21 mrt TV,  65 jaar Molukkers in Nederland.

Update 20 maart
Luister naar de radioreportage van Radio 1, OVT, het spoor terug

.

modeshowijsseloord Modeshow in de kantine van het Molukse woonoord IJsseloord (Capelle a/d IJssel), eind jaren ’50.
Foto: Museum Maluku via vijfeeuwenmigratie.nl

NOS:    Molukkers in Nederland is het onderwerp van een rechtstreekse NOS-uitzending vanuit woonoord Lunetten in Vught op maandag 21 maart tussen 20.55 en 21.55 uur op NPO 2, gepresenteerd door Herman van der Zandt. Radio- en televisiepresentator Rocky Tuhuteru is een van de gasten uit de Molukse gemeenschap.

Dit bericht werd geplaatst in agenda - evenementen. Bookmark de permalink .

54 reacties op 21 mrt TV,  65 jaar Molukkers in Nederland.

  1. Jan A. Somers zegt:

    In de jaren 50 had ik als rekruut in Bergen op Zoom een Zuid-Molukse wachtmeester als klassecommandant. Tijdens mijn officiersopleiding in Breda ben ik ook enkele Zuid-Molukse instructeurs en monteurs tegen gekomen. Op de artillerie-rijschool in Bergen op Zoom waren volgens mij de meeste (korporaal) rij-instructeurs Zuid-Molukkers. Ik heb ze hier voor het gemak maar allemaal Zuid-Molukker genoemd, maar hun juiste etniciteit ken ik niet. Ik ken de geschiedenis van hun dienstverband in het Nederlandse leger niet.

  2. ellen zegt:

    http://www.npogeschiedenis.nl/nieuws/2015/april/65-jaar-RMS-Republiek-Zuid-Molukken-Geschiedenis.html

    Ik ben het met u eens, wij zijn – door de zoektocht naar het hoe en waarom van de verworven rijkdom van Nederland – wat afgedwaald van de topic. Misschien komt het doordat aan de strijd voor een vrij Republiek der Zuid-Molukken – volgens de media – niet een zeker einde is gekomen, maar dat de koers is veranderd. Ook in de recente uitstekende roman van Sylvia Pessireron “Gesloten koffers” (2014) wordt dat gesuggereerd. “De RMS-regering heeft zich sinds 1966 vanuit Nederland ingezet voor onafhankelijkheid van de Zuid-Molukken. Volledige autonomie is in de afgelopen decennia via de harde hand of de diplomatieke weg onmogelijk gebleken. Nu de Zuid-Molukse regering in ballingschap een versoepeling van de wens om autonomie heeft aangekondigd, is een einde gekomen aan een roep van meer dan een halve eeuw om een eigen staat.”

  3. August Donkers zegt:

    Hallo Mensen over wat hebben jullie, ik wil niks weten over de geschiedenis van nederl.
    ik heb het over onrecht van de bevolking die van indonesie en de molukken verscheep zijn.
    (naar dit mooie land) de leed en het verdriet, en de trauma,s kan je niet kopen maar ik bedoel.
    maar dit kan je wel heel duur verkopen aan de nederl. regering om de frustratie eerlijk te durven,
    zeggen tegen iedereen, ook tegen deze regering.

    • P.Lemon zegt:

      @Hr. Donkers.
      Zie het stukje vd Kritische Katjang eerder…vrees dat de ‘sakit-hati’ nooit door de blanda wordt of kan worden opgepakt?

      “Het is mogelijk om de diepe wonden te laten helen, stap voor stap. Maar als Den Haag blijft zwijgen en de Molukse gemeenschap openlijk blijft negeren, zullen de littekens altijd zichtbaar blijven. Een onverteerbare gedachte, als men bekijkt wat dit moedige volk eeuwenlang voor Nederland heeft betekend. De vraag ‘waarom’ de Molukse gemeenschap stelselmatig genegeerd wordt, en het onbegrip over het waarom, knaagt nog altijd bij veel Molukkers,

      • August Donkers zegt:

        Meneer Lemon,goeie dag ik zal het op mijn manier uitleggen, wat mijn jeugd betreft.
        is met geen pen tebeschrijven ik zal daardoor wel een trauma overgehouden hebben,
        maar daarvan betaald de nedrl. regering 2miljard mee aan oorlogs vluchtelingen uit Sirie
        om hun niet in Europa te laten komen maar in Turkije, Meneer Lemon U weet toch hoe wij in de 50tige jaren zijn behandeld,mijn Vader naar Korea gestuurt wij in een militair kampement mijn Lieve Moeder van( Chinese komaf) in de war van de ellende die ze meegemaakt heeft.Zij was hier in nederl. alleen op de wereld niemand meer. mijn Vader verweg, s,winters met geen schoenen aan korte broek mijn Moeder kreeg geen geestelijke hulp wij werden alleen uitgelachen en uitgescholden, deze herringneringen probeer ik steeds te vergeten, maar komen steeds terug, ik geef niemand de schuld daaraan.dit is het lot wat wij zijn overkomen soeda,het gaat erom Meneer, Lemon.
        de nedrl.regering is verplicht aan ons om de winsten van het kloniale verleden aan ons te betalen, waar wij recht op hebben. laten ze maar de goud bergen die ze in de U>S>A.
        verborgen hebben een deel van aan ons uitbetalen, en niet Indonesie, Jappan, of welk land de schuld tegeven om het daar tehalen, wij zijn allemaal staats burgers van nederland, mijn vraag is waarom betalen ze ons niet uit, elke Natie heeft na de tweede wereld oorlog hun Soldaten,Burgers,die uit kampen kwamen uitbetaald, zelfs de (Nederlandse Verzet Mensen een dik pensioen gegeven) hoe ziet de nedrl. regering ons dan baboes.

      • PLemon zegt:

        @Hr Donkers. ‘De ned. regering is verplicht ons de winsten uit de koloniale tijd te betalen…’

        Misschien helpt het u om de reacties op het blog ” rechtsherstel KNIL militairen” te lezen
        http://www.militair.net/forum/viewtopic.php?f=14&t=5888

  4. ellen zegt:

    Mijn – Indische – grootvader aan vaders kant was planter. Hij kwam uit een groot gezin en had later zelf ook een groot gezin. Hij had broers en zonen die ook planters waren op Java (Pekalongan). Mijn vader was van beroep burgerambtenaar militaire luchtvaart, maar hij was opgegroeid op de plantages. Van hem heb ik weleens verhalen gehoord. Naast een heerlijke tijd, ook andere verhalen. Jan Breman stelt, dat het niet alleen om de misstanden rondom het Cultuurstelsel gaat. De tijd erna van de koelie-ordonnanties en de poenale sancties was even erg, zo niet erger. “Er moet echter onderscheid gemaakt worden tussen de oudere, kleine plantages op Java, met een Indo-Europese planter, en de later ontstane grote ondernemingen (b.v. op Sumatra, met een personeelsbezetting van totoks, dus Nederlandse importkrachten). Deze laatsten waren moderne ondernemingen en veel sterker dan de verzameling Europese enclaves in een inheemse wereld. De produktie bij de nieuwe landbouwondernemingen wordt grootschaliger en kapitaalintensiever. De produktiewijze wordt bovendien meer en meer verwetenschappelijkt (landbouwproefstations per bedrijfstak)”. Maar “het koloniale schandaal van plantage-arbeid duurde voort.” Alles getuigde steeds van een harde planterseconomie. Ik was er toentertijd aan voorbij gegaan, maar nadat ik van de publikaties van Jan Breman vernomen heb, komen de geschiedenis en de verhalen “uit het veld” toch heel dichtbij.

  5. peter zegt:

    Mw Ellen en dan nog wat:
    Met de invoering van de Agrarische wet en Suikerwet van 1870 werd de weg vrijgemaakt voor het particulier initiatief, Hiermee kwam feitelijk een einde aan het cultuurstelsel.
    U moet maar denken aan de roman Heren van de Thee van Helle Haase, die over de trek van veel Nederlanders naar de kolonie gaat, die daar thee-, rubber- suikerondernemingen opzetten. Zo ook mijn overgrootvader.

  6. peter zegt:

    Mw Ellen, nog een kleine toevoeging aan het relaas van Hr P Lemon. U had het over de planters op Sumatra, die slavendrijvers werden genoemd. Ik denk dat het dan gaat om de tabaksplanters
    in Deli. De arbeidsomstandigheden waarin de koelies moesten werken waren slechter dan slecht.
    Ze konden ook niet wegkomen van de plantages. Door druk vanuit Amerika kwam er pas in de 20-er jaren van de vorige eeuw verbetering in, Amerika dreigde nl geen Deli tabaksblad meer te willen importeren.

  7. ellen zegt:

    http://www.vpro.nl/speel.POMS_VPRO_380164.html

    Ik dacht, dat nadat de VOC (1602 – 1798/1799) werd opgeheven, en haar bezittingen verviel aan de Bataafsche Republiek, er door de gevoerde plantage-economie (met o.a. Cultuurstelsel, batig saldo, koelie-ordonnanties) toch veel winsten in de Nederlandse schatkist terecht kwamen. Een infrastructuur zowel in Indie als in Nederland (o.a. spoorwegen) werd daarvan bekostigd.
    Ik was benieuwd waarom de Nederlandse planters na de afschaffing van de slavernij in 1863 hardnekkig ‘slavendrijvers’ werden genoemd in het kader van de plantage-economie in Nederlands-Indie. Bovenstaande link (koelies, planters en koloniale politiek) gaat meer over de plantages op Sumatra. Mijn Indische opa (1888-1947) aan vaders kant was van snijvelder (opzichter) opgeklommen tot planter op suikerplantages. Hij was werkzaam in Pekalongan, Java. Later ging hij – vanwege de vele suikercrises – over op fruitteelt en varkensveeteelt. Ik herken in de familieverhalen de harde wereld van deze plantage-economie. Volgens de socioloog Jan Breman is het ook interessant, dat het onderzoek van de plantage-economie gebaseerd is op het – lang geheim gehouden – Rhemrev-rapport. Rhemrev was een Indo-Europeese jurist.

    Jan Breman is ook de auteur van ‘Koloniaal profijt van onvrije arbeid” (2010).

    • bo keller zegt:

      “‘Ik was benieuwd waarom de Nederlandse planters na de afschaffing van de slavernij in 1863 hardnekkig ‘slavendrijvers’ werden genoemd in het kader van de plantage-economie in Nederlands-Indië’.”

      Ook dit is terug te vinden als je het opzoekt.
      Bijv. Suriname had ”Stadsslaven en Plantageslaven”
      Waarbij de Plantageslaven nog vele jaren Verplichtte arbeid
      op de plantages deden.
      En hoe was de financiële vergoeding voor de Plantage eigenaars en
      wie toverde het uit de grootte hoed.
      Heel handig de encyclopedie van Nederlands-Indië blz1303
      siBo

    • P.Lemon zegt:

      @mw Ellen “toch veel winsten in de Nederlandse schatkist terecht kwamen.”

      Na de grote verliespost VOC krabbelde de overheid inderdaad weer op…

      ***In 1780 kwam de Compagnie door de Vierde Engelse oorlog in de rode cijfers. In 1799 waren de schulden zo hoog opgelopen dat de overheid besloot de onderneming te liquideren en haar bezittingen en schulden over te nemen
      Nederland wilde het alleenrecht op de handel en was er daarom van het begin af aan op gericht conflicten voorkomen. Nederland kwam tussenbeide bij bepaalde onderlinge conflicten, wat ervoor zorgde dat veel lokale machthebbers de Nederlanders binnenhaalden als een bondgenoot. De kolonie leverde grote winsten op voor de Nederlandse schatkist. Om nog meer winst te behalen werd in 1830 het cultuurstelsel ingevoerd door Johannes van den Bosch. Hij vond dat de koloniën bestonden voor het moederland, en niet het moederland voor de koloniën. De enige functie die een kolonie had, was het vullen van de Nederlandse schatkist. De Nederlandse gezaghebbers hielden toezicht op de lokale regenten en inheemse leiders, die op hun beurt de bevolking bestuurden. Zo kwam Nederland dichter bij de bevolking te staan, maar ondanks dat groeide de ontevredenheid en onrust onder de inlanders. Het stelsel werd door de bevolking ook wel het ‘dwangstelsel’ genoemd, wat mooi aangaf hoe de zaken in hun ogen uitpakten.
      Kritiek op het cultuurstelsel kwam onder andere van Multatuli (E.D. Dekker) die de roman Max Havelaar schreef.

      ‘……een roofstaat aan de Noordzee……
      …..dat spoorwegen bouwt van gestolen geld en tot
      betaling de bestolene bedwelmt met
      opium, Evangelie en jenever…

      Toch heeft dit stelsel ook voordelen gehad voor de lokale bevolking: er kwam een einde aan voortdurende oorlogen, de infrastructuur werd verbeterd en boeren kregen beter betaald voor hun werk. Er werd veel geld geïnvesteerd in de tot dan toe vrijwel geldloze economie. Dit had als gevolg dat de welvaart toenam en ook de inheemse handel en bedrijvigheid groeide. Met de opbrengsten van het cultuurstelsel werd de aanleg van het Nederlandse spoorwegennet gerealiseerd en de bouw van talloze bruggen bekostigd. Ook werden de Surinaamse slavenhouders met dit geld gecompenseerd voor de afschaffing van de slavernij in 1863. Toch besloot Nederland naar aanleiding van een hongersnood in grote delen van Java het cultuurstelsel in 1870 af te schaffen.

      Na de afschaffing van het cultuurstelsel volgde er een tijd van politieke onthouding. Dit was mogelijk doordat Nederland gesteund werd door de absolute wereldmacht van de negentiende eeuw: Engeland. Hoewel Nederland genoeg winst kon halen uit de oost, ging het toch deelnemen aan het moderne imperialisme. De drijfveer hiervoor was voornamelijk de persoonlijke eerzucht van koloniale officieren en bestuurders. Een ander belangrijk motief was de angst voor buitenlandse inmenging.
      http://www.historien.nl/van-nederlands-indie-tot-indonesie/

      • peter zegt:

        Je kan daarbij denken aan het Tractaat van Londen van 1824

      • Jan A. Somers zegt:

        “Na de afschaffing van het cultuurstelsel ” In het cultuurstelsel was de overheid zelf een bedrijf dat winst moest maken. Dat lukt een overheid niet zo goed, krijg je gedonder van. Dat cultuurstelsel was dan ook de laatste winstmaker voor Nederland. Alles ging nu over naar het particuliere bedrijfsleven. Maar die winsten gingen niet meer naar de Nederlandse staat, maar naar de aandeelhouders. De staat inde alleen belastingen, loonbelasting, dividendbelasting, omzetbelasting e.d. Net als in elke andere staat, die belastinggelden kwamen in de Indische schatkist waar de infrastructuur van werd betaald. Meteen het begin van de Indische staatsschuld, niks batig saldo meer. Na de grondwet van 1922 en de Indische staatsregeling van 1925 werden de financiën van Indië en Nederland helemaal gescheiden. Nu terug naar topic!

  8. Trudy Verstegen zegt:

    Ach ja, Petertje Peet weet het weer beter, ‘so gesellig altijd’ wanneer hij anderen van repliek dient.
    Zo’n irritant betwetertje!

    • Loekie zegt:

      Is niet zozeer dat Peetje gelijk heeft; het zijn algemeen bekende feiten.

      Zie deze link

      ” Mijn conclusies daaruit zijn duidelijk; hoewel de handel binnen Europa op de totale
      economie van de Republiek de grootste invloed heeft gehad, is de rol van de ‘rijke handel’ met Indië ook significant te noemen. De handel met Afrika en Amerika is marginaal te beschouwen.”

    • peter zegt:

      Hi hi, kent uw geschiedenis. Helaas is dat vak de laatste tijd wat in de vergetelheid geraakt.
      Groeten van het betwetertje

    • Pierre de la Croix zegt:

      Het stikt hier van de betwetertjes, mevrouw Verstegen. De een brengt haar/zijn kennis of (goede) mening op een prettiger manier over dan de andere, maar over het algemeen zijn ze wat mij betreft toch een welkome bron van informatie over “ons Indië” en alles wat daarmee samenhangt, dus ook over hen die uit Indië zijn geboren.

      Weet u alles al, tant mieux. Publiceer dan ook eens iets dat de betwetertjes nog niet weten of al die jaren onaangeroerd hebben gelaten. Laat ze maar een p……. ruiken.

      Ik zie uw eerste interessante stukje met vreugde tegemoet.

      Pak Pierre

  9. peter zegt:

    Ach hr Donkers, dat Nederland of liever gezegd de Republiek door de VOC rijk is geworden is een fabeltje. De rijkdom kwam in hoofdzaak door de handel op de Oostzee, graan en hout. Daarvoor is zelfs nog een oorlog gevoerd tegen Zweden, de Noorse oorlog.
    Niet voor niets werd gezegd: de sleutel van de Sont ligt in Amsterdam.
    De WIC is zelfs failliet gegaan en bij de VOC moest later geld bij.
    Hoezo rijk geworden door slavenhandel enz? Hoezo Roofstaat aan de Noordzee?

    • Jan A. Somers zegt:

      “De rijkdom kwam in hoofdzaak door de handel op de Oostzee, graan en hout.” Dat klopt, de ‘moedernegotie’. Maar er was sociaal gezien een nog groter verschil. De VOC leed dan wel verlies op verlies, maar de hotemetoten zaten goed in hun bonussen. Daarmee is de Amsterdamse grachtengordel ontstaan. Voor het volk was er alleen de werkgelegenheid. De moedernegotie was kleinschalig. De schepen waren van een veel goedkoper type , het uitreden ervan was breed gespreid over vele medereders van bescheiden welstand zoals brouwers, molenaars, graan- en houtkopers en haringhandelaren. Direct aan de visserij gekoppeld was uiteraard de handel in zout, maar er waren veel combinaties mogelijk, gezien de vraag naar retourlading welke weer elders moest worden afgezet. Zo kon in het voorjaar haring worden gebracht naar Zuid-Europa, alwaar zout geladen werd voor Nederland en het Oostzeegebied. Hiervandaan kon voor het invallen van de winter worden vertrokken met graan en hout voor Spanje en Portugal. De op het Iberische schiereiland in het najaar geproduceerde wijn kon dan, samen met zuidvruchten en specerijen, naar Dordrecht en Middelburg worden gebracht waar ook Duitse wijnen werden opgeslagen. Hiervandaan konden de wijnen in het voorjaar verder worden gedistribueerd. In de scheepsbouw en aanverwante bedrijvigheid, zoals het uitrusten en bemannen van schepen, de productie van touw, zeilen, tonnen, en zakken werden activiteiten ontplooid waar velen werk in vonden, die vervolgens als consument op hun beurt weer impulsen gaven aan de economie.

  10. August Donkers zegt:

    Hallo U kunt hier alles kwijt wat betreft,de geschiedenis indonesie het knil en de hele ratteplan.
    is opgezet, om de kolonisator( nederland) de schatkist te spekken en verder niks nederland,
    is daardoor een van de rijkste landen geworden van de wereld, daarom moet je de waarheid durven zeggen, wij zijn allemaal gebruikt, niet meer lullen heeft geen zin je moet nu aan hun portemonnee zitten dat is de enige mannier om de nederl.regering te laten voelen.
    ze hebben toen, en nu nog alles onder de tafel geschoven,

    • PLemon zegt:

      @Hr Donkers…’Een van de rijkste landen ter wereld’

      Ze waren misschien binnen een bepaalde periode rijk, maar als je daarna langdurig verlies draait hoor je gauw als land bij de armere broertjes.

      ***Tot ongeveer 1690 was de VOC in staat om in Azië winst te draaien op de intra-Aziatische handel, maar na 1690 werd er verlies gemaakt. Gedurende de hele 18e eeuw zou de VOC niet meer in staat zijn om winst te maken in Azië. De oorzaak van dit verlies kan gezocht worden in het feit dat de uitgaven veel sterker gingen stijgen bij gelijke inkomsten. Hoewel de Hoge Regering probeerde de uitgaven omlaag te krijgen lukte dit niet. Het verlies dat in Azië gedraaid werd kon echter wel gecompenseerd worden door de winsten die gemaakt werden door de verkoop van de Aziatische producten in de Republiek. 

      Einde van de VOC
      In de 18e eeuw ging het langzaam bergafwaarts met de VOC. De financiële resultaten lieten vaak te wensen over en de Compagnie was niet in staat om de verliescijfers om te zetten in winst.
      De noodlijdende Compagnie bleef tot 1795 tobben tot de Bataafse Revolutie een einde maakte aan de Heren XVII. Op 24 december 1975 werd het “Decreet tot vernietiging van het tegenwoordig bewind der VOC” aangenomen.
      http://www.geschiedenis.nl/index.php?go=home.showBericht&bericht_id=239

  11. Mas Rob zegt:

    Er was nooit sprake van dat de Molukkers een permanent dienstverband in het KL zouden krijgen. De komst van de Molukse soldaten met hun families naar Nederland kwam voort uit problemen rond de demobilisatie. Een aantal Molukse soldaten wilden niet dienen in het Indonesische leger en vreesden voor hun veiligheid als zij op Java zouden worden gedemobiliseerd. Indonesië wilde weer niet dat zij naar de Molukken gingen of afzwaaiden in Nieuw-Guinea. Een patstelling.

    Even uit mijn hoofd, dus verbeter me als ik het mis heb: een Molukse organisatie spande een rechtszaak aan in Nederland over de demobilisatie en de rechter oordeelde dat de groep tijdelijk naar Nederland zou moeten worden gebracht. Ondertussen was de status van de soldaten met enig lapwerk geregeld. Officieel waren zij Indonesische staatsburgers geworden, maar op tijdelijke basis in het KL opgenomen. Het KNIL was immers ontbonden.

    Ik had het idee dat de Molukkers dachten dat zij na enige tijd in Nederland naar Ambon zouden worden gebracht voor demobilisatie. Dus niet het feit op zich, maar de timing en manier waarop sloegen wonden.

    • PLemon zegt:

      @MasRob…’ de aangespannen rechtszaak”
      Na de teleurstellende uitspraak door de Centrale Raad van Beroep is nog herhaaldelijk voorgesteld aan de regering om de Molukkers uit eigen beweging – zonder rechterlijk bevel – opnieuw in het leger op te nemen. In het kabinet bleef echter een telkens wisselende meerderheid tegen remilitarisering.

      Wel bood de regering medio 1952 een deel van de Molukse ex-militairen een bewakingsfunctie aan
      http://www.gahetna.nl/collectie/index/nt00336/achtergrond/tijdelijk-naar-nederland/ontslagkwestie

      • Jan A. Somers zegt:

        We moeten bij dit alles beseffen dat Indië een eigen rechtspersoon was, los van Nederland. Bij de Gouvernements Marine had je (net als mijn vader) een arbeidsovereenkomst met de Indische regering. Met het KNIL was dat ook zo. Formeel zijn die diensten overgegaan naar de rechtsopvolger, de RIS. Wel met allerlei overgangsregelingen, maar je bleef formeel niets te maken te hebben met Nederland en de KL. (als u begrijpt at ik bedoel). Vandaar ook het probleem met de achterstallige salarissen bij dit ‘Indisch’ personeel. Bij de KM lag het anders. Je had een arbeidsovereenkomst met de Nederlandser regering, een andere rechtspersoon. Dus wel uitbetaling van achterstallige salarissen. Over het inheemse personeel bij de KM weet ik niets af, maar het zou best kunnen zijn dat zij konden mee verhuizen naar Nederland. Maar nogmaals, daar weet ik niets van af.

  12. bo keller zegt:

    Ee beetje opzoeken ,heren
    dan kom je veel tegen uit deze periode
    http://www.gahetna.nl/collectie/index/nt00336/achtergrond/andere-groepen/koninklijke-marine
    siBo

  13. August Donkers zegt:

    Waarom heeft de nedrl. regering deze moedige soldaten hun beroep afgenomen, van Vader op Zoon zaten dit trotse Volk al in het knil, waarom mocht mijn Vader ex knil. wel tot zijn gouden medaille hier in nedrl. uit dienen, Ambonezen waren trots als soldaat in het knil.dat waren ze al eeuwen lang ik heb diep respect voor dit Volk
    deze mannetjes putters verdienden allemaal een Willemsorde maar werd tot op hun botten vernederd door de nedrl. regering dit gaat nu nog door op Vader en Zoon, dit hadden de nederl.regering nooit verwacht van deze moedige soldaten. al doen ze er alles voor al is het excuus voor deze bevolkings groep maar ze zullen nooit vergeten wat hen zijn aangedaan.

    • PLemon zegt:

      @Hr Donkers ” Waarom ontslagen ?”

      Het schijnt dat deze groep Knillers zich na de overdracht geen Nederlands onderdaan meer konden of mochten noemen?

      ***Na aankomst werden Nikijuluw en zijn familie overgebracht naar een doorvoerkamp in Amersfoort, waar ze winterkleding en eten kregen. Maar even daarvoor kreeg hij een minder leuke verrassing. Als buitenlanders – Molukkers waren vanaf toen inwoners van Indonesië – kon Nederland hen niet meer in militaire dienst houden. „Nog voordat we voet aan wal zetten, werd ons ontslag medegedeeld. We waren verbijsterd want we gingen ervan uit dat we gewoon in dienst bleven en salaris zouden krijgen.” In plaats daarvan kreeg iedere volwassene drie gulden zakgeld per week. 

      • Pierre de la Croix zegt:

        “Als buitenlanders – Molukkers waren vanaf toen inwoners van Indonesië – kon Nederland hen niet meer in militaire dienst houden”.

        Akal boesoek.

        Pak Pierre

      • Anoniem zegt:

        Strikt genomen kunnen buitenlanders niet in het Nederlndse leger worden opgenomen.
        Maar met een beetje wil zijn er altijd uitzonderingen te maken, zoals de Ghurka’s in het Britse leger.
        Of waren er andere factoren die dat belemmerden? Bijvoorbeeld de wens terug te keren naar de Zuid-Molukken, wat feitelijk geen optie kon zijn, o.m. door de groeiende vijandige houding van Indonesie gezien de kwestie Nieuw Guinea.

      • Pierre de la Croix zegt:

        “Met een beetje (goede) wil”. Daar zat ‘m nu net de kneep.

        Het verhaal gaat dat Nederland de Boeng niet voor den gekopiahten kepala wilde stoten door de indruk te wekken een contingentje “seasoned jungle fighters” achter de hand te houden voor inzet in de regio. Het was 1950/1951, we hadden Nieuw Guinea nog en we hoopten toch nog veel aan het nieuwe Indonesia te kunnen verdienen.

        Vriendelijk gebaar richting de Boeng: Vreest niet, we nemen ze per dienstbevel mee, ontwapenen en demobiliseren ze en stoppen hen in koude barakken. Niks aan het handje. Mag de KPM dan wel in de archipel blijven rondvaren en mogen onze ondernemingen gewoon doorgaan met geld verdienen?

        Tja … het verhaal gaat …….

        Het zou nog een paar jaartjes duren voordat de Boeng tóch alles inpikte. De ondernemingen, de bootjes van de KPM, ik meen nog een mooie Hollandse zeesleepboot (van Wijsmuller) die per ongeluk te dicht onder Indonesia’s kust voer en tenslotte de kers op de taart, Irian Barat.

        Ketjelik bodjohné loerik
        Nandoor katjang di oerik-oerik pitik

        Zou een Javaan uit Semarang toen tegen Nederland hebben gezegd.

        Pak Pierre

      • Jan A. Somers zegt:

        ” de Ghurka’s in het Britse leger” Brits-Indië was een Engelse kolonie, Indië was geen kolonie meer. De huidige rechtspositie van het Gurkha-regiment in het Engelse leger ken ik niet. Zij hebben o.a. in de Falkland-oorlog gevochten. En horen af en toe tot de erewacht bij het koninklijk paleis. Maar in Nederland weten ze niets over Gurkha’s en over hun gesneuvelden bij onze bevrijding. Wat weten we in Nederland over de Zuid-Molukkers?

  14. Huib Otto zegt:

    Boeroeng,

    Weet je dat er in De Telegraaf van afgelopen Zaterdag over twee pagina’s een artikel staat over de Moukkers die nog steeds graag terug willen en de RMS?
    Misschien kan je het rechtstreeks downloaden anders wil ik het wel voor je inscannen en aan je mailen.
    Huib

    • Boeroeng zegt:

      Bedoel je dit verhaal, Huib?
      http://www.telegraaf.nl/reportage/25428513/___We_willen_gewoon_naar_huis___.html

      Als je nog meer tekst heb, dan kun je scannen en sturen, als je wilt.

      • Huib Otto zegt:

        Ja Boeroeng, dat is het verhaal in de Telegraaf waar ik op doelde.

        Wist wel dat je dit verhaal op je bekende onnavolgbare wijze uit de Cloud kon plukken.
        Huib

      • Boeroeng zegt:

        Dit telegraafartikel nog eens

      • peter zegt:

        Beste Boeroeng,
        Maar is dat een reeële optie? Zijn ze hun moederland niet ontgroeid, zeker de 3e generatie? Misschien vakantie. Maar een langdurig verblijf?
        En hoe is de acceptatie aldaar? Ja als vakantievierder met een gevulde portemonnee.
        Ik vraag dat mij allemaal af en natuurlijk niets is onmogelijk.
        Groeten Petet

      • Boeroeng zegt:

        Ik heb het idee dat sommige Molukkers niet kunnen toegeven dat ze erg gehecht zijn aan Nederland.
        Zo erg ( familie, kennissen, werk) dat ze niet meer definitief naar de Molukken willen verhuizen.
        Geven ze een sociaal gewenst antwoord? Dwz dat niet willen terugkeren door de omgeving wordt gezien als een soort verraad aan de RMS of Maluku ?
        En/of voelen ze zich daar schuldig over door het toe te geven?
        De ouderen hadden logischerwijs de wens terug te keren naar huis. Dorp, ouders, broers en zusters.
        De tweede generatie die hier opgroeide had die wens al minder, hoewel ze die wens overnamen, uit loyaliteit naar hun ouders.. of loyaal willen zijn aan de groep.

        Tja de derde en vierde generatie. Die moeten toch in staat zijn meer openlijk het terugkeer-idee af te wijzen.
        oa. ook vanwege de teruggang in welvaart en levensstijl die ze moeten accepteren

        Zo zie ik dat als buitenstaander. Echt veel weten hierover doe ik niet.

  15. Huib Otto zegt:

    Sinds enige tijd komt er een Molukse pakjesbezorger van een bekende bodedienst met enige regelmaat afleveringen brengen voor mijn dochter die hier al jaren een bedrijf heeft in Corporate Identity, zoals bedrijfskleding en digitaal borduren en printen van bedrijfs- en clublogo’s e.d.
    Hij is vermoedelijk een ZZP-er.

    In tegenstelling tot sommige anderen was er vanaf de eerste keer een klik van herkenning vermoedelijk door onze gezamenlijke herkomst. Ik ben van de generatie van zijn vader. Hij was heel beleefd en vriendelijk. We raakten op een gegeven moment even in gesprek en we stelden ons voor. Mijn naam kende hij al en ik zijn Hollandse voornaam. Ik vroeg hem naar zijn achternaam.

    Zijn familienaam is Sahuluhenu. Zijn familie komt oorspronkelijk uit Saparua en zijn vader, opa en overgrootvader waren allemaal bij het KNIL vertelde hij mij. Hij zelf is in Nederland geboren.
    Over de Molukse droom van een eigen staat werd niet door ons gesproken. Wij hadden er beiden geen behoefte aan.Ook niet over de wijze waarop zijn vader en de zijnen in Nederland kwamen.

    Het waren maar korte gesprekjes maar telkens als hij komt wisselen we altijd een paar woorden.

  16. bokeller zegt:

    Ik probeer ’t nog steeds anders te lezen/begrijpen
    en dat lukt me niet, Wie helpt me?

    In het nog steeds ter zake kundig Museum”Bronbeek”
    Tentoongesteld in zaal 5 een foto met Molukse militairen,
    met het verhaal,dat om pensioen redenen de Molukkers
    naar Nederland gingen.
    Geen hoge raad ,geen tijdelijk verblijf etc.etc.
    siBo

    • PLemon zegt:

      Het artikel was in 2012 gepubliceerd en in 2014 is hier op teruggekomen via deze site … met een historische terugblik.

      *** Ons inziens dus hoog tijd om verantwoordelijkheid te nemen, excuses aan te bieden voor de behandeling van de Molukse gemeenschap en stappen ondernemen om de belofte waar te maken die in 1949 door de Nederlandse regering is gedaan voor een onafhankelijke RMS. Daarnaast is een beetje oprechte sympathie natuurlijk ook nooit weg, in plaats van altijd maar dat ‘negeren’. Zoals vorig jaar en ook in 2012, toen er problemen waren op de Molukken door een grote watersnoodramp: geen grote hulpacties, geen grote inzamelingsactie op TV, geen celebrities die zich inzetten voor de medemens. De Haagse ‘Ver van mijn bed show’ was er uiteraard wel weer. Het was immers niet in Nederland, maar helemaal dáár op de Molukken. Geld voor hulp aan Ambon moest vanuit de Molukse gemeenschap zelf komen.
      Het is mogelijk om de diepe wonden te laten helen, stap voor stap. Maar als Den Haag blijft zwijgen en de Molukse gemeenschap openlijk blijft negeren, zullen de littekens altijd zichtbaar blijven. Een onverteerbare gedachte, als men bekijkt wat dit moedige volk eeuwenlang voor Nederland heeft betekend. De vraag ‘waarom’ de Molukse gemeenschap stelselmatig genegeerd wordt, en het onbegrip over het waarom, knaagt nog altijd bij veel Molukkers, en eerlijk gezegd, ook bij ons.

      Mena Muria zou een mooie spreuk zijn voor de Nederlandse politiek; om eindelijk eens iets van te leren voor de toekomst. Het is maar een idee, Den Haag, om je ook eindelijk voor dit deel van je bevolking in te zetten.
      http://kritischekatjang.blogspot.nl/2014/07/de-molukse-kwestie-een-voor-allen-allen.html

      • Mas Rob zegt:

        Die Nederlandse belofte van een Molukse staat komt vaak terug in stukken over de Molukse geschiedenis, net zoals de aanname dat de RTC ruimte liet voor de afscheiding van gebieden die deel uitmaakten van een Indonesische deelstaat.

        Om met dit laatste te beginnen, dit is maar zeer de vraag. Zowel Indonesië als Nederland hebben dit ontkend en het lijkt me toe dat als die ruimte er zou zijn dit Zou hebben geleid tot een oneerbare situatie,in zowel een RI als een RIS staatsverband. Waar lag de soevereiniteit? Welke voorbehouden waren er? Deze vragen zijn de opmaat tot tot een technische discussie van staats- en volkenrecht, waar ik mij niet deskundig genoeg voor acht. Wel zou ik die met belangstelling volgen.

        Over de Nedelandse belofte, ik heb die nergens kunnen vinden. Als die er was, welke vorm had die dan? Door wie gedaan? Op welk tijdstip en aan wie? Ook bij deze vragen zie ik een antwoord met belangstelling tegemoet.

      • Mas Rob zegt:

        Oneerbaar: lees onwerkbaar

      • Jan A. Somers zegt:

        De Indonesiërs, die uit waren op een eenheidsstaat, konden uiteraard geen etnisch/cultureel onderscheid accepteren, ter sprake komende minderheden werden aangeduid met ‘waardevolle belangen’. Het ging hier bijvoorbeeld om bewegingen in de Minahassa (Twaalfde Provincie) en op Timor (Persatoean Timoer Besar) waar een belangrijk deel van de bevolking christen was. Ook waren in die gebieden, net als in Ambon, vele mannen in dienst van het KNIL, en beschouwden zij zich als Nederlands onderdaan. Krachtens de overeenkomsten van Linggadjati en Renville hadden zij recht op uitoefening van externe zelfbeschikking, het recht om rechtstreekse banden met Nederland te houden. Op 29 oktober werd echter de voorlopige constitutie van de Verenigde Staten van Indonesië door de vertegenwoordigers van de Republiek en die van alle deelstaten geparafeerd waarin slechts het interne zelfbeschikkingsrecht werd erkend. Deze beperking werd binnengesmokkeld in artikel 1, lid 2 van het Charter Souvereiniteitsoverdracht waarin: ‘De Republiek der Verenigde Staten van Indonesië aanvaardt deze souvereiniteit op de voet van de bepalingen van haar Constitutie, welke in ontwerp ter kennis is gebracht van het Koninkrijk der Nederlanden.’ De genoemde groeperingen kregen de gelegenheid zich door een subcommissie te doen horen maar weigerden dat, zij wensten een rechtstreekse band met het Koninkrijk. De hiervoor genoemde groeperingen legden zich bij de situatie neer. Maar toen Soekarno enkele maanden na de soevereiniteitsoverdracht de federatieve staat omvormde tot een eenheidsstaat, riep op 25 april 1950 de Molukse oppositie de Republiek der Zuid-Molukken uit. De afloop hiervan, zowel in de Molukken als in Nederland, is bekend. Wel werden regelingen getroffen voor individuele burgers. In Indonesië geboren of daar tenminste zes maanden woonachtige Nederlanders mochten desgewenst voor de Indonesische nationaliteit kiezen. Andersom mochten buiten Indonesië geboren of woonachtige Indonesiërs voor de Nederlandse nationaliteit kiezen.
        Volkenrechtelijk is hier het probleem dat een ONTWERP grondwet in een definitieve akte is binnen gebracht. Wat te doen als dat ONTWERP in de Indonesische parlementaire behandeling niet wordt goedgekeurd?

    • rob beckman lapre zegt:

      Zag het programma op de TV.Diep ontroerd dat deze mensen – Door de EEUWEN TROUW”- door de “grote wereldpolitiek” in de steek werden gelaten (net als de vele honderden Indo’s die decennialang geloofden NL staatsburger te zijn,tot….zij in de 50’er jaren met BEWIJZEN moesten komen dat zij het ook waren).Molukse “broeders/zusters”, gelukkig zijn er nog die achter uw (helaas door de wereldpolitiek onderdrukte)wens op een vrij Molukken staan.Pa kwam in (Banda)Neira op de wereld, stierf in ’43 (slechts 41 jaar oud) op Haroekoe, en ligt vredig op het Mil.erekerkhof op Ambon. (” Home at last, home at last” , pa).

  17. Jan A. Somers zegt:

    Dit woonoord had ook een oxidatiesloot in de onderzoekfase. Zie rijsttafel als Nationaal erfgoed.

Laat een reactie achter op Jan A. Somers Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.