Vitesse en de Indische neven.

boeroengpikiranslogo
Europeanen in Indië, die met genoeg poen, stuurden hun zonen naar Nederland voor een degelijke studie. De 10-jarige Jan Toorop vertrok in 1869. Hij vond de studie maar niks en wilde liever schilderen. Hij bleef in Nederland.
Ook de vader van Ernst Jansz ging niet terug.  Hij vond zijn grote liefde en ineens werd het 1940 en was Nederland bezet.
De meesten keerden terug, zoals de 5 neefjes Dezentjé die te Arnhem succesvol voetbalden bij de sportvereniging Vitesse.
Vitesse begon als een cricketvereniging, maar na een paar maanden stichtte men ook een voetbaltak.  En nog later startte een atletiek-afdeling.

De eerste voorzitter van Vitesse bij de oprichting in mei 1892 werd Frans Dezentjé.
Er was nog een Dezentjé bij die oprichtingsvergadering. Het kon Bernard zijn, het net 15-jarig broertje van Frans, of het was Eli of Edmond D.
Frans en Bernard, geboren in 1874 en in 1877, waren zonen van Gaston François Dezentjé en Wilhelmina Louise Doppert, overleden in 1890 en 1889. Gaston was de grote man van het familieconcern Dezentjé te Karang Anom. Na zijn dood werd hij opgevolgd door zijn halfbroer Henri August, die men begin 20e eeuw beschouwde als de belangrijkste suikerlord van Java .

Edmond (1876) en Eli Dezentjé (1878) waren broers. Hun vader was Charles Edmond, een volle broer van Henri August en halfbroer van Gaston François.
Jaja.. Indische families zijn soms ingewikkeld.
Charles werd adminstrateur van suikerfabriek Pongok te Klaten, ook onderdeel van het Dezentjé-concern. Op deze foto achter de link staat hij rechts op de veranda tussen de soerakartaansche prinsen. Met bril, rechterhand in semi-napoleonstijl op de maag en verdwijnend in het jasje.

In 1894 kwam de vijfde neef Gaspard, geboren in 1873. Zijn vader Alphonse Christiaan en stiefmoeder woonde in Teteringen bij Breda waar hij in 1896 werd ingeschreven op de gezinskaart. Het gezin van 9 vertrok in januari 1898 naar Indië. Alphonse Christiaan was een halfbroer van de twee andere vaders.
Ze hadden elk een andere moeder met dezelfde vader.
In 1893 gaf Karel van der Heyden de voetballers van Vitesse permissie een grasveld op het Bronbeeklandgoed te gebruiken voor trainingen. Zouden de neven het schilderij van hun overgrootvader hebben opgezocht een paar meter verderop?
Wisten zij dat het er was ?

vitesse94-95
In het seizoen 1894-1895 werd Vitesse kampioen met dit elftal
Laat ik maar aannemen dat de namen correct gekoppeld zijn aan de juiste gezichten. Rudy d’Arnaud Gerkens, van Hollandse ouders, was deels opgegroeid in Indië .
En toen was het einde van  het dezentjé-tijdperk bij Vitesse nabij.
In november 1895 vertrok Frans naar Indië en een jaar later gingen Eli en Edmond. Ook Gaspard verliet Vitesse in 1896 en speelde nog voor RAP en de Bredase NOAD, een voorloper van NAC. Hij had kinderen bij Indonesische vrouwen en bleef kennelijk in Indonesië wonen na de oorlog, waar hij te Klaten stierf in 1959.
Elias en Edmond werkten in de suikerindustrie. Elias overleed nov 1930 te sf Prambonan en Edmond werd bijna 98 jaar. Hij overleed in 1974 te Echt.
Bernard werd nog penningmeester van Vitesse in 1895. Hij slaagde voor de HBS te Arnhem in 1896 en moet kort daarna ook de club verlaten hebben, want hij ging studeren aan de polytechnische school te Delft. Met de studentenschietbond afdeling Delft stond Bernard 6 september 1898 in de erewacht voor de rechtervleugel van het paleis op de dam bij de kroning van Wilhelmina.
Hij huwde een zus van Elias en Edmond en liet zijn zonen eveneens in Nederland studeren. Hij was lange tijd werkzaam als manager op het familiebedrijf suikerfabriek Pongok en overleed in 1936.
De moeder van Frans was ook een Dezentjé-nazaat. Zijn oma van moederszijde was een halfzus van zijn opa van vaderszijde. In die familietraditie huwde Frans met Henriette, dochter van zijn oom Henri August. Het zal wel dat hij terug in Indië aan de slag kon in het familieconcern? Het huwelijk duurde nog geen anderhalf jaar.
In oktober 1900 overleed hij te Soerakarta, 26 jaar.

Dit bericht werd geplaatst in Boeroeng Pikirans. Bookmark de permalink .

23 reacties op Vitesse en de Indische neven.

  1. Pingback: De kinderen van Tinus Dezentjé | IGV

  2. Boeroeng zegt:

    De zoon van Gaspard bevestigde deze week vanuit Jakarta dat zijn vader inderdaad de jongen was met de armen over elkaar.

  3. Boeroeng zegt:


    Bernard Johan (die van de erewacht) ongeveer 1930

    Soms denk ik ook wel eens van mezelf dat ik een sterk verhaal aan t vertellen ben.
    Mocht iemand dat denken over mijn aandacht voor een indo in erewacht van 1898….
    …… lees hier zijn naam bij de Delftse studentenlijst:
    http://kranten.kb.nl/view/article/id/ddd%3A010162393%3Ampeg21%3Ap001%3Aa0009

    • Jan A. Somers zegt:

      Tjee, wat zullen die lui zat zijn geweest. Moesten dit artikel lezen om te weten wat er was gebeurd.

      • Pierre de la Croix zegt:

        Toch wel leuk dat ze met volledige naam in de krant kwamen, bewaard voor de eeuwigheid.

        Dat zou bij de begrafenis van Willemien een hele lijst zijn geworden. Geen enkele krant die zich daaraan waagde.

        En toch …. Pak Pierre was there.

  4. Pierre de la Croix zegt:

    Effe nyamuks ziften, speciaal voor de zeer jonge lezertjes van I4E.

    In het inleidende verhaal staat ergens: “Met de studentenschietbond afdeling Delft stond Bernard 6 september 1998 in de erewacht voor de rechtervleugel van het paleis op de dam bij de kroning van Wilhelmina”.

    Wah ken niet toh 1998, moet 1898 zijn. Willemien al dood en begraven in Delft in 1962, bij welke gelegenheid Pak Pierre in de erewacht mocht staan (met vele, vele anderen, in de vrieskou).

    In Semarang op de lagere school (“met den Bijbel”) gezeten met 3 Dézentjé’s, Jan, Luudje en hun oudere zuster Ulrike. Wist toen niet dat zij telgen waren uit een rijk en beroemd Indisch geslacht.

    Jan was een vechtersbaas, daagde alles en iedereen uit, Luudje was rustiger. Ulrike bemoeide zich niet met kleine jongens zoals ik.

    Ik heb begrepen dat Jan nu in Canada woont en het leven lijdt van de ware Indo: Veel kamperen en jagen in de wildernis.

    Pak Pierre

    • Boeroeng zegt:

      ahn yoooo…. boze aliens pan outer space hebben de hele damcrowd van 1898 ontvoerd en 100 jaar later per ongeluk teruggezet.
      Veel dank voor de correctie !

    • bokeller zegt:

      Pak Pierre,
      Ik heb ’t opgezocht,niet dat deze eer me te beurt was gevallen
      maar aku ini pas enkele dagen terug uit tanah Papoea en Koud-koud!

      : de begrafenis van prinses Wilhelmina

      ‘In de loop van de ochtend vertrok de begrafenisstoet van Den Haag naar Delft voor de plechtigheid en de bijzetting in het familiegraf in de Nieuwe Kerk. Langs de route stonden duizenden militairen, van wie ik er één was. Het was een gruwelijk koude dag. Het tijdschema van de dag weet ik niet meer, maar wij werden al vroeg ergens tussen Delft en Den Haag geplaatst. Mannetje aan mannetje langs Rijksweg 13. De wereld zag er anders uit in die dagen.

      We stonden midden in een kale, besneeuwde vlakte met een snijdende oostenwind. We droegen ons uitgaanstenue – een groen pak van harige stof – waar de wind dwars doorheen blies. Urenlang stonden we daar maar zo’n beetje te staan, het leek er wel Siberië.

      Zolang de stoet nog niet in beeld was, konden we wel met elkaar praten. Maar toen het eenmaal ­zover was, stonden we uiteraard keurig in het gelid voor het commando ‘Presenteer geweer’. De stoet was vrij snel voorbij en toen konden we even opwarmen voor we weer in de truck teruggingen naar Soesterberg. Ik heb het nooit meer zo koud gehad als toen. Ik herinner me de witte koets, de acht paarden die hem trokken, de volgkoetsen met de koninklijke familie. Van de familie heb ik niets gezien, de
      gordijnen waren gesloten.”

      siBo

      • Boeroeng zegt:

        Bo,
        Er zijn op Bronbeek geen foto’s of schilderijen bekend van Karel van der Heyden met rijkszwaard ?

        Maar wel, wel… indo in de erewacht te1898. Andere indo in de erewacht van 1962. Die Mientje tohh..

      • Pierre de la Croix zegt:

        Tja Pak Bo, zo was het. Zie ook mijn wat minder plastische verwijzing naar die barre dag bij het topic over de sluiting van Museum Nusantara 6 jan jl.

        Desondanks geen bintang gekregen voor onze heldendaad, dus dadelijk ook geen begrafenis met militaire eer.

        Maar de gordijnen van de koets van de 4 prinsessen waren, althans aan mijn kant, niet gesloten. Zo mocht ik een paar seconden oogcontact hebben met de jonge Trix, die nieuwsgierig naar buiten keek.

        Pak Pierre

    • Jan A. Somers zegt:

      Het is de studentenweerbaarheid. Die staan, geloof ik, ook op Prinsjesdag op het Binnenhof. Ontstaan tijdens de afscheiding van België. Na gedane arbeid hebben ze een goede smoes voor de gevulde glazen.

      • Pierre de la Croix zegt:

        Een beetje krijgsman moet af en toe de teugels kunnen laten vieren. Anders duikt het gevreesde PTSS op.

        Pak Pierre

      • Jan A. Somers zegt:

        Het is al moeilijk genoeg om rechtop te blijven staan bij presenteer geweer!

      • Pierre de la Croix zegt:

        Tja …. en op onze leeftijd is het schietgeweer ook niet meer zo presentabel.

        Pak Pierre

  5. Boeroeng zegt:

    Een kleinzoon van Bernard bevestigde vandaag dat de jongen met de bal inderdaad zijn opa is.
    Post… helemaal uit Australië.
    Prachtig toch, dat internet

  6. Boeroeng zegt:

    Volgens oude krantenberichten kwam Wilhelmina uit het paleis en liep naar de Nieuwe Kerk
    De kranten schreven dat voor de linkervleugel van het paleis de Amsterdamse schutterij stond opgesteld in erewacht .
    Voor de rechtervleugel stonden de studenten in erewachthouding.
    Ik neem aan, ook geuniformeerd.
    Ik dacht dat de linkervleugel eindigde bij de kerk ?
    Dan zien we op deze foto’s Wilhelmina voor de linkervleugel


    Voor haar was er een hele stoet van bobo’s die eerder het paleis verlieten.
    Een van hen was generaal éénoog, Karel van der Heyden.
    Hij droeg het rijkszwaard van het paleis naar de kerk.
    Wel, wel 2 indo’s… in de entourage dus.

    Het zwaard zal ook deze kroning opduiken.
    Het heeft geen andere functie dan 1x in de 30 jaar aanwezig zijn bij de kroning

    • Jan A. Somers zegt:

      Er is geen kroning! Dat is een katholieke ceremonie en er schijnen nog protestanten te zijn in Nederland. (meestal op de Dam). Ik weet overigens niet wat prinses Maxima als koningin zal beslissen. In het Engelse lagerhuis zie je op de tafel voor de MP de kroonjuwelen liggen. Als de koning daar binnen wil komen, moet hij aankloppen. (gebeurt één keer per jaar). Het parlement is de baas, vandaar dat ze er geen grondwet nodig hebben. Zeggen ze.

    • Boeroeng zegt:

      In Nederland wordt er geen kroon op iemands hoofd gezet, geloof ik ?Het heet in Nederland inhuldiging of abdicatie , maar het is hetzelfde wat men in ander landen ‘kroning’ noemt.

    • Jan de Jager zegt:

      Het zwaard is nu te zien in Leiden bij het Museum van Oudheden Rapenburg

  7. R Geenen zegt:

    In de jaren 50 -55 heb ik twee indische jongens Dezentje in Nymegen leren kennen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.