Mojokerto 18 Juli,
Terug in de schoolbanken

Elke keer als ik in Indonesi ben probeer ik tijd vrij te maken om een school te bezoeken. De jeugd is immers de toekomst, zeker in een land waar meer dan de helft van de bevolking minderjarig is. Van de huidige generatie hoeven we weinig meer te verwachten, hun karakter is reeds misvormd door de afgelopen tien jaar van wanbestuur. Nee, de kinderen van nu zullen van dit zootje iets moeten maken. Het wordt tijd dat de regering dit ook beseft en in het onderwijs begint te investeren, zodat ook de arme bevolking gebruik kan maken van dit basisrecht. Bijna alle docenten moeten bijbeunen omdat hun loon niet genoeg is. Verder zijn er nauwelijks voorzieningen (vier scholieren per bankje) en zijn de methodes die vanuit de centrale regering worden opgelegd achterlijk te noemen. Het gebeurt vaak dat het hele systeem twee keer per jaar omver wordt gegooid, overigens zonder duidelijke reden, hetgeen leidt tot lage resultaten en hoge kosten: voor alle vakken moeten immers weer nieuwe boeken worden gekocht. Verder worden de kinderen geacht veel onzin te kunnen opdreunen, de hersencellen worden niet gestimuleerd.

In Indonesie bestaan er twee soorten middelbare scholen: normale scholen en scholen voor speciale kinderen. Dit laatste houdt een samenraapsel van zittenblijvers, kinderen uit gebroken en/of straatarme gezinnen, moeilijk opvoedbaren, zwakbegaafden en andere kansarme kinderen in. In Nederland zou men geneigd zijn zoiets een zwarte school te noemen, maar dat gaat natuurlijk niet op voor Indonesi. Afijn, het is natuurlijk een veel grotere uitdaging om op zo een school les te geven dan op zon bekakt gymnasium vol met hockey-mensen van wie van te voren al vast staat dat ze als directeur of minister eindigen. Lijkt me oersaai, maar dat is misschien mijn vooringenomenheid. Je kan net zo goed op de bank blijven liggen, maakt volgens mij weinig verschil. Nee, dan deze school, vol Indonesisch uitschot Hoe dan ook, het wordt hier enorm gewaardeerd als een buitenlander de moeite neemt om een lesje te geven over zijn of haar land. De leerlingen vinden dat ook leuk, weer eens wat anders dan de hele dag zon docent nablaten. Je moet het echt eens proberen als je daar bent, op het strand liggen kan thuis ook.

Om zeven uur s ochtends verzamelden de leerlingen zich op het schoolplein. De vlag hijsen, uit volle borst het volkslied zingen om vervolgens twee aan twee met rasse schreden de lokalen binnen marcheren, zo ging dat toch? Nou, vergeet het maar! Om half negen zaten ze nog te kloten met die vlag, de docenten gaven driftig instructies, en weer een half uur later hoorde ik welgeteld twee mensen iets zingen wat op een volkslied leek. Daarna was het pauze. Inmiddels in de docentenkamer beland was het een drukte van belang, n grote familie, doch niemand deed iets wat op werken lijkt. Het was inmiddels over elven toen de eerste docent aanstalten maakte om les te geven, zijn zojuist aangeschafte tahu istimewa en dadar gulung nog even snel in de mond proppende. Het was een bijzondere klas. De docent had de grootste moeite om zijn kinders stil te krijgen, zeker nu hij zon knappe gastdocent naast zich had. De voorste banken waren gevuld met meisjes van een jaar of zestien. Ik fantaseerde erover wat zij op hun kerfstok hadden om temidden van dit zootje te zijn beland. Tegen mij waren ze lief hoor, zeker in vergelijking met het Nederlandse tuig van die leeftijd.

En nu onderbrak de docent mijn gedachten, gaat onze gastdocent iets vertellen over Europa. Tja, daar stond ik dan. Wat was de bedoeling, in welke taal moest ik eigenlijk spreken? Arabisch!, suggereerde een bijdehandje, hetgeen tot algehele hilariteit leidde, de docent probeerde zijn kippenhok woest tot stilte te manen. Assalamualaikum wa rahmatulahi wa barakatuh. Shabahul khayr. Kayf halukum? Ana ismi Tom. Bayti fil Hulanda. Ana afham alArabiyyah, qalil faqat… Eigenlijk hadden jullie het met eigen ogen moeten zien: veertig gapende monden en totale stilte. De docent sloeg het schouwspel ietwat jaloers gade, toen ik ter plekke een verhaal afstak over dijken, windmolens, het openbaar vervoer, sate met patat, Pan Nistelroi en nog heel veel andere dingen. Natuurlijk waren er ondertussen een paar mafketels die uit het raam sprongen, met cicaks (zie vorige mail) door de klas gooiden, elkaar de hersens inramden of gewoon naar de vlag op het schoolplein staarde die blijkbaar nog steeds niet fier in de wind wapperde – het blijft natuurlijk een school voor speciale kinderen – maar over het algemeen heb ik het gevoel dat ik vandaag wat mensen heb weten te boeien. Dat ik daarvoor naar de andere kant van de wereld heb moeten reizen is een ander verhaal.