, Bantammers en Makassaren meer opleverde. Ook van belang was de opdracht aan de VOC, in het kader van het twaalfjarig bestand zoveel mogelijk verdragen te sluiten om daarmee de Portugezen voor te zijn. Interessant is ook dat Batavia en Banda de enige plaatsen in de Indische archipel zijn geweest waarvoor door de VOC formeel de soevereiniteit van de Staten Generaal werd opgeist. Die hele geschiedenis, met alle verdragen (voor zover vermeld in het Corpus Diplomaticum Neerlando-Indicum), zijn kort samengevat in mijn dissertatie: De VOC als volkenrechtelijke actor (Rotterdam 2001) pag. 163 t/m 169. Deze dissertatie is in ieder geval beschikbaar bij alle universiteitsbibliotheken in Nederland, het Nationaal Archief, het Vredespaleis, en de Koninklijke Bibliotheek in den Haag, en bij het Erasmushuis en universiteiten in Jakarta en Yogyakarta.

  81. Boeroeng schreef:

    Volgens Bartjens en mijn persoontjens …. :
    dat er heel wat bloed was op de Banda-eilanden door JP Coen was toen kort na 1621 ook al bekend in Nederland …
    http://www.voc-kenniscentrum.nl/gewest-banda.html

  82. Boeroeng schreef:

    Volgens Bartjens en mijn persoontjens …. :
    dat er heel wat bloed was op de Banda-eilanden door JP Coen was toen kort na 1621 ook al bekend in Nederland …
    http://www.voc-kenniscentrum.nl/gewest-banda.html

  83. Pierre de la Croix schreef:

    Ferme jongens, stoere knapen ….
    Dat mag niet meer, Pak Cap. Het “weg met ons” is al sinds de zestiger jaren vorige eeuw in gang gezet.
    “Hollands vlag, je bent mijn glorie”? Wah … tidak bisa. “Wilhelmus”? Wah …. tidak tau!
    Na JPC kwam nog eventjes JPB met “VOC mentaliteit”. Voor straf is hij nu geloof ik boekhouder bij Ernst & Young.
    Pak Pierre

  84. Peter van den Broek schreef:

    Dus even alle gevoeligheden en vooroordelen weg, waar gaat het eigenlijk over……Hem wordt verweten dat hij de oorspronkelijke bevolking van de Banda-eilanden heeft laten uitroeien vanwege een schending van het handelsmonopolie dat hij de eilandbewoners had afgedwongen…. is dat waar of niet waar..that’s the question… wie weet daar een verhelderend antwoord op. Wij gaan toch ook niet een standbeeld van Mussert, Himmler of de drie van Breda oprichten, hoeveel die mensen Nederland naar voren hebben gebracht???

  85. CVap van Balgooy schreef:

    Jan Pieterszoon Coen was net als andere “historische” Nederlanders iemand die Nederland naar voren heeft gebracht. Eric van de Beek en zijn trawanten willen waar schijnlijk in plaats van het beeld een bordeel plaatsen.
    Als ze zulke beelden gaan verwijderen,dan kunnen ze elk beeld dat meer dan 50 jaar oud is weg doen. Ik vraag me af wat er in Nederland mankeert. Hersens of common sense?
    Cap.

  86. Boeroeng schreef:

    Moordenaars op een voetstuk zetten is wansmaak, maar het beeld is cultureel erfgoed geworden en mag niet zomaar vernietigd worden. Dat hoort in een museum..

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *