Op zaterdag 29 augustus 2009 legde de heer Peter Steenmeijer, als oud-voorzitter van het Comite Herdenking Birma-Siamspoorweg, een krans bij het Birma-Siamkruis in de Simultaankerk op het ereveld Menteng Pulo te Jakarta, ter nagedachtenis aan hen die in de Tweede Wereldoorlog vielen tijdens de aanleg van zowel de spoorweg in Birma-Siam alsook die in Pakan Baroe. Het Comite is inmiddels een stichting geworden en de naam is gewijzigd in Stichting Herdenking Birma-Siam Spoorweg en Pakan Baroe Spoorweg.
Ook op het ereveld Leuwigajah in Cimahi nabij Bandung werd een krans gelegd bij een verzamelgraf van oorlogsslachtoffers die zijn omgekomen bij de aanleg van de Pakan Baroe spoorweg in Sumatra.
Op diezelfde dag vond op KTOMM Bronbeek de jaarlijkse bijeenkomst van oud-spoorwegwerkers en herdenking van gevallenen plaats

klik op het plaatje

29 augustus was er te Bronbeek de herdenking Birma-Siam Spoorweg en Pakanbaroespoorweg. Felix Bakker opende de foto-expositie ‘Sporen van het verleden. De Birma-Siam Spoorweg, 65 jaar na dato,’ van de fotograaf Raoul Kramer.

Hij deed dat met een toespraak en een getoonde foto (onder)

de zuidzijde van de Wangpo-bruggen.zie onder voor de toespraak

Openingtoespraak Foto-expositie ,Bronbeek Arnhem,29-08-2009.

Waarde veteranen van de Birma-Siam Spoorweg en Pakanbaru spoorweg ,familie  en nabestaanden, Geachte genodigden en belangstellenden.

Aanstonds mag ik hier de opening verrichten van de  foto-expositie,met  als thema  Sporen van het Verleden. De Birma-Siam Spoorweg, 65 jaar na dato, van de documentair fotograaf Raoul Kramer.
Als een ex-werker aan die Spoorweg is het voor mij een bijzonder genoegen dat te mogen doen.   Zij het ook met enige emotie en ontroering, omdat deze expositie het werk betreft van een vertegenwoordiger van onze derde generatie.   Fotograaf Raoul Kramer namelijk, is een kleinzoon van de ,ex-krijgsgevangene Wim Pieters, Die net als ik in de zelfde groep van aanvankelijk 650  Nederlandse krijgsgevangen, vanaf  de aanleg tot het gereedkomen van de spoorweg hieraan  heeft gewerkt.

In februari van dit jaar heeft Raoul,het oude spoortraject gevolgd.
Vanaf BanPong tot aan de 3-Pagoden Pas bij de Thailand-Birma grens, heeft hij met zijn camera de  sporen willen vastleggen die zijn grootvader en diens lotgenoten daar destijds hebben nagelaten.  De fotos bij deze tentoonstelling zijn hiervan het  resultaat.

Immers, het is aan de jongere generaties dat de nagedachtenis van onze omgekomen kameraden  en het  historisch verhaal van de Birma-Siam Spoorweg niet zal worden vergeten. Zoals ,sinds meer dan tien jaar , deze jaarlijkse Herdenkingen door  vertegenwoordigers  van de Tweede generatie mogelijk worden     gemaakt. Eerst door de voormalige bestuursvoorzitter,de heer Rick Drijsen en  sinds dit jaar de voorzitter van het  Stichting bestuur mevrouw Lody Pieters.
Zij beiden en hun medewerkers verdienen  hiervoor onze dank en waardering.

Dames en heren, bij het bekijken van de fotos zal veel van uw verbeeldingskracht worden gevergd  om  u aan de hand hiervan een voorstelling te kunnen vormen hoe het 65 jaar geleden moet zijn geweest. Want wat zijn er nu nog aan duidelijkesporen  uit dat verleden  zichtbaar?

Ja, de Erebegraafplaatsen in Kanchanaburi,Chungkai,Thanbuzayat,met hun duizenden grafzerken, de Hellfire Pas en het  nog in gebruik zijnde stuk  spoorlijn  inclusief de bruggen.  Want het alles overheersende oerwoud en vele bamboe-doeri-bossen zijn  verdwenen.
Maar niet vergeten mag worden,dat het daar in de periode van de Tweede Wereldoorlog  onherbergzame , haast ontoegankelijk rotsachtig oerwoudgebied van Thailand en Birma door de Japanse bezetter een spoorweg moest worden gebouwd.

Ongeveer 62.000 Geallieerde krijgsgevangenen,waaronder ca,16.000 Nederlanders,werden er onder onmenselijke omstandigheden gedwongen  te werken. Door langdurige zware arbeid, besmettelijke ziekten, ondervoeding en totale uitputting, vielen  onder  de krijgsgevangenen vele  slachtoffers.

Gevoelens van onzekerheid, wanhoop, pijn en vernederende mishandelingen, vormden een voortdurende bedreiging van hun mentale incasseringsvermogen.
Daar konden de krijgsgevangenen niets anders tegenover stellen dan ;
kameraadschap (bijv.in kongsie-verband), ( zelf)Discipline  en hun Geestkracht.(puttend uit een religie of andere bron).

Talloze malen hebben de tonen weerklonken van de (KNIL)Dodenmars of de  Last Post, boven  de open gekapte plekken in de j ungle,waar wij onze doden hebben moeten begraven.
Bij de aanvang van de regentijd hebben de Japanners nog meer dan  100.000 Aziatische arbeiders voor het werk  ingezet. Van hen zijn vele tienduizenden,   onder dezelfde onmenselijke werkomstandigheden  omgekomen.
De Birma-Thailand  Spoorweg,kreeg daarom de naam Doden Spoorweg.

Bij elke foto op deze expositie is eigenlijk wel een verhaal te vertellen.  Zo ook bij deze foto van een nog zeer markant Spoor van het Verleden.

Deze foto geeft een aanblik vanaf de zuidzijde van de Wangpo-bruggen. Dagelijks rijden hier treinen  over, vol  met mensen van de lokale bevolking en toeristen.  Waarschijnlijk zal niemand van hen  ook maar iets over de bouw van  dit indrukwekkend  object  weten.    Ondermeer , dat aan  dit project ongeveer  2100 geallieerde krijgsgevangenen hebben moeten werken.  Daarbij  ook  zon 600 Nederlandse  krijgsgevangenen , waaronder ik zelf, hierbij betrokken waren.  Wij,  Nederlanders hadden tot taak een rotsformatie  aan het zuidelijk beginpunt uit te hakken. Een rotswand  van naar schatting , 13 m hoog  ,15 m breed en  ruim 100 m  lengte moest uitgehakt worden, met als gereedschap hamer, beitel en stalen koevoet. Het aanbrengen van dynamietstaven en  die tot ontploffing brengen deden de Japanners zelf. Roulerend in 3 ploegen,hebben wij daar dag en nacht aan gewerkt. Bij duisternis verlicht door houtvuren en flambouwen. Per man moest er n dynamietgat van 1.20 m diep worden gebeiteld. Met  de  stalen koevoet en blote handen moesten na de explosies de verbrijzelde grote en kleine rotsblokken over de rand omlaag worden gekiept. Het was zeer zwaar werk en  overdag in de felle  hitte  van de tropenzon op de gloeiend hete  rotsen stierven we bijna letterlijk  van de dorst.

In ruim vier weken dag en nacht  zwoegen  was  de  rotsformatie weggehakt  en kort daar na was  het gehele spoorviaduct   gereed .  Wij  trokken drie of vier dagen lopend  verder naar  de volgende  onbekende  plek in het oerwoud.

Dit is in het kort het verhaal bij deze  foto.

Tenslotte wil ik besluiten met de hoop uit te spreken,dat deze  foto-expositie mag bijdragen aan de nagedachtenis van onze  bijna  300 kameraden die  wij  daar aan de Birma-Siam Spoorweg hebben moeten achterlaten.
Ik verklaar nu deze  foto-expositie voor geopend!

Felix. C.Bakker.